Onder Mediadoctoren Onder Mediadoctoren

We delen een geschiedenis met Indonesië, maar we hebben op die geschiedenis geen gedeelde blik. In tegenstelling tot in Nederland is het verhaal van de kolonisatie in Indonesië veel veel verteld. Vooral de onafhankelijkheidsoorlog krijgt veel aandacht, in boeken en verfilmingen. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over de Indonesische verbeelding van ons koloniaal verleden. We doen dat met Arnoud Arps, Universitair Docent Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam.

Nederlanders in films over de onafhankelijkheidsoorlog zijn inwisselbaar. Ze zijn vergelijkbaar met nazi's in onze eigen oorlogsfilms: grof, gewelddadig en luid. De Indonesische helden zijn man, moslim en militair. De onafhankelijkheidstrijd is een als een canvas voor filmmakers, en zulke films zeggen vooral iets over de tijd waarin ze zijn gemaakt. We praten over wat en niet herinnerd mag worden. Wat is eigenlijk het belang van de bestudering van het Nederlands koloniaal verleden vanuit het Indonesisch perspectief?

Genoemde films: 

Darah dan Doa [Blood & Prayer, internationaal gereleased als The Long March] (1950, Usmar Ismail);
Merah Putih trilogie (2009, Yadi Sugandi);
Soegija (2012, Garin Nugroho);
Battle of Surabaya (2015, Aryanto Yuniawan,);
Tenggelamnya Kapal van der Wijck [The Sinking of van der Wijck] (2013, Sunil Soraya);
Lewat Djam Malam [After the Curfew] (1954, Usmar Ismail);
Kadet 1947 (2021, Aldo Swastia & Rahabi Mandra).

Links bij deze aflevering: 

Artikel Eric Sasono over koloniale stereotypen;
Artikel Arps over Battle of Surabaya;
Artikel Adrian Jonathan Pasribu over Lewat Djam Malam;
Artikel Arps over Kadet 1947 en andere films;
Artikel Arps over de historical re-enactments;
Artikel Arps over ‘jumping memory’;
Stripserie De Legende van Vleermuisvechter.

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 63: Verbeelding van koloniaal verleden, met Pamela Pattynama;
Afl 164: Hoe Nederland al 100 jaar radio inzet voor oorlogspropaganda;
Afl 186: Het Nederlandse verhaal van de Vietnam-oorlog.

Er is een revival van hallucogene drugs gaande. Mensen doen ze niet alleen meer, maar er wordt ook meer onderzoek naar gedaan. Tijdens een trip zie je van alles, de realiteit vervormt en verhevigt, de ‘doors of perception’ gaan open. Hoe kijken wetenschappers daarnaar? In deze aflevering gaan de Mediadoctoren down the rabbit hole en verwonderen we ons over psychedelica, met prof.dr. Patricia Pisters, hoogleraar film, media en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam.

Waar psychedelica in de jaren 60 stonden voor een rebelse strijd die verbonden was met een generatieconflict, is de tijdsgeest nu anders. Hallucogeen drugsgebruik gaat nu meer over individuele en collectieve healing, met aandacht dus voor therapeutische elementen. We hebben het over de verbeelding van trips in de media, maar ook over de vertogen die er bestaande over deze drugs. Het gaat over filosofie, ecodelics en ontsnappen aan de robots. Kunnen psychedelica ons helpen onze mediawereld beter te begrijpen? 

De trippy films die Patricia noemde zijn Midsommer, Samsara en Poor Things. 

Links bij deze aflevering: 

Artikel The Guardian over 'the new science of death';
Special issue Deleuze and Guattari and the Psychedelic Revival. 


Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 43: Genres en drugs;
Afl 66: Drugs in de media;
Afl 84: Gekte en media, met ook Patricia;
Afl 157: Het einde van de mens;
Afl 171: Wat wij kunnen leren van complotdenkers.

