تاریکخانه تاریخ شنوتو | Shenoto
-
- History
«تاریکخانۀ تاریخ» به رویدادهای مهم و شخصیتهای تأثیرگذارِ عهدِ ناصری تا پایانِ سلطنتِ قاجار میپردازد و ناگفتهها و ناشنیدهها را مورد بررسی قرار میدهد. در تاریکخانه زوایایی از تاریخ، که هرچند دارای اهمیتی بسیارند اما تابهحال کمتر از آنها گفته شدهاست، را از پستوها بیرون آورده و زیرِ ذرّهبین مطالعه قرار میدهیم.
-
تعزیه در عصر ناصری- بخش دوم
در بخشِ دوّم از قسمتِ دوّم دربارۀ اوج و شکوهِ تعزیه در دورانِ ناصرالدینشاه قاجار، تکیۀ دولت و دلایلِ افولِ این نمایشِ ایرانی صحبت کردیم و چند گزارش از اروپاییها و خاطراتی از ایرانیها هم دربارۀ تعزیه مرور شدهاست.
در تهیه و تدوینِ بخشِ دوّم از قسمتِ دوّم منابعِ زیر مورد استفاده قرار گرفتهاست:
«پژوهشی در تعزیه و تعزیهخوانی» - «عنایتالله شهیدی» - نشرِ «دفتر پژوهشهای فرهنگی»
«نمایش در دورۀ قاجار» - «یعقوب آژند» - نشرِ «مولی»
«تشنه در میقاتگه» - «حسین اسماعیلی» - نشرِ «معین»
«تعزیه: آیین و نمایش در ایران» - «پیتر جی. چلکووسکی» - برگردانِ «داود حاتمی» - نشرِ «سمت»
«سفرنامۀ جیمز موریه» - جلدِ نخست - برگردانِ «ابوالقاسم سرّی» - نشرِ «توس»
«خاطراتِ لیدی شیل» - برگردانِ «حسین ابوترابیان» - نشرِ «نو»
«سفرنامۀ کارلاسرنا» - برگردانِ «علیاصغر سعیدی» - نشرِ «زوّار»
«چادر کردیم رفتیم تماشا» - سفرنامۀ «عالیهخانم شیرازی» - نشرِ «اطراف»
«روزنامۀ خاطراتِ اعتمادالسلطنه» - بهکوششِ «ایرج افشار» - نشرِ «امیرکبیر»
«شرحِ زندگانی من» - جلدِ نخست - «عبدلله مستوفی» - نشرِ «هرمس»
--------------------
موسیقی آغازین و پایانی این قسمت قطعۀ «رقصِ مردگان» از «کامی سن-سانس» آهنگسازِ فرانسویست.
در این قسمت، به ترتیب از؛
صدای فیلمِ «روزِ واقعه» به نویسندگی «بهرام بیضایی» و کارگردانی «شهرام اسدی» محصولِ سالِ ۱۳۷۳ خورشیدی
و
صدای مجلسِ تعزیۀ «بازارِ شام»؛ «پیشدرآمدِ ایلچی» اجرا شده در حسینیۀ «چشمهایهای تهران» بهسالِ ۱۳۹۸ خورشیدی
و
صدایِ تعزیهای اجرا شده در سریالِ «شبِ دهم» به نویسندگی و کارگردانی «حسن فتحی» محصولِ سالِ ۱۳۸۱ خورشیدی
استفاده شدهاست.
همچنین قطعاتِ موسیقی زیر به ترتیب بهکار رفتهاند:
Nohe Khan: I.«Lento - Allegro » - «Alexander Rahbari»
«The Annoucement» - «Ibrahim Maalouf» -
تعزیه در عصر ناصری- بخش اول
در قسمتِ دوّم از فصلِ دوّم دربارۀ «تعزیه» بهعنوان یکی از پدیدههای مهمِ اجتماعی و فرهنگی در دورانِ «ناصرالدینشاه قاجار» صحبت کردیم. این قسمت، به دلیلِ مفصل بودن، در دو بخش منتشر میشه. بخشِ اوّل، به عنوانِ مقدّمه، دربارۀ ریشهها و خاستگاه تعزیه در قبل و بعد از اسلام و روندِ شکلگیریش تا دورانِ محمدشاه قاجاره؛ در بخشِ دوّم هم بهسراغِ تعزیه در دورانِ ناصرالدینشاه و اوج و افولش خواهیمرفت.
