Bach & Co Concertzender

Podcast over Bach, aflevering 52

‘Bach en de Dood’ – deel 2



In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood. 

Maarten Luther stelt dat je klaar moet zijn voor het moment dat je gaat sterven. Hoe verwerkte Bach de dood in z’n narratief en muziek?

Een belangrijk grondbeginsel van de theologie van Luther is de ‘vrolijke ruil’ (fröhliche Wechsel). Aan de hand de cantate ‘Christ lag in Todes Banden’ (BWV 4), luisteren we hoe de dan pas 22 jarige Johann Sebastian Bach de theologie van Luther in z’n muziek verwerkt heeft.

Fragmenten van:

Johann Sebastian Bach (1685–1750)

0. Tune Bach en de Dood

Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21

1. Sinfonia

Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck

Isabelle Faust, viool

1. Uit: Magnificat in E-Flat Major, BWV 243a

III Vom Himmel hoch

CD: Magnificat – Christmas in Leipzig

Solomon’s Knot

2. Uit: Weihnachtsoratorium, BWV 248 – II

Frohe Hirten, Eilt, Ach Eilet

Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung olv. Rudolf Lutz

Daniel Johannsen, tenor

3. Uit: Missa Brevis in A Major, BWV 234

IV. Qui tollis peccata mundi

Ensemble Pygmalion o.l.v. Raphaël Pichon

4. Uit cantate: Christ lag in Todesbanden, BWV 4

I. Sinfonia

II. Christ lag in Todesbanden

III. Den Tod niemand zwingen kunnt

IV. Jesus Christus, Gottes Sohn

V. Es war ein wunderlicher Krieg

VI. Hier ist das rechte Osterlamm

VII. So feiern wir das hohe Fest

VIII. Wie essen und wir leben wohl

Vox Luminis olv. Lionel Meunier 

(uitgelichte afbeelding:  Portret van Maarten Luther, door Lucas Cranach de Oude, Wikipedia)

Podcast over Bach, aflevering 51

– Bach en de Dood, deel 1



In de komende afleveringen van Bach & Co onderzoeken we hoe de mensen in de tijd van Johann Sebastian Bach omgingen met de dood.

Mensen ‘vielen’ tenslotte bij bosjes, door ziekten, door oorlog, en natuurlijk een hoge kindersterfte. Bach was zelf wees en heeft veel van zijn eigen kinderen moeten begraven.

Luther droeg uit dat je klaar moest zijn voor het moment dat je ging sterven. Dat er geen schulden meer waren, dat eventuele ruzies bijgelegd moesten zijn, alles netjes opgeruimd en afgerond. Ars moriendi, de stervenskunst. Berouw, troost en opluchting.

Hoe verwerkt Bach de dood in z’n narratief en muziek?

Fragmenten van:

Johann Sebastian Bach (1685–1750)

0. Tune Bach en de Dood

Uit: Ich Hatte Viel Bekümmernis, BWV 21

1. Sinfonia

Akademie Für Alte Musik Berlin olv. Bernhard Forck

Isabelle Faust, viool

1. Koraal: Vor deinen Thron tret’ ich – BWV 668

Choir of the Theatre of Early Music, Daniel Taylor

2. uit Cantate: Nur Jedem Das Seine, BWV 163

Arie (Tenor) – Nur Jedem Das Seine!

Chor & Orchester der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz

Tenor: Johannes Kaleschke

3. uit Cantate: Aus Der Tiefen Rufe Ich, Herr, Zu Dir In G Minor, BWV 131

I. Chorus “Aus Der Tiefen Rufe Ich, Herr, Zu Dir”

Vox Luminis – Lionel Meunier

4. uit Cantate: Gottes Zeit Ist Die Allerbeste Zeit In E-Flat Major, BWV 106 “Actus Tragicus”

I. Sonatina

Vox Luminis – Lionel Meunier

5. uit Cantate: Gottes Zeit Ist Die Allerbeste Zeit In E-Flat Major, BWV 106 “Actus Tragicus”

II.c. Aria “Bestelle Dein Haus; Denn Du Wirst Sterben”

