Mag het iets minder zijn‪?‬ Steven Verbeyst

.

.

Neen, dichter dan een poedel zijn Steven
en Pieter-Jan nog niet bij een eigen kroost geraakt. En toch weten ze sinds
enkele weken hoe het voelt om hun eerstgeborene met grootste onderscheiding te
zien afstuderen. Ronald Van Crombrugge, vriend én oogappel van de podcast,
verdedigde op 13 december 2023 met vlag en wimpel zijn doctoraat over de
mogelijke rol van referendums (of was het referenda?) in een representatieve
democratie. MHIMZ glimt nog steeds na van trots. Het werd dan ook dringend tijd
dat we onze Ronny opnieuw van stal haalden en uitnodigden om zijn onderzoek toe
te lichten. Of het nu gaat om de terugkomst van een koning op de Belgische
troon, de bouw van een brug of het legaliseren van abortus, referendums heb je
in alle soorten en maten. Ronald neemt je op genuanceerde wijze mee van de
volksvergaderingen in het oude Athene, langs het Zwitserland onder bezetting
van het Napoleontische leger, naar een druilerige zomerdag in 2016 waarop de
wereld kennismaakte met ‘Brexit’. Hoewel referendums in bepaalde gevallen een
meerwaarde kunnen zijn, bieden zij geen wondermiddel en vormen zij al helemaal
geen uiting van de wil van “het Volk”. Of zoals Ronald het zo mooi samenvat:
Een volk, enkelvoud, bestaat niet, er zijn enkel mensen, in het meervoud. They grow up
so fast…

Een podcast is zoals een boerderij. Soms merkt de boer plots dat een koe nog niet is uitgemolken. En dan zit er niets anders op dan de emmer en stoel erbij te pakken en de koe bij de... horens te vatten. Want daar is het klimaatarrest. Politiek leiders – wetgevende en uitvoerende macht - die beleid maken, zo gaat het al millennia. Maar wat als dit beleid, volgens sommigen, tekort schiet? Kan de derde staatsmacht – de rechter – dan mee in het bad worden getrokken? Een kleine 2 weken voor het historische klimaatakkoord van Dubai werden de Belgische, Vlaamse en Brusselse overheid door het Hof van Beroep te Brussel veroordeeld omdat zij te weinig zouden doen in de strijd tegen de klimaatopwarming. Volgens de initiatiefnemers van de klimaatzaak is dit het soort overwinning waarmee iedereen wint. Hoera! Politici van de meerderheidscoalities in de verschillende regeringen zien in het arrest echter een verlies voor de rechtstaat. Scheiding der machten, weet u wel. En zullen we eens wat zeggen? Beide groepen hebben het arrest vermoedelijk niet bekeken. Nochtans, de legitimiteit van rechtspraak ligt in de motivering. Steven en Pieter-Jan maken u graag wegwijs in 160 bladzijden(!) rechterlijke motivering. The beast is back!

Nederland kent tal van (politieke) mediafenomenen. Kijk maar naar Pieter Omtzigt, Caroline van der Plas en Thierry Baudet. Maar het bekendste voorbeeld is wellicht Pim “at your service” Fortuyn. In 2001-02 bestormde hij op geheel eigen wijze de rechterkant van het politieke toneel. Hij verkondigde naar eigen zeggen de stem van het volk en dat maakte hem buitengewoon populair: “vergis je niet, ik word de minister-president van dit land”. Maar Fortuyn werd ook sterk gehaat. “En als mij straks wat gebeurt […] dan zijn zij mede verantwoordelijk”, zo kaartte hij de demonisering van zijn persoon aan door o.a. de Nederlandse Regering. Op 6 mei 2002, 9 dagen voor de 2de kamer verkiezingen, werd hij vermoord.

U kent de truc om een podcastaflevering over geschiedenis aan de man te brengen? Simpel, u benoemt het als de waargebeurde versie van Game of Thrones, en klaar is kees. Welnu, als Game of Thrones zou gaan over de vraag hoe Westeros constitutioneel/staatkundig versmolten werd tot één geheel, zou dat nog opgaan ook. In deze aflevering kijken we immers naar de geboorte van de Nederlanden uit 17 kleinere vorstendommen, op 26 juni 1548 (‘Transactie van Augsburg’) en 4 november 1549 (‘Pragmatieke Sanctie’), onder goedkeurend oog van Keizer Karel V. Het klopt, er waren oorlogen, er waren huwelijken, er waren stevig geornamenteerde waterputten en soms werd er al eens iemand op een brug vermoord. Maar finaal komen we toch uit bij een oudere man die aan vermogensplanning doet voor zijn nageslacht. Belgischer/Vlaams(ch)er wordt het toch niet?