عدم علی نیک زاد
-
- Society & Culture
دین و اندیشه پیش از مدرنیته
twitter.com/alinikzadc
t.me/adam_podcast
-
اندیشههای افلاطون و ارسطو دربارۀ دین
در این قسمت میکوشم باورهای دو گروه در مورد فیلسوفان یونانی، مشخصا افلاطون و ارسطو، را زیر سوال ببرم. نخست، باور مخالفان فلسفۀ اسلامی مبنی بر این که فیلسوفان یونانی تنها به عقل خودشان متکی بودند و دیگر منابع معرفتی، از جمله الهامات الهی، در دستگاه فکری آنان جایگاهی نداشته. دوم، باور موافقان فلسفۀ اسلامی مبنی بر این که افلاطون و ارسطو با دین سنتی مردم یونان هیچ نسبتی نداشتند و، مطابق با تعریف پیروان ادیان ابراهیمی، موحد بودند
حمایت از عدم -
پیش از قرآن چه کسانی قائل به تحریف کتاب مقدس بودند؟
اگر قبول کنیم که قرآن قائل به تحریف کتاب مقدس است، حقیقت آن است که این ایده پیش از قرآن هم مطرح بوده. خشونت غلیظی که در عهد عتیق به تصویر کشیده میشود، در کنار صفات منفی خدا و اعمال ناهنجار انبیا، شماری از فرقههای مسیحی را به این نتیجه رساند که کتاب مقدس تحریف شده است. هر کدام از این فرقهها برای توضیح پدیدۀ تحریف، مبانی خاص خود را داشتند. برخی از این مبانی بسیار از قرآن دور بودند و برخی قرابت بیشتری با قرآن داشتند. آشنایی با تحریفباوران مسیحی میتواند شناخت ما از جهان پیش از قرآن را دقیقتر کندحمایت از عدم
-
پرمثئوس؛ خالق آدم یونانی
پرسش از این که نخستین انسان چگونه به وجود آمده پرسش خاص ادیان ابراهیمی نیست. یونانیان نیز اسطورهها و نظریههای فلسفی مختلفی دربارۀ پیدایش انسان آغازین داشتند. طبق یکی از فراگیرترین اسطورهها، پرمثئوس خدای آتش نخستین انسان را از گل آفریده است. فیلسوفان یونانی اسطورههای آفرینش انسان را گاه تایید و گاه رد میکردند و در مواردی برای نجات دادن این اسطورهها به تفسیر تمثیلی متوسل میشدندحمایت از عدم
-
آتش جهنم ما را تا ابد میسوزاند یا درجا نابود میکند؟
تصور مومنانۀ ما آن است که لااقل از وقتی به دنیا میآییم، دیگر هرگز از بین نخواهیم رفت. مرگ پایان کار ما نیست بلکه ما را به بهشت یا جهنم منتقل میکند. این که ما هرگز از بین نمیرویم دو رو دارد. یک روی آن بهشت ابدی و روی دیگرش جهنم جاویدان است. اما جالب است که مومنان همیشه چنین تصوری دربارۀ نامیرایی نفس نداشتند. مسیحیان اولیه معتقد بودند جاودانگی هدیۀ خداوند به انسانهای نیکوکار است و مجازات گناهکاران این است که نابود شوند و اثری از آنها باقی نماندحمایت از عدم
-
چه شد که اروپاییها ابنسینا خواندند؟
در این قسمت به مناسبت انتشار کتاب «اَویسِنا؛ مابعدالطبیعۀ ابنسینا در غرب قرون وسطی»، زمینههای تاریخی ترجمۀ ابنسینا در قرون وسطی را بررسی کردم. توضیح دادم چه روندی در تاریخ طی شد تا اروپاییها به مطالعۀ آثار ابنسینا نیاز پیدا کنند و چه سرنوشتی برای فلسفۀ ابنسینا در اروپا رقم خوردحمایت از عدم
-
گفتگویی یونانی میان اصلاحگر دینی، ملحد و متحجر
در این قسمت به شرح رسالهای یونانی با موضوع خرافات پرداختم. نویسندۀ رساله فیلسوفی افلاطونی و کاهن معبد دلفی است. او میکوشد همزمان دو گروه را نقد کند. خرافاتیهایی که بیش از حد دیندار هستند و ملحدانی که به کلی از دین بریدهاند. نویسنده معتقد است حد وسطی میان کفر و خرافات وجود دارد و آن هم دین حقیقی یونانی است. این دین حقیقی هم عقلانی است هم معتدل. او علت کفر کافران را رفتارهای خردستیز خرافاتیها میداندحمایت از عدم