53 min

Laatste Avondmaal Scheppingsdrift

    • Christianity

Het is een soort matroesjka. Zo'n houten pop, waar een kleiner houten poppetje in zit, waar weer een kleiner poppetje in zit... Wekelijks wordt wereldwijd door miljoenen christenen de eucharistie of avondmaal gevierd, dat een herbeleven is van het Laatste Avondmaal zoals Jezus dat vierde met zijn leerlingen. Dat op zijn beurt weer een herbeleven was van het Joodse Pesachfeest. En vervolgens is er eindeloos veel kunst gemaakt rondom het Laatste Avondmaal. Zoals het beroemde fresco met 13 mannen aan dezelfde kant van de tafel van Leonardo da Vinci. Dat vervolgens een geheel eigen receptiegeschiedenis krijgt, in feministische kringen.

In deze aflevering van Scheppingsdrift hebben zowel Ab als Lieke werken mee die het Laatste Avondmaal in de hedendaagse, volkse context plaatsen. Alain en Allard hebben allebei een huiveringwekkende versie van het diner mee. Uiteraard sluit Anne Broeksma de aflevering weer af.
* Ultima Cena van Plautila Nelli (ca. 1568) (https://img.atlasobscura.com/UQB7PecItpbb6W57sEX2hkTKjEYO5-YwVTEEcb0BNis/rt:fit/w:1280/q:81/sm:1/scp:1/ar:1/aHR0cHM6Ly9hdGxh/cy1kZXYuczMuYW1h/em9uYXdzLmNvbS91/cGxvYWRzL2Fzc2V0/cy8xYjNlMjQ5MmE4/YzhhMGU4N2JfUGxh/dXRpbGxhIE5lbGxp/IDA4LmpwZw.jpg)
* Agnus Dei van Ariel Ramirez (1964) (https://open.spotify.com/track/17EebgsM9Y3aetarFTrQO7?si=c364ebe60e254ea0)
* Some living American women artists van Mary Beth Edelson (1972) (https://www.ultimacena.afom.it/wp-content/uploads/Mary-Beth-Edelson-Some-Living-American-Women-Artistis.-1972.jpg)
* The Dinner Party van Judy Chicago (1979-1985) (https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Judy_Chicago_The_Dinner_Party.jpg/532px-Judy_Chicago_The_Dinner_Party.jpg)
* Guess Who's Coming to Dinner Too? van Patricia Kaersenhout (2017-21) (https://vereniging-rembrandt.ams3.cdn.digitaloceanspaces.com/production/art/_1200x799_crop_center-center_82_line/Kaersenhout_Guess-whos-coming-to-dinner-too_Frans-Hals-Museum.jpg)
* Herr, bin ich's? uit Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach (1727) (https://open.spotify.com/track/1mG3if2EItikgad11gafIe?si=b78954de48ec4020)
* Een maaltijd in de winter van Hubert Mingarelli (2012)
* Festen van Thomas Vinterberg (1998)
* The Last Supper van David Lachapelle (2003) (https://static.wixstatic.com/media/3e273b_50c6c1c419614f599d44c5abb0061af7~mv2.jpg/v1/fill/w_800,h_593,al_c,q_85,enc_auto/3e273b_50c6c1c419614f599d44c5abb0061af7~mv2.jpg)
* Wein und Brot des letzten Mahles uit Parsifal van Richard Wagner (1882) (https://open.spotify.com/track/7eAQBjF6zxhKtm6D996A78?si=e068ece6e3e44711)



Het lichtste avondmaal

maaltijden vliegen door de straten
verpakt in dozen en folies
diep in de donkerte van een tas
flitsen ze achter ruggen door de winterstad
zonder dat kou ze aan kan raken

met mijn virtuele goud
heb ik zo’n voertuig in beweging gebracht
en wordt mijn huisnummer niet overgeslagen
een verregende engel in een pak
dat kraakt als hij beweegt
verlost mij van de honger en hij spreekt:

neem deze pizza die voor u gezonden wordt 
en ik zal krijgen slechts een splinter van uw goud 
want mijn baas is onzichtbaar
en praat over flex en voorbehoud 

ik dacht aan de veertig stappen 
die mijn maaltijd had doorlopen
van zaadje in de koude grond
naar echte handen, dan wachten
in kratten en via een hoop logistiek 
naar fabrieken, keukens, magazijnen
briefjes, betonverdriet, wachten
regen, marketinggeheimen

en ik telde de stappen die ik zelf moest nemen
van klikken met een muis tot opendoen op sloffen
aantal calorieën verbrand: maximaal zeven 

ik vermenigvuldigde de veertig stappen van mijn maaltijd
met die van de maaltijden van mijn vrienden
die elk in hun eigen huis op knoppen hadden gedrukt
omdat ze het verdienden

keek nogmaals naar de man op mijn stoep
die de last van een vierkante tas
moedig van de grond optilde
en naar zijn rug bewoog
bijna alsof hij Atlas was

dit is het dus:
het brood dat we breken 
het bloed dat we drinken
hij wenste me smakelijk eten