Vox Luminis – Lionel Meunier

6. Johann Michael Bach (1648 – 1694)

Halt Was Du Hast

Vox Luminis – Lionel Meunier

Johann Sebastian Bach

7. uit: “Gott, Der Herr, Ist Sonn Und Schild”, BWV 79

I. Gott Der Herr Ist Sonn Und Schild

English Baroque Soloists, Monteverdi Choir olv John Eliot Gardiner

Johannes Brahms (1833 -1897)

8. Ein deutsches Requiem, Op 45

VII Selig sind die Toten (Live)

Capella Amsterdam

Johann Sebastian Bach

9. Koraal: In dieser letzt’n betrüben Zeit, BWV 253

Ton Koopman & Amsterdam Baroque Choir

 

Johann Pachelbel (1653 – 1706)

10. Canon & Gigue In D

London Baroque, Charles Medlam

Johann Sebastian Bach

11. uit: Wer Da Gläubet Und Getauft Wird, BWV 37

– Herr Gott Vater, Mein Starker Held

Soprano: Sibylla Rubens; Alto: Bernhard Landauer

12. uit: Christ lag in Todesbanden, BWV 4

Variazioni sopra la sinfonia della cantata

Anton van der Horst, orgel

13. uit: Johannes-Passion, BWV 245

40. Choral/ Acht Herr, Lass Dein Lieb Engelein

Chor & Orchester der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz

(uitgelichte afbeelding: Lionel Meunier ©Jennifer Taylor)

Podcast over Bach, aflevering 49

BWV 60 | 90 | 40 | 64 | 190

In deze aflevering gaan we de cantates langs, die wij in de afleveringen van deze week (242) van ‘Geen dag zonder Bach’ laten horen. En we snijden voorzichtig het thema ‘mystiek’ aan. Dit in relatie tot de muziek van Johan Sebastian Bach én de heruitgave van het boek ‘Mystiek’ geschreven door Evelyn Underhill en vertaald door Jean-Jacques Suurmond: Hoe God werkt in de mens.



Fragmenten van:

Johann Sebastian Bach (1685–1750)

0. Tune Bach & Co

Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)

Janine Jansen & Friends

 

1. uit Cantate: O Ewigkeit, du Donnerwort II, BWV 60

III. Aria / Duet (A ,T) »Mein Letztes Lage Will Mich Schrecken«

Le Banquet Céleste olv. Damien Guillon

Counter tenor: Damien Guillon, Tenor: Thomas Hobbs,

2. uit Cantate: Es reißet euch ein schrecklich Ende, BWV 90

I. Aria (T) Es Reißet Euch Ein Schrecklich Ende

Chor & Orchester der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz

Tenor: Bernhard Berchtold

3. uit Cantate: Darzu ist erschienen der Sohn Gottes, BWV 40

IV. Aria (B) Höllische Schlange

Bach Collegium Japan – Masaaki Suzuki

Bas: Peter Kooy

4. uit Cantate: Sehet, welch ein Liebe hat uns der Vater erzeiget, BWV 64

V. Aria (S) Was Die Welt In Sich Hält, Muss Als Wie Ein Rauch Vergehen

Amsterdam Baroque Orchestra olv Ton Koopman

Sopraan: Dorothea Röschmann

5. uit Cantate: Singet dem Herrn ein neues Lied, BWV 190

I. Singet Dem Herrn Ein Neues Lied!

Monteverdi Choir / English Baroque Soloists – John Eliot Gardiner

6. uit Cantate: Bach/ Du Wahrer Gott Und Davids Sohn, BWV 23

I. Aria Duetto (“S,A) Du Wahrer Gott Und Davids Sohn”

Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe

Sopraan: Dorothee Mields; Counter tenor: Matthew White

7. Uit: Weihnachtsoratorium, BWV 248,

Pt. 5: No. 51, Ach, wenn wird die Zeit erscheinen (Aria Terzet [Sopran, Alt, Tenor]) [Live]

Chor & Orchester der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz

Sopraan: Marie Luise Werneburg, Alt: Margot Oitzinger, Tenor: Daniel Johannsen

8. Uit: Cantate: Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust, BWV 170

1. Arie (A) – Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust

Le Banquet Céleste olv. Damien Guillon

Counter tenor: Damien Guillon

(uitgelichte afbeelding: Le Banquet Céleste)

Podcast over Bach, aflevering 49

BWV 179 | 69a | 77 | 25 | 119 | 23



In deze aflevering gaan we de cantates langs, die wij in de afleveringen van deze week (242) van ‘Geen dag zonder Bach’ laten horen. En we komen nogmaals terug op de sollicitatiecantate BWV 23, die we twee afleveringen geleden al aandacht hebben gegeven.

