9 episodes
Het Kempenoffensief Het Kempenoffensief
-
- Society & Culture
Een voormalig burgemeester noemde de Kempen ooit ‘Het Siberië van België’. Niet omdat het er altijd koud is, of borsjtsj er de specialiteit is. Wel omdat de regio doods, eenzaam en vergeten zou zijn.
Een. Grove. Leugen.
En dat zullen we bewijzen. We trekken ten strijde en zetten een Kempenoffensief op poten. Niet met wapens, maar met verhalen. Een charmeoffensief om de Kempen aan de wereld te tonen.
Deze podcastreeks neemt je mee op reis. Langs plaatsen, mensen en gebeurtenissen die de Kempen niet als uithoek, maar als centrum van de wereld beschouwen. Een plek waar pioniers thuis zijn.
-
Over de PIL
De pil. Een uitvinding die het leven van vrouwen sindsdien drastisch veranderde. De uitvinder van de pil? Ferdinand Peeters. Juist ja, een Kempenaar. Een diepgelovige gynaecoloog uit Turnhout, die het welzijn van vrouwen voorop stelde.
En hoewel hij het gebruik ‘zijn’ pil vooral voorzag binnen het huwelijk, ontketende de pil een revolutie binnen de seksuele beleving van vrouwen.
Vandaag de dag is de pil nog steeds niet weg te denken uit het leven van vrouwen en is het nog steeds het meest gebruikte anticonceptie middel.
In deze aflevering vertelt schrijver Karl van den Broeck het verhaal van Ferdinand Peeters en hebben we het met Sarah Hulsmans van Sensoa over het belang van de pil vandaag. -
Over de FIETS
Wanneer we vandaag spreken over duurzame mobiliteit neemt de fiets een prominente plaats in. Hoe meer fietsers, hoe minder auto’s, hoe minder files, hoe minder druk (letterlijk en figuurlijk) op de wegen, hoe veiliger. Ook de gezondheidsvoordelen zijn enorm, zowel voor de fietser zelf als voor de uitgespaarde CO2.
Om deze modal shift mogelijk te maken, moet onze wegeninfrastructuur – die nu vooral voorzien is op auto’s – drastisch veranderen om ruimte te maken voor onder andere de fiets.
In deze aflevering hoor je:
- Wout Baert, coördinator van Fietsberaad, het kenniscentrum voor fietsbeleid in Vlaanderen.
- Han De Cock, deskundige mobiliteit bij stad Geel. -
Over WARME HARTEN
“One of the best examples of how communities can become carers of the mentally ill is to be found in the Belgian town of Geel, the site of what is undoubtedly the oldest community mental health programme in the western world”, aldus de WHO.
Al meer dan 700 jaar nemen Gelenaren mensen met een psychische kwetsbaarheid op in hun huis, gezin en hart. Het bijzondere aan dit systeem is dat de zorg minimaal gedragen wordt door zorgprofessionals - in dit geval die van het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel - maar dat het vooral zorg is tussen de mensen, gedragen door gezinnen, patiënten en de Geelse gemeenschap.
De Geelse gezinsverpleging is wereldbekend, werd en wordt nog steeds internationaal onderzocht en inspireerde inclusieve zorginitiatieven over de hele wereld. In maart 2022 droeg de Vlaamse Overheid de gezinsverpleging voor om door de Unesco erkend te worden als immaterieel of levend erfgoed.
De gezinsverpleging mag misschien al eeuwenoud zijn, het is een zorgmodel dat meegroeide met de tijd en misschien wel een antwoord biedt op hedendaagse uitdagingen in de zorg en geestelijke gezondheid. Wat vertelt de Geelse gezinsverpleging ons over onze omgang met psychisch kwetsbare mensen vandaag en in de toekomst? De hele wereld komt in Geel inspiratie tanken, maar wat kunnen we als Kempenaren hier zelf van opsteken? -
Over LANDLOPERIJ
De Kempen telt maar liefst vier gevangenissen, twee daarvan aan de voormalige "weldadigheidslandbouwkolonies" in Merksplas en Wortel. Had je geen werk, vaste woonplaats en geen bestaansmiddelen, dan werd je tot ‘93 naar de Kolonie gestuurd. Tienduizenden landlopers werden er verplicht tewerkgesteld in een gezonde, groene omgeving. Voor sommigen een zegen, voor anderen een vloek, maar zeker een uniek sociaal experiment.
Wat kunnen de landloperskolonies - intussen erkend als Unesco Werelderfgoed - ons leren voor de omgang met detentie vandaag?
Komen aan bod in deze aflevering:
Willy Van Den Bergh is oud-gevangenisdirecteur van Merksplas kolonie, momenteel vrijwilliger bij het Gevangenismuseum en projectcoördinator van Vele handen, voor het digitaliseren van duizenden landloperdossiers.
Marc verbleef in Wortel kolonie van 1980 tot 1983.
Serge Rooman is huidig inrichtingshoofd van de gevangenis van Merksplas, strafhuis met een gesloten regime.
Met dank aan:
De Rode Antraciet -
Over DE BOM
6 augustus 1945. De bom viel. Voor velen niet meer dan een verhaal uit de geschiedenisboeken. Een gebeurtenis die bijna niet verder van de Kempen kon plaatsvinden.
En toch… vond hier tijdens de Tweede Wereldoorlog een wedloop plaats. Een strijd om de nucleaire kennis en het uranium dat in de Kempen aanwezig was.
In deze aflevering belichten we de Kempense connectie met een van de spannendste verhalen uit de wereldgeschiedenis. Een verhaal over kolonisatie, spionage en sabotage, dat ook de toekomst van de Kempen mee bepaalde.
Met de stemmen van:
Jos Laenen is gepassioneerd door het verleden van Olen en omstreken.
Cynrik De Decker is auteur en gefascineerd door de rol van grote en kleine Belgen op het wereldtoneel. -
Over eerlijke DATA
We kunnen ons geen leven zonder internet en apps voorstellen. We delen zorgeloos onze foto’s, registreren onze sportprestaties en vermijden de files. Vele van deze diensten zijn gratis, in ruil voor onze data. Maar wat zijn onze data waard? En wie heeft er toegang toe?
Volgens VITO kan het anders. Zij leggen het beheer van persoonlijke data weer bij de mensen zelf. Dat kan o.a. op vlak van gezondheid erg nuttig zijn. De Kempen experimenteert en pioniert.
Liggen wij zo mee aan de basis van een ware internetrevolutie?
Nathalie Lambrechts is onderzoeker aan VITO, en gespecialiseerd in de combinatie tussen persoonlijke data en gezondheid.
Leo Geudens is huisarts in Kasterlee, actief bij Domus Medica en pionier op vlak van ICT in de dokterspraktijken.