1,232 episodes

Over diepzeediertjes die broeikasgassen eten, immuuncellen die zichzelf opofferen en de zoektocht naar planeten. Over de nieuwste medicijnen, zonnecellen en sensoren. Kortom: hoe werkt de wereld om ons heen en hoe kunnen we hem nog beter maken?

Wetenschap Vandaag | BNR BNR Nieuwsradio

    • Ciência

Over diepzeediertjes die broeikasgassen eten, immuuncellen die zichzelf opofferen en de zoektocht naar planeten. Over de nieuwste medicijnen, zonnecellen en sensoren. Kortom: hoe werkt de wereld om ons heen en hoe kunnen we hem nog beter maken?

    Tienjarig onderzoek naar de helpers die in ons lichaam alle eiwitjes in elkaar zetten

    Tienjarig onderzoek naar de helpers die in ons lichaam alle eiwitjes in elkaar zetten

    Een groep onderzoekers gaat maar liefst tien jaar twee piepkleine eiwitjes bestuderen, met de hoop dat ze een aantal hardnekkige ziektes daarna beter kunnen behandelen.

    De keuze voor juist deze twee eiwitten heeft een goede reden: ze spelen een belangrijke rol in de ziekte Cystic fibrosis (CF) en Parkinson.

    Waar ze specifiek naar gaan kijken dat zijn de begeleiders van deze eiwitten: de zogeheten chaperonnes die de eiwitten in elkaar zetten. Want juist bij het vouwen en vormen van de eiwitten kan een heleboel misgaan. Snappen ze dit proces voor deze twee eiwitten, dan levert dat ook meteen belangrijke kennis op voor een heleboel andere aandoeningen. 

    Onderzoeker Ineke Braakman van de Universiteit Utrecht vertelt dat het uiteindelijke doel is om van wieg tot graf te begrijpen wat deze eiwitten allemaal doormaken en door wie ze worden begeleid, om ze uiteindelijk beter te kunnen helpen of manipuleren. 

    Lees hier meer over het onderzoek: Zwaartekrachtsubsidie voor FLOW: “Wij beschikken straks over het lot van eiwitten”
    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    • 5 min
    Bijen draaien door warmer weer overuren die ze niet aankunnen

    Bijen draaien door warmer weer overuren die ze niet aankunnen

    Een bezige bij, zo noemen we iemand die veel en hard werkt. Nou is het juist deze werkethiek die voor problemen zorgt onder de echte bezige bijen. Door langere periodes van gunstig weer, maken ze namelijk overuren, waar ze eigenlijk de energie niet voor hebben.  

    Elke keer als een bij erop uittrekt om bloemen te vinden, verkort dat het leven van die bij. Is het vliegweer en de temperatuur goed, dat is al zo vanaf 10 graden, dan zal een werkbij erop uitgaan, ook als er al genoeg honing in de korf is. 

    Nou zorgt klimaatverandering ervoor dat er, in het deel van de VS waar dit onderzoek is uitgevoerd, meer herfstdagen met gunstig vliegweer zijn. Daardoor gaan de bijen er vaker op uit en dat maakt de kans groter dat een kolonie het niet redt. Dit heeft te maken met de leeftijdsverdeling in de kolonie. De volwassen werkbijen sterven sneller dan dat er nieuwe werkbijen worden geboren. 

    Het onderzoek werd uitgevoerd met behulp van klimaatmodellen en bijenpopulatiemodellen. Zelfs bij een beetje opwarming (en zonder bijkomende problemen als ziektes en vervuiling), ontstaat het probleem al.  

    In de simulaties die werden uitgevoerd, zagen ze het effect zowel in gunstige als ongunstige klimaatscenario's. Of we nou onze uitstoot in de nabije toekomst verminderen of niet. Dit is dus niet een probleem waar de bijen over 100 jaar mee te maken krijgen. Dit speelt nu, waarschuwen de onderzoekers. 

    Nou denken ze ook dat de bijen te helpen zijn. Door kolonies in opwarmende gebieden op het juiste moment te verplaatsen naar een soort gekoelde opslag. Dat zou er dan hopelijk voor zorgen dat de bijen zich terugtrekken in de korf, zoals ze normaal ook zouden doen als de temperatuur zakt in de herfst. Een techniek die door sommige bijenhouders al wordt gebruikt en mogelijk een verschil kan maken in de toekomst. 

    Lees hier meer over het onderzoek: Honey bees at risk for colony collapse from longer, warmer fall seasons
    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    • 2 min
    Waarom een koortslip nooit meer weggaat

    Waarom een koortslip nooit meer weggaat

    Eén op de drie mensen heeft weleens een koortslip. En als jij er één van bent, dan weet je ook dat hij af en toe terugkomt. Dat kan na een paar maanden zijn, of na een paar jaar. Maar het komt terug. Dat heeft te maken met de bijzondere strategie van het herpesvirus: verstoppertje spelen.

    Elke woensdag komt de Universiteit van Nederland langs. Met vandaag: Eliane Neuteboom.
    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    • 5 min
    We doen nog veel te weinig met de mechanische krachten in plantencellen

    We doen nog veel te weinig met de mechanische krachten in plantencellen

    Plantencellen krijgen te maken met allerlei mechanische krachten. Er wordt continue getrokken, geduwd en binnengedrongen en de druk in zo'n cel is vergelijkbaar met die in een champagnefles. Toch is deze kant van de plantenbiologie lange tijd onderbelicht geweest.

