Lekarz rodzinny podcast Aleksander Biesiada

Jesień i zima zbliżają się do nas coraz szybciej, a wraz z nimi sezon zachorowań na grypę. Pomimo faktu, że powszechnie dostępne są już szczepionki przeciw COVID-19, nie powinniśmy zapominać, że sezonowe szczepienie przeciwko grypie jest równie ważne. Należy podkreślić, że są to dwie różne szczepionki, na dwie zupełnie odrębne choroby. Ich przyjęcie w odpowiednim momencie może nas uchronić przed wystąpieniem niebezpiecznych dla życia objawów.

To już będą drugie wakacje z Covid-19 w tle. Myślę, że już większość z nas w jakiś sposób oswoiła się i zaznajomiła z sytuacją epidemiologiczną, niezależnie od tego, w której rejony Polski czy świata się wybieramy. Warto jednak kilka kwestii przypomnieć.

Więcej na:
https://lekarzrodzinny.blog/koronawirus-a-wakacje-2021/
https://lekarzrodzinny.blog

Faktem jest, że nadal występują ograniczenia w zakresie poruszania się. Również przemieszczania się na terenie Europy. W samej Polsce obowiązują restrykcje związane z przebywaniem w różnych miejscach, uczestniczeniem w wydarzeniach kulturalnych, pobytem w hotelach czy korzystaniem z restauracji. Kilka słów na temat ogólnych zarysów postępowania wobec Covid – 19 w trakcie wakacji w tym wpisie.

Gdzie szukać informacji?

Już na samym początku, tak jak i rok temu, muszę zastrzec się, że wpis powstaje na przełomie maja i czerwca 2021 roku. Będę się starał aktualizować je i zmieniać. Natomiast na pewno warto sięgnąć do kilku źródeł aby samemu mieć pewność co do aktualnych rekomendacji:

Po pierwsze trzeba odwiedzić stronę internetową gov.pl. W zakładce Ministerstwo Spraw Zagranicznych/ Informacje dla podróżujących z łatwością znajdziecie informacje na temat podróżowania za granicę – https://www.gov.pl/web/dyplomacja/informacje-dla-podrozujacych . Tam dość dobrze opisane jest, w jaki sposób MSZ zaleca, bądź nie zaleca, podróżować po krajach świata. Jest też pełna lista krajów, ze szczególnym uwzględnieniem właśnie wskazań dotyczących podróżowania i Covid-19. Dowiemy się więc czy warto jechać, czy lepiej się wystrzegać podróży do danego miejsca. Poznamy informacje dotyczące oceny przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych ryzyka w danym kraju w stosunku do ryzyka występującego w Polsce. To dosyć obrazowe i przydatne.

Oczywiście, jednocześnie można znaleźć informacje dotyczące podróżowania po Europie na stronach Unii Europejskiej. Dość dobrym projektem jest strona Re-open – https://reopen.europa.eu/pl/. Można tam znaleźć informacje dotyczące restrykcji i stanu epidemiologicznego w prawie wszystkich krajach Europy, we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Przy czym od razu warto mieć świadomość, że niektóre kraje mają swoje własne wewnętrzne regulacje. One więc obowiązują ponad tymi, które są tam opisane.

Generalne zasady

Można spodziewać się restrykcji dotyczących wjazdu do danego kraju, ale także tranzytu i powrotu do Polski. Jakie wymagania stawiają kraje przy wjeździe?

Po pierwsze, czy jesteśmy chorzy w danym momencie. Do tego celu służy wykonanie testu albo PCR, albo antygenowego. Trzeba to zrobić najczęściej 48 – 72 godziny przed przyjazdem do danego kraju. Wynik powinien być oczywiście ujemny. Takie badanie można wykonać w gabinetach, laboratoriach diagnostycznych, a czasami na lotniskach. Niektóre kraje wymagają testu bezpośrednio na lotnisku. Warto również dodać, że niektóre kraje arabskie sprawdzają również, dodatkowo – drugi test, po przylocie.

Niektóre kraje wymagają jednocześnie zaświadczenia o wykonanym cyklu szczepień. Ono również może nam pomóc w podróżowaniu po krajach Europy. Najczęściej nie zwalnia z wykonania testu antygenowego, natomiast na przykład ułatwia powrót do kraju.

