De Wereld | BNR

BNR Nieuwsradio

Bernard Hammelburg brengt je scherpe analyses over de internationale politiek.

  1. 3 DGN GELEDEN

    'De geschiedenis herhaalt zich in Soedan'

    De humanitaire ramp in Soedan wordt groter en groter. De burgeroorlog tussen het Soedanese leger en de Rapid Support Forces (RSF) kost aan steeds meer mensen het leven. De herinneringen gaan terug naar de genocide in de westelijke regio Darfur van 2003. De inzet zijn dit keer grondstoffen zoals goud. Te gast is Sophie van Leeuwen, Afrika-correspondent voor RTL Nieuws. Luister ook | Oekraïne gaat wapens exporteren: 'Het slagveld is hun testveld' Dat de RSF zo succesvol is heeft vooral te maken met de steun die de rebellengroep krijgt van de Verenigde Arabische Emiraten. Tegelijkertijd hebben ook Rusland en China er grote belangen en wordt de druk op Amerika opgevoerd om eventueel in te grijpen. Lees ook | Oekraïne wil op informele EU-top huiswerk laten zien,  onder andere op corruptiedossier Europa zit in zijn maag met corruptieschandaal in Oekraïne De Europese Commissie noemt het corruptieschandaal in Oekraïne zeer ongelukkig. Naar verluidt zou er met zo'n 100 miljoen dollar zijn gefraudeerd in de energiesector. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn legt uit wat dit schandaal betekent, maar dat het ook goed is dat zoiets naar buitenkomt, op weg naar het Oekraïense EU-lidmaatschap. Luister ook | De toekomst van Europese spionage is nu - 11 november 2025 Von der Leyen wil machtspositie verstevigen met eigen inlichtingendienst Ursula von der Leyen denkt eraan om een eigen inlichtingendienst op te tuigen om de geopolitieke uitdagingen het hoofd te kunnen bieden. Dat heeft haar woordvoerder bevestigd na berichtgeving van de Financial Times. Volgens VVD-Europarlementariër is dit een slecht idee. Volgens hem dubbelt het te veel met wat er al is qua Europese inlichtingen en verstevigt het enkel de machtspositie van Von der Leyen. Lees ook | Langste shutdown VS ooit officieel ten einde De shutdown is voorbij (voor nu) | Postma in Amerika Na 43 dagen is de shutdown voorbij, maar een nieuwe deadline doemt alweer op. Hoe deze deal er is gekomen legt Amerika-correspondent Jan Postma uit, die ook zag dat Trump geen enkele vraag wilde beantwoorden over de beëindiging van die shutdown, want het ging maar over één man: Jeffrey Epstein. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    44 min
  2. 5 DGN GELEDEN

