Het Spoor Terug - De Loffelijcke Compagnie VPRO

Slotuitzending van twee uur van de 14-delige serie De Loffelijcke Compagnie over de geschiedenis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.
Wat veroorzaakte het einde van de VOC in 1795? Hoe zagen die laatste jaren eruit? Van binnenuit rotte het bedrijf weg door corruptie, maar ook de Vierde Engelse Oorlog speelt een rol bij het faillissement. En wat merken wij heden ten dage nog van ons VOC-verleden?
Vraaggesprek over restauratie en reconstructie van VOC-vestigingen overzee met historicus Lodewijk Wagenaar en met Martine Wolf, conservator voor het CNO (Cultuurgeschiedenis voor de Nederlanders Overzee).
Geïllustreerd met reportages uit Indonesië en Sri Lanka. Vraaggesprek met historicus Leonard Blussé over de grote belangstelling voor het koloniale VOC-verleden en met historicus Perry Moree over het VOC-postverkeer destijds.
Geïllustreerd met een reportage uit Zuid-Afrika over de z.g. 'postklippen'.
In het eerste uur praat Jacqueline Maris over de ondergang van de eens zo machtige VOC, met VOC-deskundigen Ingrid Dillo, Peter van der Brug en Els Jacobs. Plus reportage met Femme Gaastra over een van de oorzaken van die ondergang, de corruptie.
In het tweede uur praat Kiki Amsberg met Leonard Blussé en Perry Moree over VOC-boeken en met Martine Wolf en Lodewijk Wagenaar over het behoud van het cultureel erfgoed. (gebouwen etc.)

Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief
Productie tot stand gekomen met een subsidie van het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties.

13de aflevering van de 14-delige Spoor terug-serie De Loffelijcke Compagnie, over de geschiedenis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Deze aflevering gaat over India. Als deskundige is Jaap de Moor met programmamaker Paul van der Gaag meegereisd.
In 1773 arriveert VOC-dienaar en reiziger Jacob Haafner in India, waar hij dertien jaar blijft. Terug in Nederland schrijft Haafner een verontwaardigd verslag 'Lotgevallen op eene reize naar Ceilon', met zijn belevenissen aan de oostkust van India, waarin hij de Europeanen overzee hekelt. Met zijn kritiek op het kolonialisme is Haafner een Multatuli avant la lettre.
In deze aflevering volgen Paul van der Gaag en historicus Jaap de Moor het spoor van Haafner in India.
Fragmenten uit Haafner's boek worden gelezen door Aad Bos.

Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief
Productie tot stand gekomen met een subsidie van het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties.

12de aflevering van de 14-delige Spoor Terugserie De Loffelijcke Compagnie, over de geschiedenis van de verenigde Oost-Indische Compagnie.
In 1602 zet Joris van Spilbergen voet aan land op het machtige Eyland Ceylon. Hij raakt niet uitgeschreven over de overvloed aan kostbare gesteenten en heerlijke kaneel. Toch sluiten de Hollanders pas in 1638 een handelsverdrag met de koning van Kandy, die het binnenland beheerst. De samenwerking verloopt redelijk, tot de Ceylonezen in 1760 tegen de overheersers in opstand komen.
Als deskundige reist mee met Jacqueline Maris: Lodewijk Wagenaar.
Fragmenten uit brieven, reisverslagen en VOC-archieven worden gelezen door Aad Bos.

Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief
Productie tot stand gekomen met een subsidie van het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties.

11de uitzending van de veertiendelige Spoor Terugserie De Loffelijcke Compagnie, over de geschiedenis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de VOC.
Door de VOC-reizigers wordt een hele nieuwe wereld opengelegd. Vooral in de 18de eeuw publiceren vele VOC-dienaren reisverslagen waarin een exotische wereld vol wrede inheemsen wordt geschetst. Ook komen er voorwerpen in het vaderland aan. Beroemd is de verzameling van de Enkhuizense Paludanus, met als pronkstuk zijn paradijsvogels zonder pootjes. Zaden van uitheemse planten en kruiden betekenen het begin van een aantal horti botanici in Nederland.
Reportages:
-van Marnix Koolhaas uit Ambon, die een bezoek brengt aan de Rumphius-bibliotheek;
-van Paul van der Gaag met de historicus Roelof van Gelder die in Enkhuizen de 'rariteitenkamer' van Paludanis bezoeken;
-van historicus Lodewyk Wagenaar die in Colombo de plek bezoekt waar de Duitse arts Paul Hermann een ziekenhuis stichtte en inlandse medische kennis verzamelde en op schrift stelde;
-over het Rijksmuseum in Amsterdam waar de 'sits' te zien zijn, met de hand gedecoreerde katoenen stof uit Midden-Azië die destijds zeer populair was;
-over het Groninger Museum waar porselein afkomstig van het VOC-schip 'De Gelderlander' te zien is en
-over museum De Prinsessenhof in Leeuwarden waar in de z.g. 'Stijlkamer' te zien is hoe in de 18de eeuw de rijke burger zijn huis inrichtte.
Fragmenten uit brieven, reisverslagen en VOC-archieven worden gelezen door Aad Bos.

Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief
Productie tot stand gekomen met een subsidie van het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties.
00:39:00
Jacqueline Maris

10de aflevering van de 14-delige Spoor Terugserie De Loffelijcke Compagnie, over de geschiedenis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de VOC. Deze aflevering gaat over Formosa: Al snel na haar oprichting doet de VOC verwoede, maar vergeefse pogingen om vaste voet aan wal te krijgen in China. In 1624 wordt daarom op Formosa het kasteel Zeelandia gebouwd, een handelspost die al snel uitgroeit tot de belangrijkste na Batavia. De kolonisatie van het eiland en de import van Chinese arbeiders voor de plantages leidt echter tot de ondergang; in 1661 worden de Nederlanders door de Chinezen van Formosa verdreven.
Verslaggever Kees Slager en historicus Paul van der Velde volgen de sporen van de VOC op Macao, in China en Taiwan.
Fragmenten uit brieven, reisverslagen en VOC-archieven worden gelezen door Aad Bos.

Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief
Productie tot stand gekomen met een subsidie van het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties.

Aflevering 9 van de veertiendelige Spoor terug-serie "De Loffelijcke Compagnie", over de geschiedenis van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, de VOC.
In het jaar 1600 bereikt "De Liefde", een schip van de Rotterdamse voorcompagnie, na lange omzwervingen de kust van Japan. Het is het begin van een eeuwenlange bijzondere band, want van 1637 tot 1852 krijgt de VOC het alleenrecht op handel met het totaal van de wereld afgesloten Japan. Dat gebeurt vanaf het kunstmatige eilandje Decima in de haven van Nagasaki, een soort luxe gevangenis voor hooguit twintig Nederlanders.
Deze aflevering gaat over de bijzondere verhouding tussen Nederland en Japan; vanaf 1639 had de VOC twee eeuwen lang het alleenrecht op handel met het totaal van de wereld afgesloten Japan. Verslaggever Kees Slager en historicus Paul van der Velde bezoeken het voormalige eilandje Deshima, nu een straat midden in Nagasaki, de enige plek waar de bemanning van de VOC-schepen van boord mocht.
Fragmenten uit dagboeken, reisverslagen en VOC-archieven worden gelezen door Aad Bos.


Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief
Productie tot stand gekomen met een subsidie van het Stimuleringsfonds Culturele Omroepproducties.