Druga kwestia jest związana z zaleceniami dotyczącymi podróżowania i przemieszczania się. Tu za każdym razem apeluję o to, aby sprawdzać aktualne zalecenia, zarówno dotyczące kraju do którego się wybieramy, a nawet regionu do którego się wybieramy. Na przykład we Włoszech jest taka sytuacja, że każdy rejon ma swoje ograniczenia. Z drugiej, zaś...

Sezon jesienno – zimowy  w pełni. Do mojego gabinetu zgłasza się coraz więcej Pacjentek z infekcjami górnych dróg oddechowych. Część z nich to kobiety karmiące, u których dobranie właściwego leczenia zawsze stanowi trochę większe wyzwanie.

Zarówno pod względem medycznym, jak i emocjonalnym. O tym dziś słów kilka.
Więcej na:
https://lekarzrodzinny.blog/karmienie-piersia-a-leki/
https://lekarzrodzinny.blog

Obawy matek karmiących
Prawie połowa mam dwumiesięcznych dzieci karmi piersią. Jedna na dziesięć kobiet kontynuuje to karmienie do pierwszego roku życia swojej pociechy. Stąd też tych mam w gabinetach lekarzy rodzinnych jest naprawdę wiele. 

Moje doświadczenie pokazuje, że niestety zwykle zgłaszają się one na wizytę pełne obaw i niepokoju. Martwią się czy stosując leki będą mogły karmić piersią. Jednocześnie odwlekają spotkanie z lekarzem rodzinnym, bojąc się, że lekarz zdecyduje o konieczności przerwania karmienia piersią. Obawiają się również, że lekarz rodzinny narzuci im trudne, wręcz niemożliwe do zrealizowania wymagania w zakresie karmienia, związane z koniecznością stosowania leków. Muszę Was jednak uspokoić. W większość przypadków tak nie będzie. 

Nagłe przerwanie karmienia a wpływ na zdrowie mamy i dziecka
W tym miejscu chciałbym podkreślić, że nagłe przerwanie karmienia piersią jest ze wszech miar niekorzystne. Powinno więc być ograniczone do absolutnie życiowych wskazań w zakresie stanu zdrowia mamy, bądź dziecka.

Generalnie takie nagłe odstawienie od piersi może skutkować zarówno problemami u mamy, w tym schorzeniami gruczołów piersiowych, jak i u dziecka. Jest to stres, konieczność dobrania odpowiedniej mieszanki do zapewnienia ciągłości toku karmienia.  

W  większości wypadków nagłe przerywanie karmienia nie jest konieczne. 

W internecie naprawdę można znaleźć kilka rzetelnych źródeł informacji dotyczących karmienia piersią. Jednym z nich jest blog Pana Tabletki - https://pantabletka.pl/jakie-leki-podczas-karmienia-piersia/ .

Warto również podkreślić, że z punktu widzenia lekarza, niezwykle istotną rzeczą jest poznanie stanu zdrowia mamy.  Kobieta karmiąca powinna mieć świadomość, że lekarz, decydując o dobraniu leków, bierze pod uwagę zarówno stan jej zdrowia, jak i stan zdrowia dziecka. 

Trudniej jest na samym początku karmienia, kiedy dziecko jest maleńkie. Znacznie łatwiej, gdy ma już kilka miesięcy, a karmienie jest ustabilizowane. Kiedy dziecko jest coraz większe, wpływ leków stosowanych przez mamę na jego rozwój jest coraz mniejszy. 

Co (nie) powinno znaleźć się w mleku matki
Mleko jest wydzieliną z pęcherzyków mlecznych, znajdujących się w gruczołach piersiowych. Składniki odżywcze, które się w nim znajdują – białka, węglowodany i tłuszcze są wytwarzane na miejscu. Na ich stężenie nie wpływa spożywany przez mamę pokarm. 

W kontekście stosowania leków bardzo istotne jest, że one wszystkie mogą  finalnie znaleźć się w mleku. Jest to dość skomplikowana sytuacja, zależna od rodzaju składników, ich rozpuszczalności w tłuszczach, sposobu transportowania przez komórki, czy wreszcie od masy cząsteczkowej danej substancji czy biodostępności. Wreszcie wpływa na to sam sposób działania lekarstwa – jak szybko się wchłania, kiedy osiąga stężenie maksymalne we krwi mamy czy też jak długo wypłukuje się z organizmu. To w zasadzie ma znaczenie dla lekarza dobierającego leczenie, a nie dla kobiety karmiącej. 