    Crisis bij de BBC

    Donald Trump had gelijk dat hij van de BBC een schadevergoeding eiste voor de wijze waarop het actualiteitenprogramma Panorama twee stukjes uit zijn toespraak op 6 januari 2021, vlak voor de bestorming van het Capitool, aan elkaar had gemonteerd. Nu was het geen aanmoediging tot actie, maar een bevel aan zijn toehoorders tot het gebruiken van geweld. Een miljard dollar eiste hij, wegens beïnvloeding van de verkiezingen. De reportage werd een week vóór de presidentsverkiezingen uitgezonden, en dat Trump nu met zijn eis kwam is waarschijnlijk omdat een mogelijk strafbaar feit dreigt te verjaren. In het VK is hij al te laat, in de VS nog niet, dus luidt de klacht dat kijkers in Florida werden beïnvloed, hoewel BBC niet in de VS wordt uitgezonden.  Of Trump schade kan claimen is dus de vraag, maar de BBC erkende haar fout en bood excuses aan, topbestuurders namen ontslag, maar de feiten bleven de feiten. Het machtigste instituut BBC viel door de mand als bevooroordeeld. Tussen de twee aan elkaar gemonteerde fragmenten zat in de toespraak 55 minuten. Het werd een anti-Trump show.  In de journalistiek weten we dat objectiviteit  een onhaalbaar doel is, maar de Beeb werd altijd gezien als een instituut dat daar toch in uitblonk. Uit de stortvloed van reacties op dit bedrijfsongeval blijkt dat bij velen allang de overtuiging heerst dat vooroordelen en partijdigheid waren neergestreken op de redactionele burelen. Wat de gerechtvaardigde vraag oproept hoe het eigenlijk zit bij andere grote en invloedrijke media, De nieuwsorganisaties die Trump ‘fake media’ noemt. Bij ABC, CBS, Meta en YouTube heeft hij met vergelijkbare schadeclaims al 80 miljoen dollar binnengehaald.  Je zou de conclusie kunnen trekken dat Trump een strafexpeditie voert tegen media die hem onwelgevallig zijn, hoewel dat – zo geformuleerd – precies een voorbeeld is van subjectieve journalistiek. Het omgekeerde – de conclusie dat media niet altijd wegkomen met de dekmantel van vrije meningsuiting – is ook subjectief. De feiten zijn de feiten, maar achtergrond en analyse zijn eigenlijk zelden objectief. Daar komt een probleem bij, en dat is de huidige polarisatie. Als ik, zoals in dit geval, Trump gelijk geef met zijn klacht, nemen veel luisteraars het me kwalijk dat ik iets positiefs over hem zeg, ongeacht de feiten. En omgekeerd: beweringen van Trump onjuist noemen, leidt tot de beschuldiging van Trump bashing.  De crisis bij de BBC  houdt de journalistiek een spiegel voor. Misleiding – bewust of onbewust – dreigt voortdurend. Aan de andere kant: na het afvallen van de BBC als een van de laatste bastions van journalistieke integriteit, is er natuurlijk altijd nog BNR. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    3 min
  3. 6 NOV

    Oekraïne gaat wapens exporteren: 'Het slagveld is hun testveld'

    Oekraïne staat op het punt opnieuw wapens te gaan exporteren. Sinds het begin van de Russische invasie in 2022 lag de export van militair materieel stil, maar president Zelensky wil dat nu veranderen. Volgens defensiespecialist Peter Wijninga (HCSS) en Europa-verslaggever Geert Jan Hahn beschikt Oekraïne inmiddels over zoveel productiecapaciteit, vooral in drones, dat het overschotten kan verkopen aan bondgenoten. 'Oekraïne heeft tussen de 200 en 500 dronefabrieken,' zegt Wijninga. 'Die drones worden continu doorontwikkeld met de gevechtservaring aan het front. Het zijn daardoor misschien wel de beste ter wereld.'  Lees ook | Oekraïne opent kantoren voor wapenexport in Berlijn en Kopenhagen Op de NAVO-conferentie in Boekarest maakte de Oekraïense onderminister van Defensie bekend dat er inmiddels 15 miljoen FPV-drones zijn geproduceerd zonder Chinese onderdelen. Zelensky wil een deel daarvan gaan exporteren. Ook Nederland speelt een rol via de internationale dronecoalitie, waarin kennis en geld worden uitgewisseld met Oekraïense bedrijven. Toch kleven er risico’s aan handel met een land in oorlog. Corruptie blijft een probleem, erkent Hahn: 'Daarom investeert Nederland direct in Oekraïense bedrijven, zonder tussenpersonen, en laten we auditors controleren of alles op orde is.' Wijninga wijst daarnaast op de afhankelijkheid van producenten in oorlogsgebied. Luister ook | Oekraïense drone-industrie: innovatief maar corruptie ligt op de loer Zijn de Amerikaanse importheffingen legaal? Het Amerikaanse Hooggerechtshof boog zich deze week over de wettigheid van de importheffingen van Donald Trump. Trump beroept zich op een noodwet, de International Emergency Economic Powers Act, maar tijdens de hoorzitting bleek dat zelfs conservatieve rechters moeite hebben met zijn redenering. 'Het woord dat overal terugkwam was: sceptisch,' zegt Jan Postma, correspondent in Washington. 'Zelfs de door Trump benoemde rechters vroegen zich af of de president niet te ver gaat.' Lees ook | Scepsis overheerst bij rechters Hooggerechtshof over importheffingen Volgens Kenneth Manusama, Amerikadeskundige en expert op het gebied van Amerikaans staatsrecht, staat er meer op het spel dan alleen handelspolitiek: 'Als het hof Trump gelijk geeft, verliest het Congres feitelijk zijn macht over belastingen. Dat zou de trias politica in Amerika op zijn kop zetten.' De rechters worstelen met de vraag hoeveel ruimte een president mag nemen bij het heffen van importbelastingen onder het mom van een ‘noodtoestand’. Een uitspraak wordt binnen enkele maanden verwacht. Een negatieve uitspraak zou niet alleen Trumps machtspositie, maar ook de wereldhandel opschudden. Postma: 'Als de heffingen onrechtmatig blijken, opent dat een beerput van terugbetalingen en juridische claims.' See omnystudio.com/listener for privacy information.

