Natuurlijk Veranderen Els Molenaar

Carolien Hoogstede maakt zich als Programma Manager bij De Rotterdamse Zorg sterk om transities in de zorg in gang te zetten door partijen met elkaar te verbinden. Ze wordt getriggerd door #hoedan en houdt zich dagelijks bezig met de vraag: wat hebben we nodig om 't met elkaar anders te doen? De transitie van de zorg is een maatschappelijke uitdaging. 'We moeten leren dat we ons allemaal verantwoordelijk voelen om voor elkaar te zorgen'. Dat vraagt om visie, lange adem én ruimte om te experimenteren. Een van de voorwaarden voor succes is volgens Carolien om over verandering te praten: 'soms is verandering pijnlijk en het is belangrijk om dat te erkennen'. Ook al is de transitie in de zorg complex, uiteindelijk is het ook een kwestie van klein beginnen, kaders scheppen, nieuwgierig blijven én de ruimte geven en nemen om het anders te doen. 

In deze aflevering stelt Leonieke Borrie de vragen aan Els Molenaar (initiatiefnemer van de podcast 'Natuurlijk Veranderen' en eigenaar van Blooming-org). Els gebruikt de natuur als metafoor om iedereen die leiding geeft aan verandering te inspireren. Zo kan verandering volgens haar pas succesvol zijn als een organisatie een goede voedingsbodem heeft waar initiatieven kunnen groeien en tot bloei kunnen komen. De realiteit is veel minder maakbaar en planbaar dan we vaak doen voorkomen. Om dat te illustreren gaat het gesprek ook over slakken, bonen, regen en onkruid. Els deelt met plezier en passie haar ideeën hoe je aan de hand van de principes van de natuur succesvol en duurzaam kunt veranderen. Dat is vooral een kwestie van daadkracht, niet opgeven en relativeren. Het vraagt om lef om op een andere manier naar je organisatie te kijken en een meer organische manier van veranderen te kiezen.
Het gesprek is tevens een uitnodiging aan iedereen om over andere manieren van veranderen van gedachten te wisselen. 

Christian de Jong, Manager Duurzaamheid en Services bij Bever ziet zichzelf als een natuurlijke veranderaar; hij kijkt graag verder én het kan altijd beter. Met zijn gedrevenheid weet hij duurzaamheid hoog op de agenda van Bever te houden wat in steeds meer mooie initiatieven vanuit de organisatie resulteert. Veranderen gaat stap voor stap, is een van Christians lessen en hoe belangrijk het is om bij elke stap even stil te staan en waardering te uiten voor ieders inspanning. Een andere les is dat je gewoon moet starten en al doende leren. Duurzaamheid in praktijk brengen is geen rocket science maar om het gewoon maar even te doen, dat blijkt in praktijk altijd complexer dan je denkt. Creativiteit en volharding zijn dan belangrijke voorwaarden voor succes. Verder is het essentieel om het geloof in de weg die je inslaat consequent uit te dragen en te verankeren in je bedrijfsstrategie.

Tanja Roeleveld praat bevlogen over haar werk om een groot internationaal (familie)bedrijf als Lely (Nederlandse ontwikkelaar en producent van robots en datasystemen voor de melkveehouderij) te verduurzamen. Een van haar lessen is om op zoek te gaan naar waar ruimte is en vanuit die ruimte een bredere verandering in gang te zetten. Waar de ruimte zit, betekent in organisaties vooral; wie wil mee? Door goed te luisteren, vragen te stellen en je te verdiepen in de drijfveren van de business, creëert Tanja met haar collega's binnen Lely, een 'coalition of the willing'. De mensen die vanuit hun gevoel zeggen: het moet en het kan anders. Succesvol veranderen is volgens haar ook een kwestie van de juiste timing: 'je kunt een gezonde voedingsbodem creëren en gaan zaaien maar of en hoeveel resultaat je oogst is mede afhankelijk of de tijd rijp is'. Dit betekent dat je tegen teleurstellingen moet kunnen en juist daaruit de energie haalt om weer door te gaan, op zoek naar de ruimte.

Petra Donker, directeur-bestuurder van de Elisabeth Otter-Knoll Stichting is niet bang uitgevallen en is niet zozeer bezig met veranderen maar vooral met continu verbeteren. In de woonvoorziening voor ouderen waar ze leiding aan geeft probeert ze de bureaucratie en regels zoveel mogelijk te vermijden. En zo wordt er een klimaat gecreëerd waar verbinding en ontmoetingen tussen de diverse bewoners en de medewerkers heel natuurlijk ontstaat. Iedereen wordt uitgenodigd om actief mee te denken en te helpen om de woonomgeving zo aangenaam mogelijk te maken. Mijn belangrijkste regel is: 'respect hebben voor elkaar', vertelt Petra. Haar lessen zijn om over je eigen angst heen te kijken door meer los te laten en je regelmatig af te vragen: 'wat kan er nu echt mis gaan?'. Haar stellige overtuiging is dat je binnen de zorg, binnen de bestaande de wet- en regelgeving al veel kunt veranderen door ontmoetingen te faciliteren en te durven experimenteren.

Als directeur Healthcare bij CINX en voormalig afdelingshoofd van ICMT van het Franciscus ziekenhuis heeft Peter de Boer veel ervaring met ICT in de zorg. Ook al vindt hij zichzelf geen natuurlijke veranderaar, in deze aflevering van 'natuurlijk veranderen' deelt hij heel veel mooie lessen die hij heeft geleerd om verandering binnen ICT in de zorg te realiseren. Een van die lessen is om jezelf niet al te serieus te nemen, het vertrouwen te creëren dat het altijd weer goed komt en vooral te investeren in het voortraject: 'Als leider is het goed om de stip op de horizon te zetten maar het hoe invullen doe je echt met elkaar. Neem dan ook de tijd om te luisteren en durf je eigen ideeën los te laten. Want misschien kan het ook anders en werkt dat beter dan jezelf had bedacht'.