O czym warto pamiętać?
- Należy unikać tych leków, które nie są konieczne do stosowania, np. ziół, nietypowych suplementów, czy też leków łączonych, zawierających jednocześnie wiele składników. 
- Bezpieczniej jest...

Zapraszam do kolejnego odcinka podcastu, dziś o odstawianiu niepotrzebnych leków.

Więcej znajdziecie tutaj:
https://lekarzrodzinny.blog/odstawianie-niepotrzebnych-lekow/

Bardzo często zgłaszają się do mnie Pacjenci leczeni, prócz mnie, przez wielu innych specjalistów – kardiologów, pulmonologów, neurologów czy ortopedów. Im starsza osoba, tym grupa lekarzy leczących ją jest coraz większa. W efekcie, Pacjenci na wizytę do mojej poradni często przynoszą całą torbę leków – każdy przepisany przez innego specjalistę

Do tego dochodzą jeszcze suplementy diety czy zioła. Warto jednak pamiętać, że wszystko to wchodzi ze sobą we wzajemne interakcje, często bardzo niebezpieczne dla Chorych. Jakie leki można ze sobą łączyć, a jakich należy unikać? O tym w niniejszym tekście.

Niepokojące prognozy
Fachowo nazywamy to polifarmakoterapią, polegającą na przepisywaniu wielu leków jednocześnie. W medycynie słowo „wiele” oznacza ponad pięć. Sytuację, w której nadmierne przepisywanie leków nie jest konieczne, a wręcz może wyrządzić więcej szkody niż pożytku nazywamy polipragmazją. Jest to określenie bardzo często używane w medycynie.

Szacuje się, że nawet 36% osób w wieku powyżej 62 lat na stałe przyjmuje 5 leków i więcej, jeśli tylko przebywają w jakiejś instytucji opiekuńczej. Według przewidywanych prognoz do 2030 roku blisko połowa populacji osób starszych będzie przyjmować ponad 5 leków.

Jest to oczywiście związane z faktem, że im Pacjent jest starszy, tym więcej chorób współistniejących posiada. Korzysta również z konsultacji lekarzy wielu specjalności, którzy przepisują kolejne leki, czy też leczy się samodzielnie – lekarstwami, bądź preparatami ziołowymi dostępnymi bez recepty. Sięga również po różne suplementy diety.

Efekty stosowania wielu leków
Trzeba mieć świadomość, że stosowanie dużej liczby leków jednocześnie prowadzi do wielu niepożądanych działań:
- Przede wszystkim do upadków.
- Pojawiają się błędy w dawkowaniu.
- W skrajnych przypadkach występuje zwiększona śmiertelność.
- Zdarza się, że występują majaczenia.
- Może pojawić się pogorszenie czynności poznawczych, zwłaszcza u starszych Pacjentów.
- Po stosowaniu niektórych leków mogą wystąpić zaparcia.
- Występują również zaburzenia ciśnienia, w tym jego gwałtowne spadki.

Jak wygląda proces odstawiania leków?
Jeśli w Waszej apteczce lub w apteczce Waszych Bliskich jest wiele leków, warto byłoby odstawić te niepotrzebne. Jak taki proces wygląda?

Warto zacząć od przejrzenia wszystkich obecnie stosowanych lekarstw. Również suplementów diety i leków dostępnych bez recepty, a także witamin i minerałów.

Następnie należy sporządzić listę stosowanych lekarstw, wraz ich z dawkowaniem.

Z taką przygotowaną listą leków najlepiej zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego, który wspólnie z nami zaplanuje ich odstawienie.

Cały proces przebiega w różny sposób. Ja najczęściej odstawiam jeden lek, rzadziej kilka na raz. Przy czym zawsze monitoruję Pacjenta, angażując w to rodzinę Chorego, jeśli jest on starszy.

Staram się równie, aby Pacjenci wraz ze mną mogli regularnie przeglądać swoje lekarstwa. W tym celu stosuję listę leków. Można ją pobrać z mojej strony internetowej https://lekarzrodzinny.blog/newsletter/

Sytuacje szczególne
Choroby, w których należy zachować szczególną ostrożność wymieniłem nagraniu oraz znajdziecie je spisane w notatce do podcastu na stronie:
https://lekarzrodzinny.blog/odstawianie-niepotrzebnych-lekow/

Bardzo często w swojej praktyce spotykam Pacjentów, którzy mają cukrzycę i przygotowują się do zabiegu operacyjnego. Taka sytuacja wymaga szczególnego nadzoru i podjęcia odpowiednich działań. O tym dziś w nagraniu:

