فکت‌نامه | Factnameh factnameh

بخش اصلی قسمت ۱۶۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه، به فکت‌چک‌هایی اختصاص دارد که پس از سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی و همراهانش، در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم.
ابتدا کمی درباره نقش فکت‌نامه در شرایطی مشابه شرایط این روزها صحبت می‌کنیم و بعد از آن عکس‌های نادرستی را مرور می‌کنیم که ادعا می‌شد مربوط به بالگرد ابراهیم رئیسی است. نقش پهپاد ترکیه‌ای در پیدا کردن بالگرد، تعداد شرکت‌کنندگان در مراسم خاکسپاری رئیسی، ماجرای افتتاح سد قیز قلعه‌سی، عزاداری مردم کشمیر برای رئیسی و اظهارات رهبر جمهوری اسلامی درباره شعار مرگ بر اسرائیل به زبان فارسی در ژاپن، دیگر فکت‌چک‌های این هفته‌اند که در پادکست به آنها می‌پردازیم.
موافقت بشار اسد با ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه‌گانه، سیاست‌های کنترل جمعیت ایران تا پیش از سال ۹۰ و یک ویدئوی گمراه‌کننده درباره امکان تولید دایناسور، دیگر موضوعات این هفته‌اند. در پایان نیز، یک فکت‌چک فوتبالی داریم و کامنت‌های شنوندگان را مرور می‌کنیم.
 
00:01:37 مقدمه
00:11:44 عکس‌های نادرست از بالگرد ابراهیم رئیسی
00:16:50 نقش پهپاد ترکیه‌ای در پیدا کردن بالگرد ابراهیم رئیسی
00:22:39 تعداد افراد شرکت‌کننده در مراسم خاکسپاری ابراهیم رئیسی
00:34:06 اطلاعات نادرست درباره افتتاح دوباره سد قیز قلعه‌سی
00:36:17 عزاداری مردم کشمیر
00:38:24 ادعای رهبر جمهوری اسلامی درباره شعار دادن علیه اسرائیل به زبان فارسی در ژاپن
00:45:37 موافقت بشار اسد با ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه‌ گانه
00:47:04 ادعای نادرست درباره مخالفت خامنه‌ای با کنترل جمعیت
00:51:39 ویدیوی گمراه‌کننده درباره امکان تولید دایناسور از زبان رئیس پژوهشگاه رویان
00:58:25 وعده «ساخت» ۴ میلیون واحد مسکونی یا «شروع ساخت»
00:59:32 ادعای نادرست درباره بی‌اعتنایی گواردیولا به نماینده اسرائیل
01:05:19 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
 
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب

این هفته قسمت ۱۶۴ را با مرور کارنامه فکت‌نامه‌ای ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری سابق و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه را آغاز می‌کنیم که اوایل هفته در سانحه سقوط بالگردشان کشته شدند.در ارتباط با همین موضوع چند درستی‌سنجی کوتاه مرتبط با ماجرای سقوط هلی‌کوپتر و واکنش‌ها به این خبر را توضیح داده‌ایم. از خبر جعلی خبرگزاری فارس که در ساعت‌های اول از سلامت کامل رئیسی و همراهان او خبر می‌داد تا تصاویر نادرستی که به اسم سقوط هلی‌کوپتر در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شدند. 
در این قسمت همچنین درباره این صحبت کردیم که آیا نوشیدن آب از بطری پلاستیکی خطرناک است؟ درباره اعتبار آمارهایی که در ایران به اسم نظرسنجی‌ برای دفاع از حجاب اجباری انجام می‌شوند توضیح داده‌ایم.
خبر نادقیق «ساخت سریال شاه در نتفلیکس» و ادعای نادرست «کاهش بی‌سابقه آمار طلاق» از دیگر موضوعات این قسمت است. 
 
00:01:30 کارنامه رئیسی و امیرعبداللهیان در فکت‌نامه
00:22:51 تصاویر نادرست بعد از سانحه
00:28:40 شادی در غزه
00:33:09 آتش‌بازی پس از سقوط بالگرد رئیسی
00:36:15 ادعای نادرست درباره کاهش بی‌سابقه آمار طلاق
00:39:38 آمار کشف حجاب قبل و بعد از اعتراضات ۱۴۰۱
00:45:53 سلامت آب در بطری‌های پلاستیکی
00:57:33 نتفلیکس و سریال «آخرین شاه»
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و در غیاب افشین، شان جم تهیه‌کننده این قسمت پادکست هفتگی فکت‌نامه است. 
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
 
پروفایل ابراهیم رئیسی 
پروفایل حسین امیرعبداللهیان
عکس‌های منتسب به سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی
ویدیوی لحظه سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی
چه کسانی در غزه پس از کشته شدن رئیسی شادی کردند؟
آتش‌بازی پس از سقوط هلی‌کوپتر رئیسی و همراهانش
آمار یک مدافع حجاب اجباری از «کشف حجاب» زنان ایرانی
ادعای نادرست درباره کاهش بی‌سابقه آمار طلاق
پژوهش‌ها درباره سلامت آب در بطری‌های پلاستیکی چه می‌گوید؟
سازنده سریال درباره خانواده پهلوی، نتفلیکس نیست.

