Raport z Literatury Agnieszka Budnik

Co ma z nami robić literatura?

Razem z Grzegorzem Jankowiczem nagraliśmy się na chwilę przed upublicznieniem programu Festiwalu Conrada. Rozmawiamy jednak nie tylko o programowaniu największego festiwalu literackiego w Polsce, ale przyglądamy się również:


wspólnotom (i ich nie zawsze pozytywnym wpływie na jednostki), bo to właśnie wspólnoty są naczelnym hasłem tegorocznej edycji
aktywizmowi literackiemu i literaturze jako formie życia. W jaki sposób zmienić i animować życie literackie? 
nagrodom literackim; Po co komu nagrody literackie i jak możemy je przywrócić odbiorcom? 

W odcinku posłuchacie także o tym, co chciałby nagradzać Grzegorz Jankowicz, jaką literaturę docenia i czego w niej szuka? 

Nie zabrakło też tematów jeszcze bardziej aktualnych: czyli czy (i w jaki sposób) rozmawiać o literaturze rosyjskiej, kiedy wciąż toczy się wojna.



Z tej strony Agnieszka Budnik i Raport z Literatury: Podcast o literaturze najnowszej. Co znajdziesz w raporcie? Wywiady z pisarzami i pisarkami, rozmowy wokół rynku książki i nagród literackich. Ale nie tylko. Opowiadam też sama o premierach, przekładach i literackich kontekstach. Czasem też o przykurzonych klasykach. Więcej informacji o podcaście znajdziesz na instagramie: https://instagram.com/raportzliteratury i na stronie raportzliteratury.pl

Tym razem z Profesorem Michałem Pawłem Markowskim rozmawiamy o literaturze globalnej (i czym różni się od tej światowej), o neurotycznej kondycji polskiej literatury, o wojnach nowoczesnych plemion, statusie humanistyki i paradoksach współczesnego świata. A w tle: odbiór Olgi Tokarczuk w Stanach, Festiwal Conrada i odpowiedź na pytanie, czego Profesor szuka w literaturze. 

Lista tematów poruszonych w odcinku:


Czym różni się literatura światowa od globalnej? I dlaczego lepiej mówić o tej drugiej, bo pierwsza wiąże się z europocentryzmem i bogatymi uczelniami?
Dlaczego w zglobalizowanym świecie samo pojęcie „domu” jest wątpliwe?
Dlaczego kultura uniwersalna jest z założenia kulturą wykluczającą?
Od partykularyzmów do zglobalizowania, czyli: o paradoksie współczesnego świata (i literatur mniejszych): dlaczego rezygnować ze swojej inności (języka lokalnego), żeby świat (w języku angielskim) mógł dostrzec tę inność?
Od traumy niezrozumiałości do traumy doskonałej translacji, czyli: o przymusie tłumaczeń, polityczności literatury i regułach zglobalizowanego rynku
Olga Tokarczuk w Polsce i w Stanach, czyli: dlaczego nie można mówić o jednej świadomości amerykańskiej, a da się opisać tę polską?
„Gdy Susan Sontag wyprawiała na przyjęcie na 20-30 osób, wszyscy myśleli, że to jest świat. Tak, z punktu widzenia Manhattanu, który o niczym nie świadczy”, czyli dlaczego recenzja w „New York Timesie” to nie glejt świetności?
Awantura o nagrody literackie: co komu do werdyktów nagród i dlaczego oburzanie się na decyzje jurorów to absurd? Czy nagroda skraca, czy wydłuża życie książki? Dlaczego nigdy nie nagradza się książki najwybitniejszej?
Za co nagradza (i czego w literaturze szuka) Michał Paweł Markowski, przewodniczący jury Nagrody Conrada?
Psychoestetyka? O trzech konceptach polskiej literatury: psychozie, histerii i nerwicy,
Wojny nowoczesnych plemion MPM, czyli o niemożliwości porozumienia tych, których dzielą od siebie wartości.
Czym jest humanistyka, co jest jej bolączką i dlaczego jej oderwany od rzeczywistości wariant odniosła klęskę? I jak w tym wszystkim nadal być nauczycielem literatury w Stanach?
Dlaczego światem rządzi dualizm, a interpretacja jest formą zmiany rzeczywistości?
Dlaczego Conrad Festival nie jest, według MPM, misyjną imprezą, ale serią zdarzeń, która ma zmieniać nasz sposób myślenia?