Fragmenten van:

Johann Sebastian Bach (1685–1750)

0. Tune Bach & Co

Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)

Janine Jansen & Friends

1. uit Cantate: Siehe Zu, Dass Deine Gottesfurcht Nicht Heuchelei Sei, BWV 179

I. Siehe Zu, Dass Deine Gottesfurcht Nicht Heuchelei Sei

Monteverdi Choir / English Baroque Soloists olv John Eliot Gardiner

Soprano: Magdalena Kožená; Tenor: Mark Padmore; Bass: Stephan Loges

2. uit Cantate: Lobe den Herrn, meine Seele (BWV 69a)

I. Chorus – Lobe Den Herrn, Meine Seele

V. Aria, Bas – Mein Erlöser und Erhalter

Chor & Orchester der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz

Bass: Dominik Wörner

3. uit Cantate: Du sollt Gott, deinen Herren, lieben (BWV 77)

III. Aria, sopraan – Mein Gott, Ich Liebe Dich Von Herzen

Amsterdam Baroque Orchestra & Choir olv Ton Koopman

Soprano: Dorothea Röschmann

4. uit Cantate: Es ist nichts Gesundes an meinem Leibe (BWV 25)

I. Chor – Es Ist Nichts Gesundes An Meinem Leibe

Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung, Rudolf Lutz

5. uit Cantate: Preise, Jerusalem, den Herrn, BWV 119

I. Chor – Preise, Jerusalem, Den Herrn

V. Arie (Alt) – Die Obrigkeit Ist Gottes Gabe

Chor & Orchester Der J.S. Bach-Stiftung o.l.v. Rudolf Lutz

Alt: Margot Oitzinger

6. uit Cantate: Bach/ Du Wahrer Gott Und Davids Sohn, BWV 23

I. Aria Duetto “Du Wahrer Gott Und Davids Sohn”

II. Recitativo “Ach! Gehe Nicht Vorüber”

III. Chor “Aller Augen Warten, Herr”

IV. Choral “Christe, Du Lamm Gottes”

Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe

Soprano: Dorothee Mields; Alto: Matthew White; Tenor: Jan Kobow

Bij de foto:

Het interieur van de Thomaskirche in Leipzig, vóór de restauratie in 1885. Aan de linkerkant bevindt zich de orgelzolder. Gravure door O. Kutschera naar een aquarel van Hubert Kratz (bron: Wikipedia)

 

Podcast over Bach, aflevering 48. In deze aflevering leggen we het Stabat Mater van Giovanni Battista Pergolesi naast de cantate “Tilge, Höchster, meine Sünden”, BWV 1083. En we bespreken de nieuwe CD met Die Kunst der Fuge van Cuarteto Casals.



Fragmenten van:

Johann Sebastian Bach (1685–1750)

0. Tune Bach & Co

Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)

Janine Jansen & Friends

Giovanni Battista Pergolesi (1710–1736)

1. Uit: Stabat Mater

– Stabat Mater Dolorosa

Gemma Bertagnoli, sopraan. Sara Mingardo, alt. Concerto Italiano olv. Rinaldo Alessandrini

Johann Sebastian Bach

2. uit: Cantate “Tilge, Höchster, Meine Sünden”, BWV 1083

– Tilge, Höchster, Meine Sünden

Carolyn Sampson, sopraan. Robin Blaze, altus. Bach Collegium Japan olv. Masaaki Suzuki

Giovanni Battista Pergolesi

3. uit: Stabat Mater

– Vidit Suum Dulcem Natum

Gemma Bertagnoli, sopraan. Sara Mingardo, alt. Concerto Italiano olv. Rinaldo Alessandrini

