دنیای اقتصاد، اقتصاد دنی‪ا‬ ار.اف.ای / RFI فارسی

سال ۲۰۲۰ در تاریخ معاصر جهان سالی عجیب و بی سابقه است. برخی آن را سال کرونایی می نامند. برخی دیگر که بیشتر به خرافات مردمی اعتقاد دارند، آن را سالی شوم و نفرین شده میدانند. اما واقعیت آنست که سالی که به پایان آن نزدیک می شویم همه گیری یک ویروس، که ویروس شناسان آن را کووید ۱۹ می نامند و مردم به آن اختصاراً کرونا می گویند میلیون‌ها انسان را در اقصی نقاط جهان مبتلا کرده و تا این لحظه، بر اساس آمارهای رسمی بیش از ۱.۶ میلیون نفر بر اثر ابتلا به این ویروس، جان خود را از دست داده اند. شمار  جان باختگان ناشی از این ویروس مطمئناً بسیار بیش تر از آمارهای رسمی اعلام شده است. میلیون‌ها بازمانده همه گیری کرونا نیز با آسیب‌های روحی و روانی ناشی از این بیماری، دست و پنجه نرم می‌کنند. اما وضعیت در سال آینده چگونه خواهد بود؟ آیا با شروع واکسیناسیون میتوانیم شاهد بازگشت اوضاع اقتصادی به شرایط عادی ومتعارف باشیم؟

ارزش بیت کوین، اولین ارز رمزنگاری غیرمتمرکز جهان این روزها با شتاب بی سابقه‌ای افرایش یافته است. به گزارش بلومبرگ ارزش بیت کوین روز پنجشنبه در عرض فقط یک روز با بیش از  ۹ درصد افزایش از مرز ۲۳ هزار دلار گذشت و  یک رکود تاریخی را ثبت کرد. پیش بینی می‌شود عملکرد موفقیت‌آمیز این ارز مجازی در سال ۲۰۲۱ هم ادامه داشته باشد. در همین حال شرکت‌های سرمایه گذاری و بسیاری از بانک‌های تجاری و سرمایه گذاری در آمریکا و دیگر نقاط جهان به این بزرگ ترین ارز مجازی روی آورده اند. ارزش بیت کوین نسبت به دلار آمریکا از آغاز سال میلادی ۲۰۲۰ بیش از ۵ۥ۳ برابر شده است. به نحوی که تحلیگران بانک معروف سرمایه گذاری آمریکایی "جی پی مورگان"، بیت کوین، را طلای مجازی می نامند.

با گذشت حدود  شش ماه از زمان هدف گذاری عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی برای رساندن نرخ تورم سالانه به حدود ۲۲ درصد، آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می دهد که نرخ تورم سالانه  در آبان ماه ۹۹  به بیش از ۲۹ درصد رسیده است. در همین حال بر اساس این گزارش، نرخ تورم نقطه به نقطه آبان ماه نسبت به ماه مشابه سال گذشته(آبان ماه سال ۱۳۹٨) به بیش از ۴۶ درصد رسیده است. هنوز حدود سه ماه به پایان سال جاری باقی مانده است، با این وجود اقتصاددانان نرخ تورم سالانه امسال را بین ۳۵ تا ۴۰ درصد پیش بینی می کنند. بسیاری از آنان با توجه به بودجه انبساطی سال ۱۴۰۰ شتاب گرفتن تورم در ایران را از آغاز سال آینده پیش بینی می کنند.

این روز‌ها قیمت گوشت مرغ، روندی بشدت صعودی داشته و قیمت‌ها به بازه‌ای رسیده که شاید کمتر کسی تصور آن را می‌کرد. در واقع قیمت گوشت مرغ به بیش از دو برابر قیمت  آن در آذرماه سال گذشته رسیده است. مصرف‌کنندگان مجبور هستند برای خرید یک کیلوگرم گوشت مرغ حدود ۳۰هزار تومان پول بدهند. برخی منابع از  رقم های ۳۳ هزار تومانی و حتی ۳۶ هزار تومانی برای فروش ی کیلو گوشت مرغ پاک شده سخن به‌میان آورده‌اند. باید گفت که مرغ با این روند قیمتی، رفته رفته از سر سفره طبقه متوسط جامعه ایرانی نیز در حال پر کشیدن است. هرچند ما شاهد تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی در بخش اقلام خوراکی و آشامیدنی نسبت به ماه مشابه سال گذشته هستیم، ولی این رقم تورم هم به تنهایی نمی تواند افزایش بیش از صد در صدی قیمت گوشت مرغ را در کشور توجیه کند. مشکل چیست؟ و منشا این گرانی خارج از اندازه چیست؟

برخلاف ادعای مقامات جمهوری اسلامی، اقتصاد ایران تحت تحریم های همه جانبه آمریکا در بدترین شرایط تاریخی خود قراردارد و در صورتیکه گشایشی برای تنش زدایی با آمریکا ایجاد نشود، شرایط می تواند بازهم از گذشته بدتر شود. با انتخاب جو بایدن برای ریاست جمهوری آمریکا و اعلام  قبلی او و مشاورانش مبنی بر بازگشت به توافق اتمی و برجام ظاهراً امکان  چنین گشایشی فراهم شده است. اما از هم اکنون اختلاف نظر در دیدگاه ها در مدیریت بالای سیاسی کشور بروز کرده است. این اختلاف در نگرش ها می تواند فرصت بدست آمده را از میان بردارد. در حالی که تمامی موتورهای محرک اقتصاد ایران خاموش شده و یا به کندی گرائیده است، رهبر جمهوری اسلامی مسیر مذاکره با آمریکا را تجویز نمی کند و می گوید با تکیه به عوامل داخلی تولید باید در فکر مقابله و خنثی کردن تحریم ها بود.

در آستانه نشست سران کشورهای گروه بیست (G20)  در عربستان سعودی، یازده سازمان غیر حکومتی خواستار اقدامات فوری برای جلوگیری از انفجار گرسنگی، سو تغذیه و قحطی ناشی از رکود اقتصادی جهانی مرتبط با همه گیری کرونا شده اند. این سازمان های غیرحکومتی از جمله "آکسفام"، "اقدام علیه گرسنگی"، "مراقبت بین المللی"، "کودکان را نجات دهید" و "کمک مسیحی" زنگ های خطر را به صدا درآورده اند و به رهبران بیست کشور بزرگ و ثروتمند جهان  هشدار داده اند که «این بار یک بمب دیگر در جهان در حال انفجار است، یک بمب انسانی که اقتصاد جهان را تهدید می کند.»