'Terug in de tijd met...‪'‬ GT Rovers

De 93-jarige mevrouw Bouricius vertelt over haar jeugdjaren in Nederlands-Indië en hoe ze in het jappenkamp terecht kwam. Haar moeder overleed toen ze vijf jaar was, waarna ze vijf jaar lang door de bediendes verzorgt werd. Haar vader hertrouwde toen ze tien jaar was. Zijn nieuwe vrouw vond dat zijn verwilderde, door bediendes opgevoede dochters, keurig opgevoed moesten worden. Om het minste 'vergrijp' moest ze als straf duizenden strafregels schrijven.

Toen de oorlog uitbrak wist haar stiefmoeder haar te beschermen tegen rondzwervende Japanners, die plotseling het huis binnenliepen. Ze vertelt over de lange, snikhete treinreis in geblindeerde treinen naar de jappenkampen. Haar dagelijkse taken die ze als kind moest uitvoeren. Het urenlang in de rij staan voor een klein emmertje water of het op appel staan in de snikhete zon. Het eten wat bestond uit een pollepel glazige blubber met daarin een keiharde maiskorrel, kippenvoer. De ziektes in de kampen, de dagelijkse beslommeringen, de slechte hygiëne en over het stiekeme gedekken: het ruilen van goederen voor eten met de lokale bevolking. Indrukwekkend vertelt ze over de wreedheden van de bezetter en hoe ze zich als kind afsloot in haar eigen wereldje om de verschrikkingen in het jappenkamp te overleven.

Na de bevrijding arriveerden ze in een kamp, waar ze haar vader weer ontmoette. Maar zelfs daar waren ze nog niet helemaal veilig. Hoewel ze als klein kind op school geen idee had hoe ze een ijsschots moest tekenen, kwam ze in Nederland aan in de strenge winter van 1946-1947. Op de HBS mocht ze op de verwarming gaan zitten omdat ze het zo verschrikkelijk koud had. Klasgenoten vonden het bijzonder interessant om te zien dat wanneer ze met haar vinger in haar voorhoofd prikte, er lange tijd een diepe put in haar huid bleef staan. Oedeem wat ze had gekregen door de ontberingen in het jappenkamp.

Mevrouw Bouricius is 95 jaar geworden. 

Tradities Paasdagen

In Nederland kennen we overigens heel wat tradities tijdens de paasdagen. In heel wat gezinnen werd er op eerste paasdag in alle vroegte eerst een bezoek aan de kerk gebracht. Op z’n paasbest, gestoken in de gloednieuwe kleren togen we naar de kerk. Met een beetje pech vielen de paasdagen vroeg dat jaar, zodat we klappertandend van de kou richting de kerk liepen. Wat hadden we dan een spijt dat we niet die lekkere warme winterjurk of broek aan hadden gedaan in hadden in plaats van dat gloednieuwe, flinterdunne zomerjurkje of korte broek die moeder had gekocht of zelf had gemaakt voor Pasen.
Voorjaarsschoonmaak
Moeder was overigens al weken druk bezig geweest met de grote voorjaarsschoonmaak die traditiegetrouw helemaal gereed moest zijn voordat het Pasen was. Vader kwam veelal verzuchtend thuis omdat het hele huis op de schop lag. Kleden werden geklopt, kasten werden van de muur geschoven, alles ging eruit waarna de kast van binnen grondig werd gesopt en er een nieuw papier op de planken werd gelegd. De druk was hoog want er was nog maar zo weinig tijd en er moest nog zoveel worden gedaan en de buurvrouw die was al bijna klaar en zij nog niet. Wanneer eindelijk het paasweekend was aangebroken dan werd er bij het ontbijt of tijdens de lunch gezellig met elkaar eieren beschilderd, kwamen er lekkere vleeswaren op tafel met natuurlijk echte roomboter. Met een beetje geluk waren er chocolade eieren in de tuin verstopt waarvan het zoeken leuker was dan het opeten, want de holle eieren waren vaak gemaakt van dat goedkope chocolade en dus eigenlijk niet eens zo heel erg lekker.
Paastradities
Omdat Pasen een feest is wat doordrenkt is met behoorlijk veel tradities ben ik op zoek gegaan naar de geschiedenis achter deze Paastradities. Hoezo hebben we het over de paashaas, serveren we een boterlammetje of een duivekater bij het ontbijt en waarom zoeken we paaseitjes in de tuin. Maar laten we bij het begin beginnen: wat vieren we met Pasen eigenlijk?


 

Kinderen kwamen vroeger uit de kool en over seks tijdens het huwelijk daarover sprak men gewoon niet. Het maandverband moest toen nog uitgewassen worden en werd stiekem ergens uit het zicht te drogen gehangen. Menig jonge vrouw is zich vast een hoedje geschrokken tijdens de huwelijksnacht. De gezinnen waren vroeger, vaak om economische redenen groot. Werd er na een tijdje geen kindje meer geboren, dan kwam de pastoor even langs met de vraag wanneer er weer een volgende kwam.

Werd je als jonge deerne per ongeluk zwanger, dan waren de rapen pas echt gaar! Natuurlijk lag het niet aan de jongen, want een ‘nette’ jongen’ die deed natuurlijk zoiets niet. Abortus plegen dat was nogal een ding. Er waren speciale huizen waar je als meisje terecht kon, waarna je baby ter adoptie werd aangeboden.


Met een beetje mazzel vertelde een moeder vroeger aan haar dochter wat haar allemaal te wachten stond, maar veelal was dat niet aan de orde. Tegenwoordig krijgen kinderen al op jonge leeftijd les op school en vertellen ouders, met of zonder een speciaal daarvoor gemaakt boekje, over de bloemetjes en de bijtjes.

Luister naar een bijzondere reis door de geschiedenis van onze suiker. Van het importeren van suikerriet door de VOC tot Napoleon die zich ging bemoeien met het gebruik van de suikerbiet. Jan van Meer, archivaris Cosun Beet Company het voormalige Suiker Unie, vertelt over onze Nederlandse suikergeschiedenis.