We beginnen met de Koude Oorlog en hoe Nederland keek naar de revolutie in Cuba. Vervolgens krijgen we een kort college over de achtergrond van de Vietnam-oorlog. Daarna bespreken we het antigezagsprotest. We kijken daarbij onder andere naar de rol van linkse intellectuelen en het toen relatief nieuwe medium televisie. Wat was de houding van Nederland ten aanzien van Vietnam en de VS? 

Link bij deze aflevering: 

Proefschrift Van der Maar Welterusten mijnheer de president. Nederland en de Vietnamoorlog 1965-1973. 

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 19: Oorlogspropaganda; 
Afl 152: Defensie in de media; 
Afl 164: Hoe Nederland al 100 jaar radio inzet voor oorlogspropaganda.

Betrouwbare informatie over medische zaken is essentieel, of je nu zelf online zoekt of direct van een arts uitleg en toelichting krijgt. Er is daarom vanuit de zorg steeds meer aandacht gekomen voor effectieve kennisoverdracht. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over gezondheidscommunicatie. Dat doen we met Julia van Weert, hoogleraar gezondheidscommunicatie aan de afdeling Communicatiewetenschap van de UvA.

Het is een misvatting te denken dat alles goedkomt als iemand maar geïnformeerd is. Vergelijkbaar betekent het aanleren van betere communicatiestrategieën aan artsen in opleiding  niet dat zij die ook toepassen. Kunnen communicatiewetenschappers eigenlijk wel een zinvolle bijdrage leveren aan de volksgezondheid?

Links bij deze aflevering: 

Proefschrift Corine Meppeling Designing digital health information in a health literacy context;

Proefschrift Rena Zendedel Informal interpreting in Dutch general practice. 

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 32: Bewustwordingscampagnes;
Afl 38: Terminale ziektes;
Afl 154: Gedragsverandering;
Afl 160: ‘De gezonde levensstijl’;
Afl 175: Ras.

Taal en identiteit zijn sterk met elkaar verbonden. Dialecten wijzen op een regionale identiteit, meertaligheid zou een teken van voorsprong zijn. Tenzij het gaat om migrantentalen, dan wordt het juist een achterstand gevonden. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over taal en klasse. Dat doen we met Sterre Leufkens, Universitair Docent Nederlandse Taalkunde bij het departement Talen, Literatuur en Communicatie van de Universiteit Utrecht. 

We hebben het over hoe standaardtaal ("een dialect met een leger") ontstond vanuit een behoefte van de gegoede burgerij. Het gaat ook over taalverloedering en taalverandering, over begrijpelijkheid taalfascisme. Kunnen we echt met taal op ieder moment een ander beeld van onszelf neerzetten? 

Link bij deze aflevering: 

Hart van Nederland 'Echte Amsterdammer betrapt'. 

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 46: Internettaal; 
Afl 135: Het vak Nederlands;
Afl 173: Straattaal.

Over TMF wordt vaak een beetje knullig gedaan, het nooit cool genoege zusje van grote broer MTV. Maar deze muziekzender beslaat de periode waarin we van analoog naar digitaal gingen, van televisie kijken naar internet gebruiken, van megasterren naar influencers. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over TMF. Dat doen we met Jaap Kooijman, Universitair Hoofddocent Media & Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam wiens boek over TMF deze week uitkomt. 


We proberen mythes over TMF te doorbreken, zoals dat de overname door MTV het einde van de zender was en dat er een groot verschil bestond tussen MTV en TMF. We discussiëren over klasse en nationale trots, en de vele manieren waarop TMF een voorloper is geweest van huidige platformen en mediapraktijken. 

Links bij deze uitzending:

Boek Kooijman De muziekfabriek: TMF en de Nederlandse popcultuur, verkrijgbaar vanaf 18 januari 2024 bij Walburgpers; 
Video The Magnificent Four;
Video Glaze: Be all you want to be. 

Verwante afleveringen uit het archief met Jaap als gast: 

Afl 35: Biseksualiteit;
Afl 51: Dood van de popster;
Afl 73: Disco;
Afl 98: The fake;
Afl 113: Aantekeningen uit het ondergrondse 9 over BN’ers aan het begin van corona;
Afl 133: Mediageschiedenis en de De Mol-dynastie.