De 7 Hoofdzonden Take Away De Spil

Een podcast van Lien De Graeve en Ilse de Koe
Aflevering 7: Jaloezie
Een extra lange aflevering voor onze laatste zonde.

Welkom bij De Zeven Hoofdzonden – Aflevering 7!

De zevende zonde Invidia, wordt wel eens het groene monster genoemd. Met dank aan Shakespeare die Lago in 1603 de jaloerse Othello liet waarschuwen voor het monster met de groene ogen. Helaas, Othello’s jaloezie werd zo allesoverheersend dat het stuk eindigde in een bloedbad.

Kan jaloezie ons zover leiden dat we misdadig gedrag gaan tonen? Voor psychiater Dirk De Wachter wel. Geen liefde zonder haat en geen haat zonder liefde. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille en de prijs voor de ongebreidelde romantiek.

Hoe nestelt jaloezie zich in ons hoofd?
In de zeventiende schreven geneesheren jaloezie toe aan een teveel aan gal. Vandaar de uitdrukking groen van jaloezie zien. Maar jaloezie is een complexe emotie, een diep in ons wezen ingebedde oeremotie die samenhangt met de angst om buitengesloten te worden van de groep. In de prehistorie betekende het sowieso onze dood, maar ook nu hebben we mensen nodig om te overleven. Jaloezie is zo bekeken een vorm van existentiële angst.

Churchill noemde het de minst productieve aller ondeugden, maar voor sexuologe en relatietherapeute Rika Ponnet zijn er ook positieve kanten aan de vierde hoofdzonde. Hoewel jaloezie een emotie is die we niet controleren, een anticiperend gevoel is, kunnen we leren omgaan met jaloerse gevoelens.

We hoeven dus niet in de greep van Leviathan, de grote en kronkelende zeeslang, terecht te komen!

Bedankt voor het luisteren en heel graag tot een volgende keer!

Een podcast van Lien De Graeve en Ilse de Koe.

De zesde zonde Ira, wordt voorgesteld met wapperende haren en een zwaard in de hand of klaar om getrokken te worden. Woede. Volgens Seneca ontstaat woede uit de overtuiging dat ons onrecht is aangedaan, volgens Aristoteles vanuit de minachting afkomstig van iemand die daar geen recht op heeft.

Woede is boosheid, waar op zich niets mis mee is, die ontaardt in een blindheid die geen proporties meer ziet. Een allesverterende emotie die we als kind al leren beteugelen.
Toch is woede in de kern een gezonde emotie. We kunnen er veel aan hebben, als we weten hoe we haar constructief en functioneel kunnen inzetten. Kan de woedende menigte, als ze niet uit is op destructie, niet leiden tot gehoor en veranderingen? Is niet bereid zijn tot een gesprek en luisteren, niet een grotere zonde? Kan je woede (leren) kanaliseren?

In de zesde aflevering is zangeres en producer Nikkie Van Lierop te gast bij Ilse de Koe. Ze vertelt aan de hand van haar prachtige debuut ‘Te dom voor de duivel’ (haast je naar de boekhandel want dit boek moet je gelezen hebben!) hoe woede zich doorheen haar leven manifesteert, “ik heb beseft dat ik mezelf veel pijn heb gedaan door woede nooit een plaats te geven. Door het nooit een plaats te gunnen.” En hoe ze de emotie leerde ombuigen, “ik heb mezelf geleerd tot 10 te tellen. En soms gaat dat tellen heel snel.”

Volgens psychiater Dirk De Wachter komt de grootste woede in iemand los wanneer zijn of haar kinderen bedreigd worden. Een mechanisme dat helaas soms misbruikt wordt door populistische leiders.

Een podcast van Lien De Graeve en Ilse de Koe.

De zevende zonde (de vijfde in onze reeks) Acedia, wordt het oorkussen van de duivel genoemd. In feite, was het nog erger. De oorspronkelijke uitdrukking was: een ledig mens is een duivels oorkussen. Wie lui is, wordt door de duivel als kussen gebruikt. Dat kan natuurlijk niets goeds betekenen.

We zijn het zo gewoon te (moeten) presteren, vooruit te (moeten) willen en te blijven (moeten) gaan, dat we ons bijna schuldig gaan voelen als we even lui zijn. Door het Coronavirus kwam de ratrace plots tot stilstand en raakten we met z’n allen in een staat van verwarring. Wie zijn we als we niet voortdurend bezig zijn? De vraag zet aan tot de gedachte wat de zonde eigenlijk is. Is hard werken moreel superieur aan lanterfanten?

In de vijfde aflevering wisselen Lien De Graeve en filosoof Jean Paul Van Bendeghem heerlijk van gedachten. “Soms moet je je brein laten doen. Brein, doe je werk.”

Psychiater Dirk De Wachter ziet de dubbelde houding van de maatschappij tegenover luiheid. Ze wordt veroordeeld als verlangd, verguisd als bewonderd.

Een podcast van Lien De Graeve en Ilse de Koe.

Avataria, hebzucht. We bezondigen ons met z’n allen het meest aan de tweede zonde (vierde in onze reeks). We zoeken ons geluk in materiële dingen en willen steeds meer en meer. Ons koopgedrag neemt stilaan extreme vormen aan en beheerst onze samenleving. De wereld van de fast fashion, de online winkels, reclame en marketing spelen daar zeer handig op in. En we laten ons maar al te makkelijk verleiden zonder stil te staan bij de gevolgen. Hoe meer we hebben, hoe gelukkiger we zijn. Toch? Zijn we geestelijk geconstipeerd en zoeken we daarom antwoorden in bezitten en kopen?

In de vierde aflevering vraagt Ilse de Koe hoogleraar economische psychologie aan de universiteit Tilburg wat hebzcht is en waar die vandaag komt. Chemisch ingenieur Tich Vanduren kaart de extreme gevolgen van ons koopgedrag aan en inspireert met haar visie op recyclage.
Misschien moeten we met z’n allen wat minder de Mammon, de afod verbonden aan deze zonde (mammon betekent geld of rijkdom in het Syrisch), dienen en ons geluk in andere zaken zoeken.

Psychiater Dirk De Wachter stelt vast dat onze hebzucht leidt tot een zware economische belasting en dat het toch niet zo eenvoudig is die cirkel te doorbreken.