این هفته در قسمت ۱۶۳ پادکست فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم. ابتدا به سراغ درستی‌سنجی ادعای نادرستی می‌رویم که می‌گوید «هر کشوری که خواسته، موفق شده به بمب هسته‌ای دسترسی پیدا کند.»
در ادامه توضیح می‌دهیم که دلیل پایان تولید واکسن آسترازنکا چه بوده است و بعد از آن درباره وعده‌های دولت ابراهیم رئیسی درباره مسکن مهر، به چند مورد اشاره می‌کنیم.
کیفیت رشد اقتصادی در ایران و خبر نادرست حضور پادشاه دانمارک با پرچم فلسطین در حمایت از مردم غزه، دو سوژه دیگر پادکست این هفته هستند.
در ادامه نیز کمی درباره «کامیونیتی نوتس» در شبکه اجتماعی X صحبت می‌کنیم و به این بهانه توضیح می‌دهیم ماجرای توضیحی که پایین توییت رهبر جمهوری اسلامی منتشر شده، چیست.
تحصیل دختران، طلاق  و رتبه‌بندی زنان ایرانی در جهان و همچنین داستان «جعبه نوزادان» نیز سوژه‌های دیگر این قسمت از پادکست فکت‌نامه‌اند.
 
00:02:06 توان کشورها برای دستیابی به بمب هسته‌ای
00:09:47 توقف تولید واکسن آسترازنکا
00:14:03 وعده رئیسی درباره مسکن مهر
00:17:37 کیفیت رشد اقتصادی در ایران
00:30:54 پادشاه دانمارک و حمایت از فلسطین
00:36:13 کامیونیتی نوتز روی توییت رهبر جمهوری اسلامی
00:44:37 تحصیل دختران در ایران
00:49:48 آمار طلاق در ایران
00:51:32 رتبه کیفیت زنان ایران در دنیا
00:55:19 درباره «جعبه نوزادان» چه می‌دانیم؟
01:01:06 کامنت‌ها
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
 
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
توان کشورها برای دستیابی به بمب هسته‌ای
توقف تولید واکسن آسترازنکا
وعده رئیسی درباره مسکن مهر
کیفیت رشد اقتصادی در ایران
پادشاه دانمارک و حمایت از فلسطین
کامیونیتی نوتز روی توییت رهبر جمهوری اسلامی
تحصیل دختران در ایران
آمار طلاق در ایران
رتبه کیفیت زنان ایران در دنیا
تاریخچه متولد شدن نشان میرزا در فکت‌نامه

این هفته در پادکست فکت‌نامه چند سوژه مختلف را مرور می‌کنیم؛ از ویدئوهایی که ادعا می‌شود مربوط به اعتراض‌ها به اسرائیل در آمریکاست تا ادعای نادرست درباره روابط جنسی مردان در ترکیه.
ابتدا، دو ویدئو را بررسی می‌کنیم که هر دو به اشتباه به عنوان ویدئوهای مربوط به اعتراض‌ها در دانشگاه‌های آمریکا معرفی شده‌اند. پس از آن به سراغ ادعای نماینده اصفهان می‌رویم که می‌گوید مردان در ترکیه همزمان، ۱۵ شریک جنسی دارند. توضیح می‌دهیم که چرا صحبت‌های او با واقعیت منطبق نیست.
ادعای نادرست مرگ‌بار بودن واکسن کرونا آسترازنکا، ادعای گمراه‌کننده رئیس پیشین بانک مرکزی و همچنین ادعای نادرست نماینده مجلس درباره بودجه سفرهای رئیس جمهور، دیگر سوژه‌های این هفته‌اند.
در پایان نیز توضیح می‌دهیم چرا ویدئوهای مربوط به تولید نوشابه در کارگاه غیربهداشتی مربوط به ایران نیست و چرا ویدئویی که ادعا می‌کند مربوط به بارش ماهی در یاسوج است، ساختگی است.
در پایان نیز کامنت‌ها را مرور می‌کنیم.
 
