ยลอุษาคเนย์ Thai PBS Podcast
-
- Filme e TV
ยลอุษาคเนย์
-
ยลอุษาคเนย์ EP. 26: พระมหากษัตริย์ไทยในราชวงศ์จักรี กับการอุปถัมภ์พุทธศาสนา
การพิจารณาบทบาทความเป็นพุทธศาสนูปถัมภกของพระมหากษัตริย์ในพระบรมราชจักรีวงศ์นั้นไม่พึงกระทำโดยการอธิบายเป็นภาพรวม คือการนำข้อมูลมาบรรยายและพรรณนาต่อกันไปให้มากที่สุด เพราะการบรรยายเช่นนี้ทำให้ผู้รับสารไม่สามารถประจักษ์ในบทบาทและการกระทำที่คัดสรรมาบรรยายได้อย่างเป็นเหตุและผลแก่กัน ในทางตรงข้ามจะได้แยกบทบาทของความเป็นพุทธศาสนูปถัมภกนี้ออกเป็น ๔ มิติ ซึ่งมีความสอดคล้องกับองค์ประกอบความเป็นพุทธศาสนา อันได้แก่ ศาสนธรรม ศาสนบุคคล ศาสนวัตถุ และศาสนพิธี หากขาดเสียซึ่งองค์ประกอบข้อใดข้อหนึ่งไปแล้วพระพุทธศาสนาก็ไม่อาจตั้งมั่นและจำเริญรุ่งเรืองอยู่ได้
-
ยลอุษาคเนย์ EP. 25: กษัตริย์แห่งอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา กับการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนา
พระราชสถานะที่พระมหากษัตริย์อยุธยาทรงได้รับการยกย่องด้วยอุดมคติในพุทธศาสนาให้ทรงมีบารมีเสมอด้วยสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระโพธิสัตว์ พระเจ้าจักรพรรดิราช พระเจ้ามหาสมมติราช และพระธรรมราชานั้น โดยแท้จริงคือการสำแดงนัยยะว่าพระมหากษัตริย์ผู้ทรงบารมีมากถึงเพียงนี้จักต้องทรงเป็นผู้ประพฤติธรรม และมีพระราชภาระในการปกป้องคุ้มครองมาตรฐานทางศีลธรรมจรรยาของบ้านเมือง จึงจะเห็นได้ว่าพระมหากษัตริย์สมัยอยุธยานั้นมีกรอบสำหรับควบคุมการปฏิบัติพระองค์คือราชธรรมอันมาจากพระพุทธวจนะในพระสูตรต่างๆ เช่น ทศพิธราชธรรม ๑๐ จักรวรรดิวัตร ๑๒ และราชสังคหวัตถุ ๔ กับทั้งต้องดำรงพระองค์อยู่ในหิริโอตัปปะ คือความละอายชั่วกลัวบาป
-
ยลอุษาคเนย์ EP. 24: การสร้างศาสนวัตถุและงานพุทธศิลป์ของพระมหากษัตริย์ไทยในแคว้นสุโขทัยและล
งานพุทธศิลป์ทั้งของสุโขทัยและล้านนาล้วนได้รับอิทธิพลมาจากพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทแบบลังกาวงศ์ซึ่งมีพลังอันมหาศาลในการแปรความศรัทธาของพระมหากษัตริย์และมหาชนของรัฐทั้งสองออกมาเป็นสุนทรียะทางศิลปะที่มีเอกลักษณ์เฉพาะเป็นของตนเอง
-
ยลอุษาคเนย์ EP. 23: กษัตริย์ผู้โอยทานแก่หมู่สงฆ์ในแคว้นสุโขทัยและล้านนา
พระมหากษัตริย์นั้นเป็นองค์อุปถัมภก หรือผู้อุปถัมภ์พุทธศาสนาที่มีสถานะสูงสุดในโครงสร้างทางสังคม โดยสถานะนี้พระองค์ย่อมต้องทรงเป็นผู้นำในการ “โอยทาน” คนสำคัญที่สุดในบ้านเมือง ในแคว้นสุโขทัยและแคว้นล้านนานั้น เราจะพบหลักฐานที่แสดงการโอยทานของพระมหากษัตริย์ที่ทรงปฏิบัติเป็นพระราชกรณียกิจสำคัญอยู่โดยตลอดทุกรัชสมัย การโอยทานที่สำคัญยิ่งของกษัตริย์สุโขทัยและล้านนาคือการอุปถัมภ์บำรุงคณะสงฆ์ ด้วยพระสงฆ์นั้นเป็นองค์บุคลากรสำคัญในการสืบพระศาสนา
-
ยลอุษาคเนย์ EP. 22: ความเป็นธรรมราชาของพระมหากษัตริย์ไทยในแคว้นสุโขทัยและล้านนา
การแสดงพระองค์เป็นพระธรรมราชาของกษัตริย์สุโขทัยนั้นในทางหนึ่งคือการแสดงนัยยะทางการเมืองให้ปรากฏชัดว่าพระองค์เป็นผู้นำทรงบารมีที่มีสิทธิธรรมความชอบในการปกครองบ้านเมืองจากความเป็นกษัตริย์ผู้นับถือและปฏิบัติตามพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แสดงว่าพระองค์ปกครองบ้านเมืองและอาณาประชาราษฎร์โดยธรรม ทั้งยังยึดพระธรรมของพระพุทธเจ้าเป็นหลักในการปกครอง
-
ยลอุษาคเนย์ EP. 21: ความเป็นปราชญ์รู้ธรรมของพระมหากษัตริย์ไทยในแคว้นสุโขทัยและล้านนา
การศึกษากระบวนการสืบทอดศรัทธาและการสร้างความรุ่งเรืองให้พระพุทธศาสนาเถรวาทในยุคแรกก่อตัวของรัฐไทยนั้น จะปฏิเสธมิได้เลยถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ของรัฐไทยยุคต้นเหล่านี้ โดยเฉพาะกษัตริย์ราชวงศ์พระร่วงของแคว้นสุโขทัย ศรีสัชนาลัย และกษัตริย์ในราชวงศ์มังรายของล้านนาประเทศ ในการเป็นผู้นำการสร้างศรัทธาอันมั่นคงในพระพุทธศาสนาเถรวาทแบบลังกาวงศ์ในประชาคมของคนไทย รวมทั้งการสร้างความเจริญรุ่งเรืองให้พระพุทธศาสนาทั้งในด้านศาสนบุคคล ศาสนธรรม ศาสนวัตถุ และศาสนประเพณี