    46 min
  4. 5 NOV

    China wint de handelsoorlog

    Na de wapenstilstand in de Amerikaans-Chinese handelsoorlog, die Donald Trump en Xi Jinping overeenkwamen, wordt het steeds duidelijker dat Xi de winnaar is. Of Trump het helemaal door heeft is niet duidelijk, maar het is Xi die de spelregels bepaalt. Trump denkt dat hij heeft gewonnen omdat hij een heffing van 47 procent op Chinese producten handhaaft, en omdat China de stopzetting van de levering van zeldzame aardmetalen een jaartje heeft uitgesteld. Voor een tansactionele leider als Trump is dat een goed resultaat. Xi ziet de overeenkomst met Trump niet als een verdrag maar hooguit als een nuttig gesprek. De kou is een beetje uit de lucht en dat heeft de schijn van wat Chinezen heel belangrijk vinden: harmonie. In werkelijkheid was de ontmoeting een nieuwe bouwsteen in de strategie waaraan China al 20 jaar werkt, dus die al begon onder Xi’s voorganger Hu Jintao. Die strategie komt erop neer dat China ernaar streeft een geheel op zichzelf staande economie te worden. In een uitstekende analyse in de New York Times  wordt het beeld geschetst van een land dat de economische zelfstandigheid op alle fronten bevecht. Lang niet alle Chinese producten kunnen zich kwalitatief meten met westerse, maar dan moet de burger maar genoegen nemen met een tandje lager. En voor steeds meer producten geldt het omgekeerde: die doen kwalitatief inmiddels niet meer onder voor de westerse concurrentie, en zijn vaak zelfs beter. De auto-industrie is een lichtend voorbeeld. Het gevecht van westerse merken om hun positie op de Chinese markt te behouden is een verloren strijd. Chinezen hebben geduld – ze zijn er tenslotte al twintig jaar mee bezig – maar het doel is de import tot een absoluut minimum te reduceren, terwijl hun producten of grondstoffen voor het Westen onmisbaar zijn. Zoals farmaceutische producten, accu’s, zonnepanelen, elektronica, aardmetalen. Er zijn twee producten waarvan de Chinezen zelf zeggen nog stevig achter te lopen: hoogwaardige halfgeleiders en vliegtuigonderdelen. Maar ook die kloof zijn ze van plan te overbruggen, en ze nemen er alle tijd voor. Wat voor de Verenigde Staten geldt, geldt ook voor Europa. De moraal van het verhaal: wij, in Nederland, en in de Europese Unie zijn voortdurend aan het schaven en vijlen aan een Chinapolitiek, die is gebaseerd op het verminderen van de import, en dus de afhankelijkheid. Waar we niet bij stilstaan is wat er gebeurt als China wegvalt als exportbestemming. Hebben we daar een strategie voor? Die wil de nieuwe Tweede Kamer dan vast graag eens zien. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    3 min
  5. 30 OKT

    'Oekraïne bevindt zich in een Trump casino'

