De Rest Is Geschiedenis Wouter Bos

Oss kreeg in 1399 stadsrechten en had daarmee het recht zichzelf te verdedigen met een
stadswal. Dit was hoognodig omdat er toen vaak werd gevochten tussen de hertogdommen Brabant en Gelre.
De stadswal was echter onderdeel van een reeks van verdedigingswallen die dwars door het platteland
liepen. Tussen 1350 en 1450 werden vele van deze kilometers lange landweren aangelegd. Daarna begon
echter het langzame verval hiervan. Landweren zijn ondertussen nagenoeg compleet uit het landschap
verdwenen maar zijn bij verschillende opgravingen herontdekt en soms zelfs gedeeltelijk in ere
hersteld.

Een van de belangrijkste momenten in de criminele geschiedenis van Oss is toch wel de moord op
wachtmeester Hoekman in 1893. De moord wordt gezien als het dieptepunt van een van de donkerste periodes
van Oss waar criminaliteit, aangejaagd door een hoge werkeloosheid, schering en inslag was. De moord is
dan ook uitgebreid beschreven, onderzocht en van verschillende invalshoeken bekeken. Willem van den
Elzen heeft zich verdiept in hoe het zover heeft kunnen komen en dat doen we door naar de
familiegeschiedenis te kijken van de Van Berkoms.

De Gouden Eeuw is al lang een bron van trots voor Nederlanders en is dan ook een vast
onderdeel tijdens geschiedenislessen op scholen. Maar ondanks wat de naam doet vermoeden had niet alles
in die tijd een gouden rand. De laatste jaren is er dan ook meer aandacht gekomen voor de schaduwzijde
van die roemruchte periode als armoede en kolonisering. Ook was de Gouden Eeuw niet voor ieder gebied in
Nederland van toepassing. Zo was een groot deel van het huidige Noord-Brabant generaliteitsland wat
kortweg inhield dat het onderdeel was van de Nederlanden maar niks te vertellen had. Deze gebieden
werden beschouwd als bufferzones bij een aanval uit het zuiden en werden bestuurd als koloniën. Ook al
viel het Land van Ravenstein toen niet onder Nederlands gezag, maar die van het Duitse Pfalz-Neuburg,
toch had het veel van doen met wat er in de Nederlanden gebeurde en dat was niet altijd positief. Dus
toen de Gouden Eeuw in 1672 abrupt eindigde met wat het Rampjaar is gaan heten, waren ze in Ravenstein
er minder rouwig om. Sterker: het 350-jaar jubileum werd dit jaar in Ravenstein gevierd als het
Jubeljaar. Aan tafel zitten Theo van Duren van de Vrijstaat van het land van Ravenstein en Martin Jan
van Mourik van de Ravensteinse Loterijfonds die meer daarover kunnen vertellen.

Een korte bonusaflevering als aanvulling op de vorige aflevering over de foto's van Adrianus
van de Rakt. Ik was aanwezig bij de opening van de fototentoonstelling in het Stadsarchief van Oss en ik
stelde daar wat vragen aan Broer van Gestel, de kleinzoon van Adrianus van de Rakt en de donateur van de
foto's van de tentoonstelling. Mijn stem klinkt wat gemoffeld door mijn
mondkapje.

Het Stadsarchief Oss ontving eind 2021 een stapeltje foto's, afdrukken van glasplaten, met
daarop het Oss van ruim een eeuw geleden. Deze werden geschonken door Broer van Gestel, een kleinzoon
van Adrianus van de Rakt, de fotograaf van deze unieke foto's. Over de fotograaf en de betekenis van
zijn collectie, praat ik met Jurgen Pigmans van het Stadsarchief.

De vorige aflevering ging over de motorrace De 24 uur van Oss, maar praten over een evenement
is toch heel wat anders dan 'm zelf rijden. Daarom praat ik als extraatje nog even verder met coureur
Tonny van Schijndel uit Oss over de ervaringen die hij heeft opgedaan tijdens de race. Hij deed mee aan
alle edities en heeft twee keer de eerste plaats gehaald.