در تهیه و تدوینِ بخشِ اوّل از قسمتِ دوّم منابعِ زیر مورد استفاده قرار گرفتهاست:
«نمایش در ایران» - «بهرام بیضایی» - نشرِ «روشنگران»
«زمینههای اجتماعی تعزیه و تئاتر در ایران» - «جلال ستّاری» - نشرِ «مرکز»
«پژوهشی در تعزیه و تعزیهخوانی» - «عنایتالله شهیدی» - نشرِ «دفتر پژوهشهای فرهنگی»
«نمایش در دورۀ صفوی» - «یعقوب آژند» - نشرِ «فرهنگستانِ هنر»
«سوگِ سیاوش» - «شاهرخ مسکوب» - نشرِ «خوارزمی»
«یادگار زریران» - برگردانِ «ژاله آموزگار» - نشرِ «معین»
«یادگارِ زریران» - برگردانِ «ماهیار نوّابی» - نشرِ «اساطیر»
«تعزیه: آیین و نمایش در ایران» - «پیتر جی. چلکووسکی» - برگردانِ «داود حاتمی» - نشرِ «سمت»
«تماشا در عهدِ صفوی» - «ژان کالمار» - برگردانِ «یدلله آقاعباسی» - نشرِ «نمایش»
سفرنامۀ «پیترو دلاواله» - برگردانِ «شعاعالدین شفاء» - نشرِ «علمی و فرهنگی»
سفرنامۀ «آدام اولئاریوس» - برگردانِ «احمد بهپور» - نشرِ «ابتکار»
سفرنامۀ «تاورنیه» - برگردان « سعید اربابشیرانی» - نشرِ نیلوفر
سفرنامۀ «کارستن نیبور» - برگردانِ «پرویز رجبی» - نشرِ «ایرانشناسی»
«مشاهدات سفر از بنگال به ایران» - «ویلیام فرانکلین» - برگردانِ «محسن جاویدان» - نشرِ «بنیاد فرهنگ و هنر ایران»
--------------------
موسیقی آغازین و پایانی این قسمت قطعۀ «رقصِ مردگان» از «کامی سن-سانس» آهنگسازِ فرانسویست.
در این قسمت، به ترتیب از؛
صدای فیلمِ «مرگِ یزدگرد» به نویسندگی و کارگردانی «بهرام بیضایی» محصولِ سالِ ۱۳۶۰ خورشیدی
و
صدایِ فیلمِ «سفیر» به نویسندگی و کارگردانی «فریبرز صالح» محصولِ سالِ ۱۳۶۱ خورشیدی
استفاده شدهاست.
همچنین قطعاتِ موسیقی زیر به ترتیب بهکار رفتهاند:
The Fateful Day: 1.«Arousi» - «Majid Entezami»
The Alchemist's Symphony: «Interlude 3» - «Walter Taieb» -
ترور ناصرالدین شاه؛ سرآغازِ دورانی تازه
فصلِ دوّم «تاریکخانۀ تاریخ» رو هدفمندتر و منسجمتر از فصلِ گذشته شروع کردیم. در این فصل قراره فقط دربارۀ اتفاقهای مهم و شخصیتهای تأثیر گذار عصرِ ناصری و دورۀ مشروطه صحبت کنیم و به همین دلیل قسمتِ اوّل رو راجع به یکی از مهمترین اتفاقهای تاریخِ معاصر، «ترورِ ناصرالدینشاه»، کار کردیم. تروری که حرف و حدیثهای زیادی دربارهش وجود داشته و به اعتقاد خیلیها از جرقههای انقلاب مشروطه بود.