00:02:19 ویدئو با ادعای برخورد پلیس آمریکا با معترضان
00:05:00 ویدئو با ادعای اعتراض رابرت دنیرو به معترضان
00:09:04 ادعای داشتن ۱۵ شریک جنسی برای مردان در ترکیه
00:26:17 ادعای اعتراف آسترازنکا به مرگ‌بار بودن واکسن‌های کرونا
00:30:25 ادعای همتی درباره رشد پایه پولی
00:30:35 ردیف بودجه اعتباری خاص برای سفرهای رئیس‌جمهور
00:37:45 ویدئوی تولید نوشابه در کارگاه غیربهداشتی
00:39:52 ویدئوی جعلی بارش ماهی در یاسوج
00:44:14 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
 
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ویدئو با ادعای برخورد پلیس آمریکا با معترضان
ویدئو با ادعای اعتراض رابرت دنیرو به معترضان
ادعای داشتن ۱۵ شریک جنسی برای مردان در ترکیه
ادعای اعتراف آسترازنکا به مرگ‌بار بودن واکسن‌های کرونا
ادعای همتی درباره رشد پایه پولی
ردیف بودجه اعتباری خاص برای سفرهای رئیس‌جمهور
وید

این هفته در پادکست فکت‌نامه، ابتدا درباره دو سوژه مهم خبری یعنی گزارش بی‌بی‌سی جهانی درباره نحوه جان‌باختن نیکا شاکرمی در سال ۱۴۰۱ و همچنین ابهام‌های پرونده توماج صالحی توضیحاتی می‌دهیم و فکت‌چک‌های هفته را با نحوه تدوین و دستکاری یک مصاحبه سی دقیقه‌ای از اشکان خطیبی، هنرمند ایرانی ادامه می‌دهیم؛ یک «جعل کلاسیک» که در آن ۹ جمله از یک مصاحبه نیم‌ساعته به هم چسبانده شده و مخاطب را به کلی گمراه می‌کند.
در ادامه نیز درباره خبر انتشار عکس آیت‌الله خمینی در کتاب‌های درسی هندوستان به عنوان یکی از شرورترین انسان‌های تاریخ صحبت می‌کنیم و فکت‌چک‌هایی را درباره عکس معترضان در ایران، پوستر آغاز پایان جمهوری اسلامی در اسرائیل، خشونت پلیس علیه معترضان در دانشگاه‌های آمریکا مرور خواهیم کرد.
سه فکت‌چک درباره رشد دستمزد کارگران، شفافیت در قوه قضاییه و مساله تعطیلی رسمی پنجشنبه‌ها در تقویم ایران داریم و در پایان هم درباره درستی دو تصویر صحبت کنیم؛ یکی تصویر جعلی منتسب به آمنه‌سادات ذبیح‌پور، خبرنگار صداوسیما و یکی هم کتابی که ادعا می‌شود حوثی‌ها در آن از نام «دریای ایرانی» استفاده کرده‌اند.
00:02:35 مقدمه و توضیح درباره پرونده توماج صالحی و نیکا شاکرمی
00:11:11 مصاحبه دستکاری‌شده از اشکان خطیبی
00:26:10 نام آیت‌الله خمینی در کتاب درسی هند بین شرورترین انسان‌های تاریخ
00:30:20 عکس زنان در ون سیاه پلیس در ایران
00:33:42 پوستر آغاز پایان جمهوری اسلامی در اسرائیل
00:39:43 خشونت پلیس آمریکا علیه معترضان به اسرائیل
00:48:49 رشد حداقل دستمزد کارگران
00:50:20 ادعا درباره دلیل شفاف‌نبودن قوه قضائیه
00:54:56 تعطیلی پنجشنبه‌ها در ایران و جهان
00:59:16 تصاویر نادرست منتسب به آمنه‌سادت ذبیح‌پور
01:04:35 کتاب درسی حوثی‌ها و نام خلیج فارس
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
مقدمه و توضیح درباره پرونده توماج صا

این هفته در قسمت ۱۶۰ پادکست فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را بررسی کردیم. پس از مقدمه‌ای درباره حکم اعدام توماج صالحی، ماجرای بوکسور ایرانی در روسیه را بررسی می‌کنیم و درباره عکس جعلی از ترانه علیدوستی توضیح می‌دهیم.
ویدیوی قدیمی از درگیری‌ها در ارومیه، نقل قول جعلی از قول وزیر دولت طالبان درباره حجاب اجباری در ایران، جلد ساختگی مجله فوربس، چند فکت‌چک کوتاهی است که در پادکست این هفته آنها را مرور می‌کنیم.
ادعای شاخ‌دار فروش نفت ایران به آمریکا و ماجرای اخراج کارمندان گوگل به دلیل حمایت از اسرائیل، دیگر سوژه‌های این هفته هستند.
00:01:37 مقدمه و توضیح درباره پرونده توماج صالحی
00:03:52 ماجرای علی هیبتی در روسیه
00:10:59 عکس جعلی از ترانه علیدوستی
00:14:49 ویدیوی قدیمی ارومیه
00:20:13 ادعای جعلی از قول طالبان درباره گشت ارشاد
00:21:52 ادعای شاخ‌دار ملایم‌تر شدن جریمه بی‌حجابی در ایران
00:27:27 جلد ساختگی مجله فوربس
00:29:53 ماجرای اخراج کارمندان معترض گوگل
00:32:27 ادعای شاخ‌دار فروش نفت ایران به آمریکا
00:33:04 کامنت‌ها