I w końcu: czego w literaturze szuka Michał Paweł Markowski i dlaczego „Człowiek bez właściwości” Roberta Musila jest jedną z najlepszych powieści XX wieku?

Co czyta Japonia? Tym razem zapraszam Was do wysłuchania rozmowy nie o polskim rynku książki (a przynajmniej - nie tylko). W roli głównej: Anna Wołcyrz, tłumaczka, specjalistka od japońskiej literatury, ale także współtwórczyni Tajfunów - wyjątkowego wydawnictwa, które przybliża czytelniczkom i czytelnikom dzieła z Azji Wschodniej.

Czym jest literatura czysta? Jak i o czym pisze się niemal po drugiej stronie globu? Posłuchajcie raportu z japońskiej literatury współczesnej: o kraju, gdzie książka kosztuje tyle, co puszka coli w automacie, o głosach feministycznych, a czasopismach i nagrodach literackich, które wciąż są ważną częścią całej tej opowieści.

- Jak widzimy Japonię i dlaczego głównie przez stereotypy? Skąd biorą się nasze wyobrażenia?

- W jaki sposób zmieniała się japońska literatura przez ostatnie kilkadziesiąt lat?

- O czym (i przede wszystkim: jak?) pisze się w Japonii?

- Czym jest "literatura czysta", jaka jest różnica między hardbackami a paperbackami i dlaczego rynek ebooków to margines japońskiego rynku?

- Jak duży jest japoński rynek książki i czy Japonia pozostaje otwarta na inne literatury?

- Dlaczego nagrody literackie przyznają dwie komisje (i to na dwóch piętrach restauracji?)

- Jak wygląda japoński feminizm w literaturze?

- W jaki sposób Tajfuny konstruują swoje wydawnicze portfolio (i jakie wyzwania stają na drodze wydawczyń literatury azjatyckiej?)

- W końcu: jak tłumaczyć literaturę japońską, żeby pozostawała czytelna dla polskiego odbiorcy?



Z tej strony Agnieszka Budnik i Raport z Literatury: Podcast o literaturze najnowszej. Co znajdziesz w raporcie? Wywiady z pisarzami i pisarkami, rozmowy wokół rynku książki i nagród literackich. Ale nie tylko. Opowiadam też sama o premierach, przekładach i literackich kontekstach. Czasem też o przykurzonych klasykach. Więcej informacji o podcaście znajdziesz na instagramie: https://instagram.com/raportzliteratury i na stronie raportzliteratury.pl

Polski rynek książki to w zdecydowanej większości tłumaczenia z języków obcych. Jesteśmy zanurzeni w kulturze przekładu. Dwunasty odcinek raportu jest rozmową o zawodzie tłumaczki literackiej. Z Agą Zano, autorką przekładu m. in. Dziewczyny, kobiety, innej Bernardine Evaristo (a ostatnio Aktów desperacji Megan Nolan), rozmawiamy o: 

- stawaniu się tłumaczką i budowaniu własnej marki, 

- wydawnictwach, które coraz częściej pełnią funkcję kuratorów literatury (m. in. Cyranka, Filtry, ArtRage) dzięki swoim 

- szukaniu, tworzeniu i reprezentowaniu języków,

- rynku: agentach literackich i praktycznej stronie przekładu,

- znajdowaniu literatury do tłumaczeniu (i roli tłumaczki/tłumacza w tym procesie).

- różnicach w irlandzkim, brytyjskim i amerykańskim angielskim,

- fiksacjach tłumaczeniowych i odrzuconych zleceniach,

a przede wszystkim: o wierze w czytelników i czytelniczki.

