52 episodes

L’emissiun focusescha e reflectescha in tema. Ella dat in cuc davos las culissas, explitgescha e metta en context, saja quai fenomens novs e nunenconuschents, ubain istorgias che paran a prima vista enconuschentas.

 

 

 

 

 

 

 

Marella Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)

    • Society & Culture

L’emissiun focusescha e reflectescha in tema. Ella dat in cuc davos las culissas, explitgescha e metta en context, saja quai fenomens novs e nunenconuschents, ubain istorgias che paran a prima vista enconuschentas.

 

 

 

 

 

 

 

    Ni Svizzers, ni Talians – ils furbazs da Cavaione

    Ni Svizzers, ni Talians – ils furbazs da Cavaione

    Las abitants ed ils abitants da Cavaione, in pitschen vitg muntagnard sur Brusio en il Puschlav, sa definivan baud sco Austriacs, baud sco Talians e tut tenor sco Svizzers. Cavaione vala sco ultim vitg ch'è daventà pir avant 150 onns part da la Confederaziun.

    Oriundamain era Cavaione in'acla da Tirano. Cun l'ir dal temp èn persunas sa chasadas si qua sur onn, 700 meters sur il fund da la val, terra da nagin cun abitantas ed abitants senza naziunalitad che na pajavan ni taglia ni prestavan servetsch militar. Però il 1874 èsi lura stà bel e finì cun la libertad ed er quels da Cavaione èn daventads burgaisas e burgais svizzers. Il Parlament federal ha dentant stuì conceder in credit spezial, per che la vischnanca da Brusio acceptia ils povers vischins da Cavaione.

    La Marella sa metta als fastizs da questa istorgia e sa dumonda: co è quai stà pussaivel che nagin sa sentiva responsabel per la glieud a Cavaione? Nus visitain quest pitschen vitg cun sia gronda istorgia. Avant 150 onns vivevan anc var 100 persunas a Cavaione, oz è il vitg per gronda part abandunà ed i dat mo anc nov persunas che vivan qua sur onn.

    • 43 min
    Vacanzas da levgiament

    Vacanzas da levgiament

    La vita cun ina malsogna u cun in impediment pretenda bler da persunas pertutgadas, dentant era da confamigliaras e da confamigliars. Per dumagnar il mintgadi dovri forza, temp ed energia. Ma mintgina e mintgin sto mintgatant sa recrear, dovra vacanzas per tancar nova energia.

    Grazia a las vacanzas da levgiament che l'organisaziun dad MS (sclerosa multipla) porscha, pon confamigliars e confamigliaras che tgiran ina persuna pertutgada a chasa far vacanzas dal mintgadi da tgira. Durant quest temp èn persunas pertutgadas sezzas en vacanzas e vegnan tgiradas da voluntaris e voluntarias e da persunas dal fatg da l'organisaziun dad MS.

    • 38 min
    Sparì – in uffant manca

    Sparì – in uffant manca

    Venderdi ils 6 da zercladur 1969: Mihael Derungs sparescha da cler di ord vischnanca. Tuts tschertgan il mat da 6 onns. I dat bleras teorias nua ch'el pudess esser, dentant fastizs na datti betg. Cun l'intschertezza nua ch'el è, creschan era las ideas nua ch'el pudess esser. I dat ina massa famas.

    Fin oz muventa il cas. Ils ins enconuschan il destin tragic da Mihael da raquints ed auters na vulan betg pli chavar en questas regurdanzas che han laschà enavos plajas. En questa Marella avain nus vulì savair co ch'ina cuminanza va enturn cun uschè in cas tragic – saja quai a Vignogn u er en auters lieus. Ulteriurs temas: Las auturas davart la producziun da l'episoda

    • 47 min
    «Qua na vegn betg in chor, qua vegn in entir vitg»

    «Qua na vegn betg in chor, qua vegn in entir vitg»

    Ina da las pli veglias uniuns dal chant viril sacral dal Grischun dastga guardar enavos sin 175 onns plain splendur, ma era cun intginas crisas.

    L'istorgia dal Chor viril baselgia Savognin è in chapitel impressiunant da la tradiziun dal chant viril dal Grischun. Cumenzà ha tut avant 175 onns – cun ina dunna. Sabina Escher de Latour, ina musicista emancipada e bain scolada da Breil, ha fundà il chor l'onn 1849 ed ha manà quel durant insaquants onns.