Johann Sebastian Bach

4. uit: Cantate “Tilge, Höchster, Meine Sünden”, BWV 1083

– Sieh, Du Willst Die Wahrheit Haben

– Lass Mich Freud Und Wonne Spüren

Carolyn Sampson, sopraan. Robin Blaze, altus. Bach Collegium Japan olv. Masaaki Suzuki

5. uit: Kunst der Fuge, BWV 1080

– Contrapunctus I, a 4

– Contrapunctus IX, a 4¬ alla duodecima

Cuarteto Casals: Abel Tomàs Realp en Vera Martínez Mehner, viool. Jonathan Brown, altviool. Arnau Tomàs Realp, cello

6. uit: Kunst der Fuge, BWV 1080

– IX Contrapunctus 9 A 4, ‘alla Duodecima’

Herbert Tachezi, orgel

7. uit: Kunst der Fuge, BWV 1080

– Fuga A 3 Sogetti

Celefax Reed Quintet

8. uit: Kunst der Fuge, BWV 1080

– Contrapunctus XIV, a 4 Fuga a tre soggett

Cuarteto Casals

9. Uit: Cantate “Ihr, Die Ihr Euch Von Christo Nennet”, BWV 164

– Arie (Duett Sopran, Bass) – Händen, Die Sich Nicht Verschließen

Monika Mauch, sopraan. Markus Volpert, bas. J.S. Bach-Stiftung olv. Rudolf Lutz

 

Podcast over Bach, aflevering 47: Van Köthen naar Leipzig.

In deze aflevering van Bach & Co gaan we dieper in op de tijdsgeest en omstandigheden waarin Johann Sebastian Bach z’n vroege cantates componeerde. In Geen dag zonder Bach zijn we inmiddels omgeschakeld naar een andere aanpak van dagelijkse cantateselectie. We kiezen voor de chronologische volgorde van ontstaan van zijn cantates, om in 2024 uit te komen in het jubileumjaar van 300 jaar Koraalcantates van Johann Sebastian Bach. Dan komen we ook uit bij de tweede Leipziger cantatejaargang.

In deze aflevering cantates BWV 22, BWV 23, BWV 75, BWV 76, en Orkestsuite nr. 3 in D-groot, BWV 1068.

 

Fragmenten van:

Johann Sebastian Bach (1685–1750)

0. Tune Bach & Co

Uit: Sonate voor viool en klavecimbel nr.4 in c-klein, BWV 1017: (Largo)

Janine Jansen & Friends

1. Uit: Jesus nahm zu sich die Zwölfe (BWV 22)

II. Aria “Mein Jesu, ziehe mich nach dir” (Altus)

IV. Aria “Mein alles in allem” (Tenor)

Markus Forster, alt. Johannes Kaleschke, tenor.  Koor & orkest van de J.S. Bach-Stiftung olv. Rudolf Lutz

2.  Uit: Du wahrer Gott und Davids Sohn (BWV 23)

I. Aria Duetto “Du Wahrer Gott Und Davids Sohn”

Dorothee Mields, sopraan. Matthew White, altus. Jan Kobow, tenor. Collegium Vocale Gent olv. Philippe Herreweghe

3.  Uit: Die Elenden sollen essen (BWV 75)

– Mein Jesus Soll Mein Alles Sein (Tenor)

– Sinfonia

Gerd Türk, tenor. Bach Collegium Japan – Masaaki Suzuki

4. Uit: Die Himmel erzählen die Ehre Gottes (BWV 76)

III – Hört, Ihr Volker, Gottes Stimme

VIII – Sinfonia

XII – Liebt, Ihr Christen, In Der Tat!

Midori Suzuki, sopraan. Robin Blaze, altus. Gerd Türk, tenor. Chiyuki Urano, bas.  Bach Collegium Japan olv Masaaki Suzuki

5. Uit: Orkestsuite nr. 3 in D-groot, BWV 1068

– Ouverture

– Air

Zefiro Baroque Orchestra olv. Alfredo Bernardini

 

Op foto: Midori Suzuki, sopraan (foto bach-cantatas.com)