Więcej na:
https://lekarzrodzinny.blog/cukrzyca-operacja/

Zadbaj o swoje zdrowie przed operacją
Każdy zabieg operacyjny wywołuje stres. Rozpoczyna się on już na długo przed samym zabiegiem. Nie brakuje go również w trakcie zabiegu, kiedy to nasz organizm reaguje na procedury wykonywane przez chirurgów. W tej sytuacji nieprawidłowe wyrównanie poziomu cukru we krwi może powodować bardzo poważne komplikacje. Ich efektem mogą być m.in. zaburzenia metaboliczne, aż do tzw. kwasicy ketonowej. A ta jest bardzo niebezpieczna dla Chorego. Jeśli więc chorujemy na cukrzycę, warto odpowiednio o siebie zadbać i przygotować się do zabiegu operacyjnego.

To możesz zrobić samodzielnie
Już na etapie przygotowywania się do zabiegu możesz samodzielnie wykonać szereg czynności. Chciałbym tutaj zwrócić uwagę, że tuż po wyznaczeniu terminu zabiegu operacyjnego, warto poinformować o tym lekarza rodzinnego podczas wizyty. Wtedy będzie on w stanie nas odpowiednio przygotować do operacji – zdecydować, czy w związku z zabiegiem operacyjnym potrzebujemy konsultacji diabetologicznej. Jeśli posiadamy już taką konsultację, to oczywiście należy ją pokazać lekarzowi rodzinnemu. On zadecyduje również jakie badania laboratoryjne powinniśmy wykonać. Warto też wykonać dobowy profil glikemii, o czym za chwilę.

Co sprawdzać?
Zadaniem lekarza jest, tak jak już wspomniałem na początku, prawidłowe przygotowanie metaboliczne Pacjenta do zabiegu operacyjnego.

Należy więc określić poziom glikemii i oznaczyć hemoglobinę glikowaną, tzw. HbA1c.
Często wykonuje się też dodatkowe badania, m.in. morfologię krwi, stężenie kreatyniny dla oceny wydolności nerek, stężenie elektrolitów czy badanie ogólne moczu. To ostatnie jest dość istotne, bowiem pozwala sprawdzić obecność cukru w moczu oraz wykluczyć infekcje w obrębie układu moczowego.
Standardem jest oczywiście wykonanie EKG przed kwalifikacją do zabiegu operacyjnego.
Badania wykonuj (nie) zbyt wcześnie

Zwracam uwagę, że wszystkie te badania powinny być wykonane na około 4 – 8 tygodni przed planowaną hospitalizacją. Należy również pamiętać, że lekarz anestezjolog kwalifikujący nas do zabiegu chciałby mieć badania wykonane jak „najbliżej” daty operacji, by mieć pewność, że pokazują one faktyczny stan Waszego zdrowia.
Natomiast dla lekarza rodzinnego istotna jest ocena stanu Chorego nawet na kilka, bądź kilkanaście tygodni przed zabiegiem. W ten sposób ma on pewność, że poziom cukru Pacjenta jest dobrze ustabilizowany. Ów czas można wykorzystać właśnie na modyfikację prowadzonego leczenia przeciwcukrzycowego.

Odroczenie planowego zabiegu
Chciałem również podkreślić, że istnieją wskazania do odroczenia planowego zabiegu operacyjnego. Wśród nich występuje m.in. nieprawidłowa czy niedostateczna kontrola metaboliczna:

zbyt wysokie wartości poziomu glikemii we krwi – powyżej 250 mg/dl, czyli 13,9 mmol/l;
stężenie wskaźnika HbA1c powyżej 8,5 %;
obecność znaczącej ilości cukru w moczu z tzw. acetonurią – podkreślić jednak należy, że czasem cukier w moczu jest efektem prowadzonego leczenia przeciwcukrzycowego.
Dobowy profil glikemii

Zwracam uwagę, że już na pierwszą wizytę u lekarza rodzinnego możecie przyjść przygotowani, wykonując tzw. dobowy profil glikemii. Jest to 7 oznaczeń – przed i po trzech głównych posiłkach oraz ok. godz. 3.00 w nocy. W ten sposób ułatwiacie lekarzowi rodzinnemu podjęcie decyzji dotyczącej wyrównania metabolicznego. Warto też sprawdzić swoją wagę i wzrost, aby móc je podać lekarzowi w celu wyliczenia wskaźnika BMI. Jest on równie ważny przy ocenie...