    D66 is de grote winnaar van de Nederlandse verkiezingen. Tijdens de campagne ging het nauwelijks over Oekraïne, maar het nieuwe kabinet zal zich hoe dan ook moeten buigen over de Nederlandse steun aan Oekraïne. Oud-ambassadeur in Oekraïne Robert Serry maakt zich zorgen over de Europese steun. “Er woedt een strijd om de ziel van Europa tussen de eigen-volk-eerstbewegingen en pro-Europese stromingen,” zegt hij. Serry is net terug uit Kiev, waar hij met eigen ogen zag welke schade Rusland aanricht. Europese steun aan Oekraïne onder druk Volgens Volodymyr Zelensky is Oekraïne bereid de oorlog te stoppen langs de huidige frontlinie. Als Europa Oekraïne blijft steunen en een pad richting EU-lidmaatschap openhoudt, kan het land nog sterk uit de oorlog komen, zegt Serry. Op Donald Trump hoeft Oekraïne volgens hem echter niet altijd te rekenen. “Het is een Trump-casino,” aldus Serry. Trump, Netanyahu en het fragiele bestand in het Midden-Oosten In het Midden-Oosten heeft Trump een tijdelijk bestand weten af te dwingen. Maar volgens Serry zal Trump premier Benjamin Netanyahu “moeten babysitten” om tot een tweede fase te komen. De afgelopen week bleek opnieuw hoe fragiel het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is. Lees ook | Israël hervat fragiel staakt-het-vuren: ‘Grote chaos blijft’ Europese blik op de Nederlandse verkiezingen Hoe kijkt Europa naar de uitslag van de Nederlandse verkiezingen?BNR-Europaverslaggever Geert Jan Hahn was aanwezig bij de uitslagenavond van GroenLinks-PvdA, waar Frans Timmermans afscheid nam als partijleider. Niet hij, maar Rob Jetten is nu de belangrijkste kandidaat om de volgende premier van Nederland te worden. De Süddeutsche Zeitung schreef over Jetten: 'Als alles goed gaat krijgt Nederland een openlijke homoseksuele premier die tegen Poetin is, die progressieve waarden erop nahoudt en de Europese Unie een warm hart toedraagt. Nederland, wat wil je nog meer?' Luister ook | De Europese hyperfocus op extreem-rechts bij de Nederlandse verkiezingen Wapenstilstand in handelsoorlog tussen Amerika en China Donald Trump en Xi Jinping hebben in Zuid-Korea gesproken over de handelsoorlog tussen de VS en China. De handelsrelaties bevonden zich op een dieptepunt, maar nu is er een wapenstilstand in de handelsoorlog bereikt. De Verenigde Staten verlagen de algemene importheffing voor Chinese producten van 57 naar 47 procent. In ruil daarvoor gaat China weer zeldzame aardmetalen leveren aan de VS. Volgens sinoloog Henk Schulte Nordholt zien Chinezen Trump vooral als een “blaffer, geen bijter”. Toch merkt hij op dat China sterker in zijn schoenen staat dan tijdens Trump I. “Ze zijn niet immuun voor druk, maar voelen zich veel zelfverzekerder dan tien jaar geleden.” Lees ook |  VS en China dicht bij handelsdeal: ‘Rust keert terug, maar hoe duurzaam is die deal?’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

    45 min
  6. 29 OKT

    Rood vakje

    Nederland is de enige democratie ter wereld waar een dode politicus met een fantoompartij bij Tweede Kamerverkiezingen ooit 26 zetels won. Nederland is evenzeer befaamd om miljoenen burgers die, voorafgaande aan de verkiezingen, met opgeheven vinger en grote stelligheid beweren dat het dit keer onmogelijk wordt om een coalitie te vormen. En Nederland is een land waar zo’n coalitie er altijd komt. Nooit niet. Kan soms even duren, maar een kniesoor die daarop let. Nederland is ook verslaafd aan clichés die, altijd in een wat andere variant, blijven terugkeren. Zoals ‘strategisch stemmen’ – wat dat ook moge betekenen. Ander voorbeeld: sinds de Tweede Wereldoorlog is er geen dag verstreken zonder woningnood. Met, net als nu, elke keer weer nieuwe schijnoplossingen. In de jaren 50 en 60 bedacht de regering ‘woningwetwoningen’, 55 vierkante meter oppervlakte, allemaal identiek, tot aan de voorgeschreven keukenkastjes toe. Armoe troef en het hielp geen zier.  De eerste gastarbeiders , zoals ze toen nog heetten, werden in de jaren 50 en 60 door het bedrijfsleven uit Italië, Spanje, Marokko en Turkije gehaald, vaak via koppelbazen, de voorlopers van mensensmokkelaars. Sindsdien hebben we een migratieprobleem. Als een volgend kabinet woningnood en migratieproblemen kan oplossen, zou dat een historisch unicum zijn.  Maar hebben we wel zo veel te mopperen? Kijk eens naar de wereld om ons heen. Frankrijk, waar president Macron aan zijn achtste premier zit, met altijd dezelfde problemen: het pensioen verhogen van 62 naar 65, en de 32-urige werkweek verhogen naar 36 uur. Op het moment dat een premier dat onderwerp zelfs maar nóemt, ligt onmiddellijk Air France plat, en binnen een dag de rest van het bedrijfsleven. Of het Verenigd Koninkrijk, dat de prijs betaalt voor die idiote Brexit en sinds Tony Blair geen premier meer heeft gehad die het zorgstelsel draaiende hield. Nu stevent het af op de onvermijdelijke ondergang. Volgens onderzoek van de Würzburg Universiteit zijn 9 van de 27 EU-lidstaten falende democratieën. Nederland staat op de zevende plaats op de ranglijst – OK, maar zeker niet de top.  Dat is dus binnen de EU. Buiten de EU kijken we maar even niet, al kost het moeite de ogen te sluiten voor Erdogan en Trump, die systematisch bezig zijn de democratie uit te schakelen. Deze dag is een dag om een vakje rood te kleuren. Ga dat doen. Hoeft niet uit overtuiging – mág natuurlijk best – maar meer uit hoop. Eén ding staat vast: dat kabinet komt er. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    3 min
  7. 22 OKT

