41 min
Dagleglivet på Vestlandet 1600-1700 – Del 6: Fiskeri og ressursfordeling LittPod
-
- Arts
Det er ikkje mogeleg å fortelja om Dagleglivet på Vestlandet på 1600- og 1700-talet utan å snakka om fisk. Inne i fjordane, som i Hardanger, var fisk eit næringsmiddel som gjorde at det fanst einsidig kosthald, men ikkje svolt. Ute ved kysten, som i Sunnhordland og Nordhordland, var fisk samstundes ei kjelde til velstand. Fiskerika område var difor underlagt privat eigedomsrett, og kunne arvast, pantsetjast og seljast til liks med anna eigedom. Dette gjaldt sjølvsagt fiskevågar, men òg fiskegrunner – fluer – langt frå land. Men det var bare næringsfiske som var eksklusivt for eigaren av fiskestadane, og alle kunne fiska kokefisk – fisk til eigen mat – der dei ville. For å sikra at sjølv dei fattige kunne fiske seg til velstand, var det både i Sunnhordland og Nordhordland eit allment fiskevær der ein bare fekk fiska med snøre og ikkje garn. Men fiske kunne slå feil. Livet ved kysten var difor meir ustadig enn inne i fjordane. Eit utslag av dette var at kystfolk banna meir enn fjordfolk for 300- og 400 år sidan.
Det er ikkje mogeleg å fortelja om Dagleglivet på Vestlandet på 1600- og 1700-talet utan å snakka om fisk. Inne i fjordane, som i Hardanger, var fisk eit næringsmiddel som gjorde at det fanst einsidig kosthald, men ikkje svolt. Ute ved kysten, som i Sunnhordland og Nordhordland, var fisk samstundes ei kjelde til velstand. Fiskerika område var difor underlagt privat eigedomsrett, og kunne arvast, pantsetjast og seljast til liks med anna eigedom. Dette gjaldt sjølvsagt fiskevågar, men òg fiskegrunner – fluer – langt frå land. Men det var bare næringsfiske som var eksklusivt for eigaren av fiskestadane, og alle kunne fiska kokefisk – fisk til eigen mat – der dei ville. For å sikra at sjølv dei fattige kunne fiske seg til velstand, var det både i Sunnhordland og Nordhordland eit allment fiskevær der ein bare fekk fiska med snøre og ikkje garn. Men fiske kunne slå feil. Livet ved kysten var difor meir ustadig enn inne i fjordane. Eit utslag av dette var at kystfolk banna meir enn fjordfolk for 300- og 400 år sidan.
41 min