Niedobór witaminy D jest w Polsce powszechny. Szacuje się, że nawet 90% społeczeństwa ma zbyt małą ilość witaminy D w organizmie. Więcej we wpisie i na moim blogu:

https://lekarzrodzinny.blog/niedobor-witaminy-d/

Prócz tego, że witamina D reguluje gospodarkę wapniowo – fosforową, czy wpływa na układ kostny, działa również na układ immunologiczny. Czy jest to szczególnie ważne w dobie Covid-19? Przekonajmy się!

Oznaczać czy suplementować?
Bardzo często moi Pacjenci pytają mnie, czy warto oznaczać albo suplementować witaminę D. Polskie dane pokazują, że niestety aż 90% z nas zmaga się z całorocznym niedoborem tej witaminy. Z badań wynika, że ma to miejsce nawet w okresie wakacyjnym, kiedy w naszym kraju występuje najlepsze nasłonecznienie, które wpływa na produkcję witaminy D.

Osoby o jasnej karnacji skóry powinny odsłaniać około 18% powierzchni ciała (przedramiona i podudzia) na okres około 15 minut w pełnym słońcu (od 10 do 15:00), bez używania kremów z filtrem aby zapewnić odpowiednią syntezę skórną witaminy D.

- To działa tylko od późnej wiosny do końca lata.
- Nie działa na dzieci (nie wolno ich opalać).
- Nie działa na seniorów.
- Nie działa na osoby o ciemnej karnacji.
- Uwaga na ryzyko nowotworów skóry.

W tym miejscu przypominam, że witamina D może być spożywana wraz z posiłkami, np. rybami. W większości jednak jest syntetyzowana w skórze, co stanowi główne źródło tej witaminy w naszym organizmie.


Dlaczego brakuje nam witaminy D?
Brak witaminy D jest jednak dojmujący w polskim społeczeństwie. Dlaczego tak się dzieje? Myślę, że wszyscy potrafimy odpowiedzieć na to pytanie. Przede wszystkim jest to związane z naszym trybem życia. Wstajemy rano w domu, następnie przemieszczamy się samochodem do pracy, odwozimy nim dzieci do przedszkola czy szkoły, gdzie spędzają cały dzień w zamkniętych budynkach, podobnie jak my. Następnie zawozimy nasze pociechy na zajęcia pozalekcyjne, a my udajemy się na spotkanie czy uczestniczymy w zajęciach sportowych. Wszystko to znów w większości odbywa się w zamkniętych pomieszczeniach. W efekcie, między godz. 10.00 a 15.00 nie korzystamy z nasłonecznienia w okresie od kwietnia do września. Nie potrafimy znaleźć na to nawet 15 minut! Tymczasem wpływ witaminy D na nasz organizm jest bardzo istotny.

Wpływ witaminy D na organizm człowieka
Potrafi ona zmniejszyć ryzyko rozwoju nowotworów – raka sutka, jelita grubego, czy prostaty – https://lekarzrodzinny.blog/rozrost-prostaty-i-badanie-psa/, https://mistrzpolikarp.pl/rak-prostaty/ , co zostało przedstawione w fachowej literaturze.
Podaje się też jej istotny wpływ na przebieg chorób autoimmunologicznych, w tym tocznia, cukrzycy typu I czy stwardnienia rozsianego.
Wielu naukowców podaje, że wpływ tej witaminy może być istotny również w przypadku cukrzycy typu II, czyli cukrzycy u osób dorosłych.

Witamina D a infekcje
Niektóre badania sugerują, że niedobór witaminy D może w dość istotny sposób wpływać zarówno na fizyczną barierę organizmu – naturalną odporność komórek, jak i adaptację układu odpornościowego do przebiegu infekcji.

Chciałem tu jednak zaznaczyć, że suplementacja każdej, dowolnie dużej ilości witaminy D w każdej grupie wiekowej nie zawsze przynosi oczekiwany efekt. Z badań wynika jednoznacznie, że powinno się ją suplementować w przypadku, gdy niedobór witaminy D jest znaczny. Dzieje się tak, gdy poziom wyjściowy tej witaminy w organizmie wynosi poniżej 25 nmol/litr, czyli poniżej 10 ng/ml. Natomiast u osób, które mają ten niedobór dużo mniejszy – między 10 a 25 ng lub ich stężenie witaminy D oscyluje blisko prawidłowej wartości w...