    Enconuschent surregiunalmain è il chor vegnì a partir da l'onn 1870. L'emprim sut la direcziun dal scolast indigen Stefan Wasescha. E suenter cun Georgius Schmid de Grüneck, ch'era pli tard daventà uvestg da Cuira, aveva surpiglià la batgetta. Il chor è sa preschentà cun success a differentas festas da chant ed è schizunt vegnì engaschà da chasas renumadas sco il «Maloja Palace Hotel».

    Mess accents han ils dirigents Peder Spinatsch e Rudi Netzer. Malgrà las sfidas sco il segund concil vatican ed il turissem ch'era prosperadas en moda rasanta, eri reussì a Rudi Netzer da mantegnair il chor e cun el la tradiziun dal chant ecclesiastic. Ultra da quai era il repertori er adina vegnì engrondì cun chanzuns profanas e popularas.

    Dapi l'onn 2010 stat il chor sut la direcziun dal giuven dirigent Gianign Arpagaus. En l'emissiun Marella partan tschintg persunas cun funcziuns-clav istorgias commoventas e divertentas dals 175 onns Chor viril baselgia Savognin. Co il chor ha surventschì las sfidas, co el ha dumagnà il spagat tranter tradiziun e moderna e co ch'el ha adina pudì engaschar novs chantadurs giuvens, da quai raquinta la Marella. Ulteriurs temas: Schäfers Sonntagslied - Mesanotg - Abba bab ord la Passio Nova - Sancta Maria - Jesus mora ved la crousch ord La Veia dalla Crousch - La Patria

    • 48 min
    «Quai che resta è sia polivalenza»

    «Quai che resta è sia polivalenza»

    Emissiun per il 150avel da Zon Zanett Cloetta (1874 – 1965).

    Sch'ins contempla sia ovra, na san ins betg propi en tge truclet che Zon Zanett Cloetta fiss da metter: sper sia professiun da magister è el numnadamain era stà poet ed autur da prosa (quai en vallader, puter e bargunseñer), lura er ina spezia dad istoricher local da Bravuogn, in rimnader da cultura populara, l'autur dad ina grammatica dal bargunseñer ed en general in um fitg engaschà per il mantegniment da quest dialect.

    Cun Linard Nicolay e Gian-Peder Gregori sco er a maun d'elements d'archiv s'avischina la Marella a quest um ed a sia ovra polivalenta. 

    • 41 min
    Lingua per tscharvè, egls ed ureglias – ina visita en il museum d’art

    Lingua per tscharvè, egls ed ureglias – ina visita en il museum d’art

    Peschs che sgolan, pleds che serpegian, persunas che discurran – lingua n'è betg be udibla, ma er visibla e palpabla. 

    Quai mussa actualmain in'exposiziun tematica en il Museum d'art dal Grischun a Cuira. En crusch ed en travers maina ella tras la cuntrada linguistica grischuna, navighescha lunsch sur ses cunfins sur mar tar l'anteriura colonia franzosa Île de France ed enavos per mussar, che l'universal è il regiunal e viceversa. Damian Jurt, il curatur da l'exposiziun maina la Marella durant ina gita auditiva da Gion Casper Collenberg ed Alois Carigiet sur Not Vital ed Erica Pedretti fin a Bruce Nauman e Susan Hiller. La cuntrada linguistica survegn fatscha e furma e la Marella porscha cun visitar il museum d'art purtrets per las ureglias.

    • 33 min

Top Podcasts In Society & Culture

Philosophize This!
Stephen West
Beyond The Bouquet Podcast
Zhara Marie Mohansingh
Collect Call With Suge Knight
Breakbeat Media
Unexplained Encounters
Eeriecast Network
What Now? with Trevor Noah
Spotify Studios
Let's Try This Again with B. Simone
B. Simone

You Might Also Like

Profil
Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)
Regionaljournal Graubünden
Schweizer Radio und Fernsehen (SRF)
Tagesgespräch
Schweizer Radio und Fernsehen (SRF)
Focus
Schweizer Radio und Fernsehen (SRF)
Echo der Zeit
Schweizer Radio und Fernsehen (SRF)
International
Schweizer Radio und Fernsehen (SRF)

More by RTR – Radiotelevisiun Svizra Rumantscha

MALINCLETTIENTSCHAS
Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)
Café federal
Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)
PodKnast
Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)
Tavau today
Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)
La Quarter Life Crisa
Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)
La populara
Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)