Anne Broeksma

Het is een soort matroesjka. Zo'n houten pop, waar een kleiner houten poppetje in zit, waar weer een kleiner poppetje in zit... Wekelijks wordt wereldwijd door miljoenen christenen de eucharistie of avondmaal gevierd, dat een herbeleven is van het Laatste Avondmaal zoals Jezus dat vierde met zijn leerlingen. Dat op zijn beurt weer een herbeleven was van het Joodse Pesachfeest. En vervolgens is er eindeloos veel kunst gemaakt rondom het Laatste Avondmaal. Zoals het beroemde fresco met 13 mannen aan dezelfde kant van de tafel van Leonardo da Vinci. Dat vervolgens een geheel eigen receptiegeschiedenis krijgt, in feministische kringen.

In deze aflevering van Scheppingsdrift hebben zowel Ab als Lieke werken mee die het Laatste Avondmaal in de hedendaagse, volkse context plaatsen. Alain en Allard hebben allebei een huiveringwekkende versie van het diner mee. Uiteraard sluit Anne Broeksma de aflevering weer af.
* Ultima Cena van Plautila Nelli (ca. 1568) (https://img.atlasobscura.com/UQB7PecItpbb6W57sEX2hkTKjEYO5-YwVTEEcb0BNis/rt:fit/w:1280/q:81/sm:1/scp:1/ar:1/aHR0cHM6Ly9hdGxh/cy1kZXYuczMuYW1h/em9uYXdzLmNvbS91/cGxvYWRzL2Fzc2V0/cy8xYjNlMjQ5MmE4/YzhhMGU4N2JfUGxh/dXRpbGxhIE5lbGxp/IDA4LmpwZw.jpg)
* Agnus Dei van Ariel Ramirez (1964) (https://open.spotify.com/track/17EebgsM9Y3aetarFTrQO7?si=c364ebe60e254ea0)
* Some living American women artists van Mary Beth Edelson (1972) (https://www.ultimacena.afom.it/wp-content/uploads/Mary-Beth-Edelson-Some-Living-American-Women-Artistis.-1972.jpg)
* The Dinner Party van Judy Chicago (1979-1985) (https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Judy_Chicago_The_Dinner_Party.jpg/532px-Judy_Chicago_The_Dinner_Party.jpg)
* Guess Who's Coming to Dinner Too? van Patricia Kaersenhout (2017-21) (https://vereniging-rembrandt.ams3.cdn.digitaloceanspaces.com/production/art/_1200x799_crop_center-center_82_line/Kaersenhout_Guess-whos-coming-to-dinner-too_Frans-Hals-Museum.jpg)
* Herr, bin ich's? uit Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach (1727) (https://open.spotify.com/track/1mG3if2EItikgad11gafIe?si=b78954de48ec4020)
* Een maaltijd in de winter van Hubert Mingarelli (2012)
* Festen van Thomas Vinterberg (1998)
* The Last Supper van David Lachapelle (2003) (https://static.wixstatic.com/media/3e273b_50c6c1c419614f599d44c5abb0061af7~mv2.jpg/v1/fill/w_800,h_593,al_c,q_85,enc_auto/3e273b_50c6c1c419614f599d44c5abb0061af7~mv2.jpg)
* Wein und Brot des letzten Mahles uit Parsifal van Richard Wagner (1882) (https://open.spotify.com/track/7eAQBjF6zxhKtm6D996A78?si=e068ece6e3e44711)



Het lichtste avondmaal

maaltijden vliegen door de straten
verpakt in dozen en folies
diep in de donkerte van een tas
flitsen ze achter ruggen door de winterstad
zonder dat kou ze aan kan raken

met mijn virtuele goud
heb ik zo’n voertuig in beweging gebracht
en wordt mijn huisnummer niet overgeslagen
een verregende engel in een pak
dat kraakt als hij beweegt
verlost mij van de honger en hij spreekt:

neem deze pizza die voor u gezonden wordt 
en ik zal krijgen slechts een splinter van uw goud 
want mijn baas is onzichtbaar
en praat over flex en voorbehoud 

ik dacht aan de veertig stappen 
die mijn maaltijd had doorlopen
van zaadje in de koude grond
naar echte handen, dan wachten
in kratten en via een hoop logistiek 
naar fabrieken, keukens, magazijnen
briefjes, betonverdriet, wachten
regen, marketinggeheimen

en ik telde de stappen die ik zelf moest nemen
van klikken met een muis tot opendoen op sloffen
aantal calorieën verbrand: maximaal zeven 

ik vermenigvuldigde de veertig stappen van mijn maaltijd
met die van de maaltijden van mijn vrienden
die elk in hun eigen huis op knoppen hadden gedrukt
omdat ze het verdienden

keek nogmaals naar de man op mijn stoep
die de last van een vierkante tas
moedig van de grond optilde
en naar zijn rug bewoog
bijna alsof hij Atlas was

dit is het dus:
het brood dat we breken 
het bloed dat we drinken
hij wenste me smakelijk eten

Anne Broeksma

53 min