    Zouden we dit proces beter begrijpen, dan kunnen we mogelijk veel sterkere gewassen maken. Planten die harder terug kunnen vechten en beter beschermd zijn als een schimmel binnen probeert te komen bijvoorbeeld.

    We spreken onderzoeker Dolf Weijers van Wageningen University & Research. Zijn groep heeft net een flinke subsidie ontvangen om dit proces de komende 10 jaar helemaal uit te zoeken. 

    Lees hier meer over het onderzoek: Prestigieuze subsidie voor onderzoek naar tastzin van planten

    Lees hier meer over de andere onderzoeksprojecten die deze week een subsidie kregen: Kabinet investeert in wetenschap op wereldtopniveau
    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    • 6 min
    Wilde Japanse koolmees heeft eigen gebaar voor ‘na jou’

    Wilde Japanse koolmees heeft eigen gebaar voor ‘na jou’

    In Nederland hebben we er al moeite mee om ons medemens netjes te laten uitstappen uit een trein voor we onszelf erin proppen. In sommige andere landen zijn ze daar een stuk beter in en wacht men keurig in de rij.  

    Bijvoorbeeld in Japan. Nou blijkt dit niet alleen te gelden voor de menselijke inwoners. Onderzoekers van de universiteit van Tokio zeggen te hebben ontdekt dat een klein vogeltje, de Japanse koolmees, er ook keurige manieren op nahoudt.  

    Als een paartje met eten terugkomt bij de nestkast, wachten ze eerst samen voor de ingang, tot één van hen een vleugelgebaar naar de ander maakt dat lijkt aan te geven: na jou, ga maar eerst.  

    Deze conclusie trekken de onderzoekers na het bestuderen van 320 nestbezoeken van 8 vogelpaartjes. De vogel die het vleugelgebaar maakte, wat ze niet deden als ze alleen waren, liet vrijwel altijd de ander als eerste voor. En de vrouwtjes lieten de mannetjes vaker voorgaan dan andersom.  

    Als dit inderdaad het geval is dan zou dat betekenen dat er meer diersoorten communiceren met dit soort gebaren dan gedacht.  

    Er zijn, naast bij mensen en apen, ook eerder al weleens gebaren gezien bij onder andere raven en vissen. Maar in die gevallen ging het meestal om een soort aanwijzen. Zo van: dat ding daar, of die kant op. Maar symbolische gebaren, zoals ons handgebaar voor ‘na jou’, werden niet eerder op deze manier gezien.  

    De onderzoekers zien het in ieder geval als aanleiding om nog veel meer vogelcommunicatie te bestuderen. En wie weet, misschien blijken ze ook een eigen gebaar te hebben voor ‘duimpje omhoog’, of één van onze andere veelgebruikte pareltjes. 

    Lees hier meer over het onderzoek: Wild bird gestures “after you”
    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    • 2 min
    Flinke subsidie voor onderzoek naar behandelen van blindheid

    Flinke subsidie voor onderzoek naar behandelen van blindheid

    Blindheid heeft een enorme impact op een mensenleven en er is maar zelden een behandeling voor. Een team van onderzoekers heeft nu een flinke subsidie gekregen om dat toch voor elkaar te krijgen: het behandelen van blindheid. 

    Professor Caroline Klaver van het Radboudumc en het Erasmus MC vertelt hoe ze het willen aanpakken. Ze denken in drie richtingen: gentherapie in het oog, op eiwitniveau cellen beschermen en zelfs het bioprinten van een compleet nieuw netvlies. 

    Lees hier meer over het onderzoeksproject: NWO Zwaartekracht subsidie voor ontwikkeling van therapieën bij blindheid

    Het kabinet investeert in totaal 160,5 miljoen euro in 7 grote onderzoeksprojecten van Nederlandse universiteiten. Eén van de voordelen van deze subsidie is dat de wetenschappers 10 jaar - met een evaluatiemoment in het midden - de tijd krijgen om hun onderzoek te doen.
    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    • 5 min

Top Podcasts In Ciência

Ciência Sem Fim
Estúdios Flow
Naruhodo
B9, Naruhodo, Ken Fujioka, Altay de Souza
Ciência Suja
Ciência Suja
Ta de Clinicagem
tadeclinicagem
Zoo Lógico
Agência de Podcast
Sinapse
Ciência Todo Dia

You Might Also Like

Ondertussen in de kosmos
de Volkskrant
Zimmerman en Space
Hens Zimmerman
De Universiteit van Nederland Podcast
Universiteit van Nederland
Focus
NPO 2 / NTR
De Technoloog | BNR
BNR Nieuwsradio
NRC Onbehaarde Apen
NRC

More by BNR Nieuwsradio

BNR's Big Five | BNR
BNR Nieuwsradio
De Technoloog | BNR
BNR Nieuwsradio
The Friday Move | BNR
BNR Nieuwsradio
Met Facebook van E-Commerce naar Discovery Commerce
Facebook
De Ben Tiggelaar Podcast
BNR Nieuwsradio
Macro met Boot en Mujagić  | BNR
BNR Nieuwsradio