    Met zulke vrienden…

    Volodymyr Zelensky zit voortdurend in een soort macabere circusact, koorddansend tussen de met dag wisselende beloften en dreigementen van Donald Trump, de onverzettelijkheid van Vladimir Poetin en de weifelachtigheid van Europa. Op eigen kracht kan hij niet winnen. Veruit het ingewikkeldst is het spel van Trump, dat alle kanten opvliegt. Na zijn ontmoeting met Poetin in Alaska kwam hij erachter dat die weliswaar heel vriendelijk en beleefd kan zijn, maar er niet over peinst zijn claim op de gehele Donbas, waarvan hij nu een deel bezet heeft, op te geven. Toen moedigde Trump Oekraïne aan om dan maar elke centimeter bezet gebied terug te winnen. Vorige week bood hij Tomahawk kruisraketten aan, die doelen tot ver in Rusland kunnen bereiken. Vervolgens had hij een telefoongesprek met Poetin, waarna hij alles terugnam en nu het tegendeel beweerde. In een volgens de FT knetterende ruzie met Zelensky eiste hij nu plotseling dat Oekraïne volledig op Poetins eisen in zou gaan. En die kruisraketten dan? Ja, dat was niet serieus bedoeld. Met zulke vrienden heb je geen vijanden nodig. Trump kwam vervolgens met de aankondiging van een ontmoeting met Poetin in Budapest. De ministers van buitenlandse zaken zouden de details uitwerken. Toen kwam Rusland met de mededeling dat de ontmoeting op losse schroeven stond, en dat een oriënterend gesprek tussen de ministers van buitenlandse zaken, na telefonisch overleg, op de lange baan was geschoven. Of, zoals de Russen het formuleerden: ‘het is onmogelijk iets uit te stellen waarover geen overeenkomst is’. Gisteren erkende het Witte Huis, zonder op de achtergronden in te gaan, dat er geen plan was voor een ontmoeting tussen Trump en Poetin. Nu spreken Amerika én Europa over de optie dat er een bestand komt met het huidige front als demarcatielijn  . Geen nieuw idee, maar wel opmerkelijk. Vanaf de Russische invasies in Oekraïne in 2014 en 2022 is het standpunt van Nederland en andere Europese landen altijd geweest dat alleen Oekraïne zelf over territoriale concessies kan beslissen. Wij stonden onvoorwaardelijk achter de Oekraïense territoriale strategie. Ook wij nemen alles terug en beweren nu het tegendeel. Wat in feite betekent dat Poetin ook nu weer wint. Zoals gezegd: met zulke vrienden heb je geen vijanden nodig. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    3 min
4,3
van 5
341 beoordelingen

Info

Bernard Hammelburg brengt je scherpe analyses over de internationale politiek.

Meer van BNR Nieuwsradio

Suggesties voor jou