Breddin Kringvarp Føroya

Føroyski bústaðarmarknaðurin er stirvin - tað er ringt at finna nakað at búgva í, um tú vil búseta teg á bygd, og enn verri at fáa lán til at byggja eini hús fyri, um tey eru uttanfyri miðstaðarøkið.

Hvat skal til fyri at fáa lán til hús uttanfyri Havnina? Og skulu politisk átøk gerast fyri at gera tað lættari at búseta seg á bygd?

Vit tosa við Borgarstjóran í Vestmanna, Bjørg á Rógvi og Gerhard Lognberg, borgarstjóra í Skopun.

Brian Smedemark, ráðgeva í Bank Nordi og Káru á Dunga, stjóra í Betri Heim.

Val verður í Fraklandi í ótíð

Emmanuel Macron, forseti, skrivaði út val, tá tað var greitt, at høgrivongurin vann stórsigur á ES-valinum.

Londini í ES valdu síni umboð í ES-tingið frá 6. til 9. juni.

Val gav flokkinum hjá Marine Le Pen yvir 30 prosent av atkvøðunum, meðan flokkurin hjá franska forsetanum Emmanuel Macron einans fekk 15 prosent.

Tí vil forsetin hava hava fraklendingar at velja nýtt ting í ótíð. Men hvat hendir, um Macron tapir?

 

Gestur: Róland í Skorini

Gjørt sendingina: Ruth Winther Poulsen og Marjun Dalsgaard, sum var redaktørur

Tøkningur: Kári Annand Berg

Yvir 2000 el-bilar eru skrásettir sum persónbilar í Føroyum.

Tað svarar til 7 prosent av persónbilunum, og líkt er til, at áhugin fyri elbilum er vaksandi.

Haraftrat eru elbilar avgerandi fyri grøna orkuskifti, og tí vilja myndugleikarnir gjarna hava, at fólk fáa sær el-bil.

Men meðan talið av elbilum veksur, er enn ikki greitt, hvussu teir skulu burturbeinast á Kommunalu Brennistøðini í Havn, har allir elbilar verða tiknir inn.

Haraftrat er orkan, sum el-bilar brúka ikki altíð grøn men eisini svørt, tí streymurin verður gjørdur við olju.

Eitt er samlaða Co2 roknistykkið, tá framleiðslan og burturbeining av bilinum verður tikin við - men hvussu við streyminum, sum til tíðir verður framleiddur við tungolju?

Breddin varpar ljós á mannagongdirnar fyri burturbeingin av battaríunum í Føroyum og orkuna, sum ikki altíð er grøn.

Í sendingini tosa vit við Beintu Højgaard Thomsen á Kommunalu Brennistøðini, Kára Mortensen, ORKA, Umhvørvisstovan, Mariu Gunnleivsdóttir Hansen, VERND, Umhvørvsstovan, Ásfinn Sigvardsen, stjóri, Bilasølan, Hákun Djurhuus, stjóri, SEV og Ingilín Strøm, landsstýriskvinna í Umhvørvismálum.
 

10 av 17 næmingum, sum ganga í skúla í Føroyum, men hava útlendskt persónstal, fingu ikki 9. flokks prógv saman við javnaldrunum í fjør.
Tað eru børn, sum eru her við foreldrum, sum eru komin fyri at arbeiða, ella tað kann vera talan um børn, sum eru komin við einum foreldri, sum hevur fingið føroyskan maka.
Er tilgongdin av útlendingum so stór, at vit ikki klára fylgja við? og hvørji krøv skulu vit seta til tey, ið koma hendan vegin at arbeiða.
Tað spyrja vit landsstýrismannin sum umsitir fast track skipanina, Integratiónslógina og útlendingalógina um í Breddanum í dag.

ES-val
Val til ES er í hesum døgum . ES-borgarar vilja hava broyting í - Tað er ov trupult at finna bústað, at finna gott arbeiði og at fáa almennar tænastur so sum góða heilsutænastur, ljóðar úr fleiri ES-londum.
Samstundis vilja nógv minka um talið av fólki, sum koma til ES úr øðrum londum, og vilja hava ein annan politikk á umhvørvis- og orkuøkinum.
Og tí sær út til at valið til ES-tingið, sum gongur fyri seg í hesum døgum, fer at merkja eina samlaða snaring til høgru. Í Breddanum tosa vit við sendikvinnuna í Bruxelles.

Elians Sonur er poddvarpsrøð, sum hevur ligið á heimasíðuni hjá kringvarpinum í nakrar vikur.

Í síðstu viku var Elians Sonur sent sum útvarp, og tá kyknaði kjak um sendingina sum er hugleiðingar hjá einum sørvingi, um vanliga arbeiðir sum bilmekanikari.

Sambært Kim Simonsen, rithøvunda og phd eru tankarnir og argumentatiónin hjá sørvinginum meinlíkir vanlig ástøði um samansvørjingar, har staturin og miðlarnir verða sæddir sum eitt ósjónligt vald við einum vilja til at dylja sanleikan fyri borgaranum.

Er tað rætt, at tað eru ávís sjónarmið, sum ikki rúmast í kringvarpinum? Eru onnur krøv til kringvarpið enn aðrar miðlar í so máta? Og ber til at leggja øll journalistisk amboð og ábyrgd fyri innihaldinum frá sær, tá talan er um poddvarp og ikki vanligt útvarp?

Millum annað tað spyrja vit journalistarnar Øssur Winthereig og Finn Koba um.

Í gjár skrædnaði millum partarnar og royndinar hjá semingsmanninum at finna eina semju millum arbeiðarar og arbeiðsgevararnar á privata arbeiðsmarknaðinum kollsilgdu.


Eftir 15 dagar í verkfalli helt semingsmaðurin, at ein møguleiki var fyri at finna semju, men áðrenn tey komu í gongd, fóru partarnir hvør til sítt.


Í tíðindunum á náttura í gjár, segði Sonja Jógvansdóttir, samskipari hjá arbeiðarunum, at nú herða tey verkfallið, og í morgun savnaðust limir hjá arbeiðarafeløgunum í verkfalli og onnur, sum eru verkfalsvaktir, inni á Hjalla, frammanfyri hjá báðum byggifyritøkunum: Articon og J&K Petersen.


Hvat merkir tað fyri verkfallið at semingsroyndin kollsilgdi? Hvørja ávirkan hevur tað, at arbeiðarirnir ikki fáa stuðul frá handverkarafeløgunum? Og hvussu ávikar tað, at nógv ikki eru limir í nøkrum arbeiðstakarafelagi?


Tað spyrja vit millum annað Ingeborg Winther fyrrverandi forkvinnu fyri Føroya Arbeiðarafelag og Eirik Lindenskov, blaðstjóra, um í Breddanum í dag.

Vit tosa eisini við Pætur Niclasen, formann í Samverki, hvørs limir verða sendir heim tí handlar hava styttri opið.