Goede Gesprekken De Correspondent

Bart Brandsma is geschoold als filosoof en journalist. Hij geldt tegenwoordig als dé expert op het gebied van polarisatie, oftewel wij-zij denken. Als polarisatie uit de hand loopt, kan het leiden tot gewelddadigheid en zelfs burgeroorlog. Tijd dus om na te denken over de juiste strategie om ermee om te gaan. Brandsma biedt een heldere analyse.

Sinds Pim Fortuyn is de Nederlandse Politiek in de greep van een obsessie met communicatie. Politici moeten zeggen waar het op staat en duidelijke taal spreken. Niemand heeft zich afgevraagd wat het effect daarvan is op het democratische proces. Tom-Jan Meeus (Made, 1961) doet dat wel in zijn zeer verhelderende essay Duidelijkheid, geschreven voor de Maand van de Filosofie.

In Nederland heeft de politiek zichzelf beroofd van de politiek. In een democratie bestaat de politiek namelijk bij de gratie van conflict, op ideologisch niveau. Idealen botsen, burgers kunnen kiezen. In Nederland is er al decennia lang een soort technocratie voor in de plaats gekomen. Doelmatig bestuur, zonder politieke strijd. Wat de gevolgen daarvan zijn voor onze democratie, dat maakt politicoloog Tom van der Meer (hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam) glashelder duidelijk in zijn boek 'Waardenloze politiek'.

De berichtgeving over de oorlog in Oekraïne richt zich in hoofdzaak op het front: wie heeft militair de overhand, is er genoeg munitie. Intussen ontwikkelt de rest van het grote land zich in razendsnel tempo. Er is een civil society aan het ontstaan, er is veel innovatie en een nieuw soort eigenaarschap bij de burgers. Noodgedwongen, maar met een nieuw elan. Op allerlei gebieden maakt het land een transitie door. Julia Soldatiuk-Westerveld, research fellow bij het Clingendael Instituut voor Internationale Betrekkingen, schetst een beeld van binnenuit.

De presidentsverkiezingen in Rusland zullen worden gewonnen door Poetin, dat staat vast. Er is steeds minder vrijheid, de staat schuift op in de richting van het totalitaire. Waarom zijn er dan überhaupt nog verkiezingen, wat staat er op het spel? Pjotr Sauer (1992), journalist van The Guardian, over de stand van zaken in het land waar hij geboren en getogen is.

Wie in Amsterdam Zuid-Oost geboren wordt staat met 3-0 achter. Stelt Prof. Soortkill (Amsterdam 1993), schrijver van het boek Smibologie. Je komt bijna onherroepelijk in de greep van een negatieve manier van denken over jezelf, dat is de erfenis van de slavernij die doorwerkt in de hoofden van jonge zwarte mensen. In zijn boek breekt hij die verkeerde denkbeelden af. Hij herschrijft op een inspirerende manier de geschiedenis, en schrijft een geschiedenis van de hip hop als revolutionaire beweging met emancipatoire potentie. Daaruit destilleert hij een programma van elf punten om de baas te zijn over je eigen leven.