Jak wygląda publikowanie (i sprzedawanie) książek od strony umów, kosztów i wszystkiego, o czym nie wiemy? Czym jest ArtRage i dlaczego nie kolejną księgarnią internetową? Z jakimi problemami mierzy się nowy wydawca na polskim rynku książki? 

W 11. odcinku podcastu posłuchacie rozmowy z Michałem Michalskim - głową ArtRage, pisarzem i od niedawna: wydawcą. O czym jeszcze dowiecie się z najnowszego odcinka? Lista tematów poniżej:

- O co chodzi z ArtRage i dlaczego już po raz czwarty przyznaje tak nietypową nagrodę czytelników?

- Jak w praktyce wygląda nabywanie praw do publikacji danej książki?

- Dlaczego ebook nie może być tańszy od książki?

- Kim jest agent literacki?

- Dlaczego struktura wydawnictw w Polsce przypomina rozgrywki na miarę "Sukcesji"?

- O projekcie graficznym książki i nienawiści do brzydkich okładek, 

no i last but not least: dlaczego jednolita cena książki to bardzo zły pomysł.



__

Z tej strony Agnieszka Budnik i Raport z Literatury: Podcast o literaturze najnowszej. Co znajdziesz w raporcie? Wywiady z pisarzami i pisarkami, rozmowy wokół rynku książki i nagród literackich. Ale nie tylko. Opowiadam też sama o premierach, przekładach i literackich kontekstach. Czasem też o przykurzonych klasykach. Więcej informacji o podcaście znajdziesz na instagramie: https://instagram.com/raportzliteratury i na stronie raportzliteratury.pl

Przed Wami antypodsumowanie roku 2021 - dlaczego anty? Bo razem z Krzysztofem Cieślikiem - tłumaczem literatury, poetą i krytykiem literackim rozmawiamy o wciąż zmieniającym się rynku książki w Polsce, polskiej i zagranicznej prozie, roli przekładów i prywatnych literackich zachwytach, które trudno zamknąć w ramie 12 miesięcy Wybiegamy też w przyszłość - czyli wspominamy o tym, co pojawi na półkach w 2022. A rozmowa jest treściwa - bo godzinna.
O czym posłuchacie w najnowszym odcinku?

Czym są tłumaczenia butikowe i dlaczego praca z mniejszymi wydawcami wydaje się bardziej komfortową?
Jakie trudności w przekładzie sprawiał „Shuggie Bain” Douglasa Stuarta?
Jakie są główne bolączki polskiego rynku książki?
Dlaczego w Polsce nie istnieje negatywna krytyka literacka (albo: dlaczego budzi taką niechęć)?
Gdzie i jak szukać zagranicznej, jeszcze nieznanej w Polsce prozy?
Jak przedstawia się kondycja reportażu w Polsce?
Czego najbardziej brakuje naszej prozie (i dlaczego są to po prostu pieniądze)?
Dlaczego prozaicy w Polsce wydają książkę co rok, a na prozę amerykańską potrafimy czekać nawet dekadę?
Czy nagrody literackie (zwłaszcza te dla tłumaczy) są miernikiem czegokolwiek?
Co do najnowszej książki poetyckiej Krzysztofa Cieślika ma nurt Nowej Szczerości (New Sincerity) i dlaczego stawka poetyckiej i literackiej gry jest tak poważna?
Na co warto zwrócić uwagę i co zachwyciło nas w 2021 roku (i co zachwyci w roku 2022)?
I w końcu: Krzysztof Cieślik przestaje się uchylać: o potrzebie szczerej wymiany zdań na temat literatury i życia literackiego

Z tej strony Agnieszka Budnik i Raport z Literatury: Podcast o literaturze najnowszej. Co znajdziesz w raporcie? Wywiady z pisarzami i pisarkami, rozmowy wokół rynku książki i nagród literackich. Ale nie tylko. Opowiadam też sama o premierach, przekładach i literackich kontekstach. Czasem też o przykurzonych klasykach. Więcej informacji o podcaście znajdziesz na instagramie: https://instagram.com/raportzliteratury i na stronie raportzliteratury.pl