در تهیه و تولیدِ این قسمت از منابعِ زیر استفاده شدهاست:
یادداشتهایی از زندگانی خصوصی ناصرالدینشاه - دوستعلیخان معیرالممالک - نشرِ «تاریخِ ایران»
شرحِ زندگانی من - عبدالله مستوفی - جلدِ نخست - نشرِ «هرمس»
تاریخِ بیداری ایرانیان - ناظمالاسلام کرمانی - به کوششِ «سعیدی سیرجانی» - نشرِ «پیکان»
روزنامۀ خاطراتِ «اعتمادالسلطنه» - بهکوششِ «ایرج افشار» - نشرِ امیرکبیر
روزنامۀ خاطراتِ «عینالسلطنه» - بهکوششِ «مسعود سالور» و «ایرج افشار» - جلدِ نخست - نشرِ «اساطیر»
روزنامۀ خاطراتِ «عزیزالسلطان؛ ملیجکِ ثانی» - بهکوششِ «محسن میرزایی» - جلدِ نخست - نشرِ «زریاب»
خاطراتِ «تاجالسلطنه» - بهکوششِ «منصوره نظاممافی» - نشرِ «تاریخِ ایران»
خاطراتِ «مونسالدوله» - بهکوششِ «سیروس سعدوندیان» - نشرِ «زرّین»
تهران به روایت تاریخ - مسعود نوربخش - جلدِ دوّم - نشرِ «علم»
قبلۀ عالم - عبّاس امانت - برگردانِ «حسن کامشاد» - نشرِ «کارنامه»
موسیقی آغازین و پایانی قطعۀ «Danse Macabre» اثرِ «Camille Saint-Saëns» است و در میانۀ پادکست از صدای سکانسِ ترورِ شاه در «سلطانِ صاحبقران» اثرِ زندهنام «علی حاتمی» استفاده شدهاست.
همچنین در این قسمت قطعاتِ موسیقی زیر بهکار رفتهاند:
«The Carnival of the Animals»: 1.Introduction and Royal March of the Lion - «Camille Saint-Saëns»
«Othello Symphonic Suite»: 3.Desdemona in Lovel - «Loris Tjeknavorian»
«Requiem In D Minor»: Lacrimosa
- «Mozart» -
علی اکبر داور ؛ قربانی مدرنیته رضاخانی
حمایت از پادکست تاریکخانه تاریخ : https://hamibash.com/ttarikh
در بیست و سومین قسمت از پادکست تاریکخانه تاریخ از علی اکبر داور صحبت کردیم. بنیانگذار دادگستری نوین در ایران ویکی از اضلاع به قدرت رسیدن رضاشاه و روی کار اومدن سلسله پهلوی. اما داور که وزیر عدلیه و مالیه در دوران پهلوی اول بود قربانی ترس و واهمهای شد که اقدامات رضاخان به جونش انداخت
موسیقی متن : از آلبوم آن و آن استاد حسین علیزاده و پژمان حدادی
تصنیف پایانی از همای -
سید جعفر پیشهوری ؛ آرزوی ناکام جمهوری خلقها
حمایت از پادکست تاریکخانه تاریخ : https://hamibash.com/ttarikh
در بیست و دومین قسمت از پادکست تاریکخانه تاریخ از سید جعفر پیشهوری صحبت میکنیم. سید جعفر جوادزاده مشهور به سید جعفر پیشهوری (۱۲۷۲–۱۳۲۶) سیاستمدار، روزنامهنگار و انقلابی کمونیست ایرانی که نخستوزیر حکومت خودمختار آذربایجان و مؤسس فرقه دموکرات آذربایجان بود
صفحه اینستاگرام و توئیتر مرکز حفاظت فوک خزری :
https://instagram.com/caspian_seal_rescue
https://twitter.com/caspianseals
موسیقی متن از آکیف صادیقاف و آهنگ پایانی پادکست از رشید بهبودف است -
حسین فردوست ؛ رفیق یا نارفیق؟
حمایت از پادکست تاریکخانه تاریخ : https://hamibash.com/ttarikh
در بیست و یکمین قسمت از پادکست تاریکخانه تاریخ از حسین فردوست صحبت میکنیم
تیمسار حسین فردوست از مشاهیر ایران و رجال دوره پهلوی و یکی از نزدیکترین دوستان محمد رضا شاه پهلوی بود که ریاست بازرسی دفتر شاه رو هم بر عهده داشت. اون تو دورهای به عنوان قائم مقام ساواک انتخاب شد و تا زمان انقلاب هر دو تا مسئولیت رو بر عهده داشت. اون از جمله مقامات عالیرتبه ایران بود که بعد از انقلاب مثل امیر عباس هویدا از ایران نرفت. هویدا اعدام شد و فردوست دستگیر
کانال اینستاگرام کتابهای خوششانس : https://www.instagram.com/lucky.books/