Vocast: Onversneden Conversaties Shad Raouf

Waarom ik ermee ga stoppen

Simpelweg een leuk gesprek met iemand die geweldige verhalen vertelt.

Sinan Can maakt documentaires in oorlogs- en conflictgebieden. We kwamen bij elkaar omdat ik benieuwd was naar zijn verhalen, hoe het is om documentaires te maken en wat hem drijft. We komen te spreken over zijn carrière, waar hij zelf nog weleens mee worstelt en zijn aankomende documentaire: Op zoek naar het paradijs.

Democratie is niet vanzelfsprekend. En de krachten die mogelijkheden zien om hun machtspositie te vergroten ten koste van de democratie groeien in de laatste jaren.

Extreemrechtse politieke partijen zijn één van deze krachten. En lang gingen we in Nederland ervan uit dat elk geluid gehoord moest worden in de media. Maar dat lijkt nu te kantelen. Ten goede of ten kwade, maken de media steeds bewuster keuzes over wie ze een podium geven en op welke manier.

Maar hoe is dat in het verleden geweest? En waarom krijgen in sommige delen van de Benelux extreemrechtse politieke partijen wel voet aan de grond en in andere delen weer niet? Belangrijker nog: wat maakt een partij extreem?

Léonie de Jonge, universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen, is in deze aflevering te gast en spreekt over haar onderzoek naar de verhouding tussen zichtbaarheid in de media en het succes van extreemrechtse partijen.

Kunnen we in de toekomst voedsel blijven produceren? Nou, dat hangt er maar vanaf...

Ongeveer driekwart van onze gewassen zijn afhankelijk van insecten en beesten die in de grond leven. Maar deze belangrijke spelers in het ecosysteem zijn massaal aan het uitsterven. Als dit doorzet valt het hele ecosysteem uit elkaar en daarmee ook onze manier van voedsel produceren.

In China zien we al de resultaten hiervan. Daar zijn de wilde bestuivers zo erg teruggedrongen dat mensen met kwastjes een ladder op moeten klimmen om de planten te bevruchten. Willen we onze ecosysteem niet geheel vernietigen en onze bodem gezond houden, dan moeten we snel iets veranderen.

Ik spreek met Hans de Kroon, hoogleraar plantecologie aan de Radboud Universiteit. Hans onderzoekt de veranderingen in insectenpopulaties én ontwikkelt programma's om de biodiversiteit te herstellen. In dit gesprek leer je waarom insectenpopulaties afnemen, waarom je dat überhaupt erg zou moeten vinden en hoe we kunnen zorgen dat we ook in de toekomst voedsel kunnen produceren.

Albert Einstein vond de relativiteitstheorie uit en veranderde daarmee de wereld. Maar hij geloofde zelf niet in het bestaan van zwarte gaten.

[Doneren: https://doneer.vocast.live]

In de formules van Einstein bestond al de mogelijkheid voor een zwart gat, ook al ontdekte hij zelf die mogelijkheid. Ver voordat we ooit zo'n onmogelijk object had waargenomen wisten natuurkundigen al dat het zou kunnen bestaan én hoe het eruit zou zien.

In 2019 was het team van Heino Falcke van de Radboud Universiteit de eerste ooit die beeldmateriaal van een zwart gat wist vast te leggen. Dit was een historisch moment vanwege de ontdekking, maar ook omdat het beeldmateriaal van dat zwart gat ook in lijn was met de theoretische berekeningen van wetenschappers.

Het lijkt dus mogelijk om wiskundig de wereld te beschrijven. Maar nu hebben we een probleem: de relativiteitstheorie van Einstein lijkt niet compatibel met de kwantumfysica. Beide geven totaal andere beschrijvingen van de wereld, maar toch lijken ze allebei te werken in hun eigen context.

Wat die verschillen zijn, wat zwarte gaten zijn, hoe zwaartekracht werkt en meer bespreek ik met Heino Falcke in dit gesprek.

[Doneren: https://doneer.vocast.live]

Wat weet jij zoal over taal? Volgens taalwetenschapper Marc van Oostendorp 'meer dan je denkt.'

[Doneren: https://doneer.vocast.live]

Taalgebruik is één van de belangrijkste kenmerken van mensen. We gebruiken het van jongs af aan elke dag, zelfs als we alleen zijn. Wat kunnen we dan nog leren van taalwetenschappers? Ook al beheersen we intuïtief taal, valt er nog veel te ontdekken als we die kennis expliciet maken. En wat dan nog te zeggen van vergelijkingen tussen talen of dezelfde taal door de tijd heen?

Taalwetenschapper Marc van Oostendorp geeft ons een masterclass over wat er zo fascinerend is aan de taal. Hij spreekt over de bouwstenen van talen en de verschillen tussen talen, veelvoorkomende patronen en regels in het Nederlands en nog meer dingen waarvan je in eerste instantie denkt "ja, logisch," maar waar je misschien nooit bij stil gestaan hebt.

[Doneren: https://doneer.vocast.live]