Radio Mey BehradX

ما در انتهای قسمت نخست سری راه دانش، به این پرسش رسیدیم که چگونه می‌توان فردی را (از نظر منطقی) مجاب کرد که به پزشک مراجعه کند؟ ما چه ادلهٔ منطقی‌ای برای «باور» به دانش داریم؟ ما در این قسمت سعی می‌کنیم پس از توضیح مفهوم متافیزیک در فلسفه و مدرنیته، به این پرسش پاسخ دهیم. 

ما با شنیدن نام «کرهٔ جنوبی» به صورت ناخودآگاه به یاد متضاداش، یعنی کرهٔ شمالی می‌افتیم. این تضاد ناخودآگاه باعث ایجاد این تصور در ما می‌شود که کرهٔ جنوبی بهشت برین است و کرهٔ شمالی خود جهنم. اما آیا واقعا کرهٔ جنوبی (که می‌دانیم کشوری دموکراتیک است) بهشت برین است؟ آمارها اینگونه نشان نمی‌دهد. 

افزایش شدید اختلاف طبقاتی، تبدیل‌شدن تحصیل به کالایی اشرافی، پوچ و بی‌معنی بودن ساختار احزاب، بی‌اعتنایی مردم به قانون اساسی، کاهش چشم‌گیر مشارکت مردم کره در انتخابات و... تنها گوشه‌هایی از مشکلات کرهٔ جنوبی هستند که در حال تلنبار‌شدن‌اند. و نکتهٔ عجیب‌تر این است که کرهٔ جنوبی همان مشکلاتی را دارد که ایران غیردموکراتیک ما. این کتاب این تلنگر را به ما می‌زند که آیا رسیدن به دموکراسی لزوما به رفاه می‌انجامد؟ آیا دموکراتیک‌شدن صرفاً به معنای داشتن قانون اساسی دموکراتیک است؟ چرا کرهٔ جنوبی به این روز افتاده؟ این کتاب سعی می‌کند به این پرسش پاسخ دهد. 

همهٔ ما با خودمان حرف می‌زنیم، بعضی‌ها با صدای بلند و بعضی‌ها بدون این که متوجه‌اش بشویم. ما با این کار از زمان حال خارج می‌شویم و یا به گذشته سفر می‌کنیم و یا در آینده خیال‌بافی. ولی چرا با خودمان حرف می‌زنیم؟ در مسیر فرگشت ما چه نیازی به حرف‌زدن با خود و خیال‌بافی داشتیم و این چه کمکی به بقای ما انسان‌ها کرد؟ و آیا این فرایند می‌تواند به ضرر ما ختم شود؟

ما نیوتون را به خاطر اکتشافات فیزیکی‌اش (قوانین سه‌گانه و قانون گرانش عمومی) می‌شناسیم؛ ولی آیا نیوتون و خدمتش به علم تنها به سه قانون و یک فرمول ختم می‌شود؟ 

ما عموماً درک کاملی از عظمت نیوتون و خدمتش به دانش بشری نداریم. نیوتون ورای این که باعث به وجود آمدن مهندسی و رشته‌های بسیاری در علم شد، روشی را در پژوهش علمی ابداع کرد که تا امروز، حتی در پارادایم‌هایی که توسط فیزیک نیوتونی توجیه نشدند (مانند کوانتوم) هم استفاده می‌شود. در این قسمت به روش تحلیل نیوتون و اثرش بر علم و مدرنیته می‌پردازیم.

«پیکان سرنوشت ما» روایت احمد و محمود خیامیست؛ دو برادری که ایران‌ناسیونال را تاسیس کردند. خیامی‌ها از کارواشی در مشهد راهشان را آغاز کردند و توانستند معجزه‌ای در صنعت ایران ایجاد کنند؛ ایجاد خط تولید خودروی سواری پیکان. 

این کتاب (که از زبان احمد خیامی نوشته شده) روایت روزهای غیرصنعتی ایران و چالش‌ها و موانع توسعهٔ صنعتی در ایران است. خیامی‌ها علاوه بر ایران‌ناسیونال (که امروزه با نام ایران‌خودرو شناخته می‌شود)، فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوروش (که نامش بعدها به قدس تغییر پیدا کرد) و بیمهٔ آسیا و شرکت جامکو را نیز تاسیس کردند. روایت این کتاب از کارواشی در مشهد آغاز شده و به انقلاب ۵۷ و مصادرهٔ اموالشان ختم می‌شود. 

این روزها ملغمه‌ای بی‌پایان از اخبارِ گاهاً خوب و اکثراً بد به سوی ما سرازیر می‌شوند. صدها رسانه، هزاران خبر و هزاران هزار تفسیر. ارتباطات بشری تا کنون به این صورت در دسترس همه نبوده و این لزوماً چیز بدی نیست؛ اما چیزی که این روزها با آن روبرو هستیم، انحراف حقیقت با ابزار احساسات است، چیزی که به آن پساحقیقت گفته می‌شود. در چنین عصری چه باید کرد؟ به چه کسی می‌توانیم اطمینان کنیم؟