Leidse Link Studio Onzichtbaar

Ze woonde een tijd lang in een flat van de universiteit, te midden van een zeer uiteenlopende internationale gemeenschap. Ze leerde er over cultuurverschillen, hoe 'Hollands' ze zelf stiekem was en hoe je soms beter voor tien dan voor vier kunt koken.
Halverwege de jaren '00 werd Ionica Smeets bekend bij het grote publiek, o.a. dankzij de populaire blog Wiskundemeisjes en een column in de Volkskrant. Wiskunde was echter nooit een puur inhoudelijk gemotiveerde keuze, maar ook deels een strategische, vertelt ze nu. Want eigenlijk wilde ze schrijvend journalist worden.
Tegenwoordig is ze, als hoogleraar wetenschapscommunicatie en hoofd van de Leidse afdeling Science Communication and Society, kritisch op wetenschappers die vanuit de ivoren toren naar beneden praten. Want ze weet dat er vanuit de samenleving wel degelijk verregaande interesse en waardering is voor wiskunde en andere wetenschappen.
"Maar dan moet je je wel steeds opnieuw afvragen: stellen we wel de juiste vragen? Het is een beetje een ouderwetse visie om te zeggen: wij als wetenschappers vinden de waarheid en dan gaan we die vervolgens weleens even uitleggen aan de samenleving."

Hij kwam als vierjarig jongentje naar Rotterdam, ging later wonen in Amsterdam, maar is het niet vooral de Leidse periode die zo vormend is geweest voor de mens en de schrijver Abdelkader Benali? 
Hier legde hij de basis voor zijn imposante carrière. Hij leerde jazz waarderen in de Duke, boksen in de Kooi en hardlopen op de Singels. Hij ontdekte dat hij niet kon roken en slecht kon drinken in de Burcht en: hij schreef in Leiden De Langverwachte, waarmee hij de Libris Literatuurprijs won in 2003.
Tegenwoordig is hij vaak in Tanger, Marokko. Vanaf zijn balkon kan hij Europa zien liggen. Het verschaft hem rust, inspiratie en perspectief. "Laat mij maar kijken", zegt hij, "want ook dat is schijven."

Ze woonde en werkte al in heel wat Nederlandse plaatsen, van Groningen tot Maastricht en van het Friese Joure tot in Rotterdam, maar uitgerekend vanuit Leiden trekt ze nu ten strijde. Niet tégen veroudering, maar voor vitaliteit en dat ook nog eens samen mét ouderen. Tineke Abma, hoogleraar Ouderenparticipatie en Executive Director van de Leyden Academy of Vitality and Ageing, doet al 25 jaar onderzoek naar thema's rondom ouder worden.
Steeds meer is ze gaan geloven in het (blijvend) in hun kracht zetten van ouderen in plaats van het te hebben over termen als uitfaseren en wegcijferen. Verrassend genoeg ziet zij daarin ook voor kunst (met een kleine k) een rol weggelegd.
Sommige dingen worden natuurlijk 'minder' met de jaren, maar ouderdom is zeker geen ziekte. Laten we als maatschappij de waarde van ouderen herkennen, erkennen en vooral: gebruiken, want dat is hard nodig, aldus Abma.
Hoe ziet zij Leiden in deze context? En kun je hier eigenlijk goed oud worden en vitaal blijven?

Journalist Koen Haegens is gebiologeerd door de tijd. Wat we ermee doen, hoe ze van ons wordt gestolen en hoe we haar kunnen (op)laden met zin. Die fascinatie had hij al toen een medisch voorval plots de pauzeknop van zijn leven indrukte. De wereld bleef draaien maar voor hem kwam alles piepend en knarsend tot stilstand. Het balanceren op het randje van de dood maakte diepe indruk. Hij herstelde echter wonderbaarlijk en vroeg zich steeds vaker af: wat doe ik eigenlijk met de dagen, uren en minuten die mij gegeven zijn?
Het boek 'Op zoek naar de verstrooide tijd' is het resultaat van die vraag (en vele andere vragen). Inmiddels heeft hij zijn werk voor de Groene Amsterdammer weer opgepakt en doet hij meer dan 'jagen op tijddieven' alleen, want ook geld, filosofie en politieke economie interesseren hem. Leiden is zijn thuisbasis. Sterker nog: hij noemt de Merenwijk het 'Kreuzberg aan de Zijl'. Maar gaat dat niet wat ver?

Janice Deul is een mode- & cultuuractivist, afkomstig uit 'de bladenwereld', waar ze ruim 15 jaar werkte als eindredacteur. Op een dag werd ze getriggerd om het roer compleet om te gooien. 'Shop till you drop' ging de prullenbak in en daarvoor in de plaats kwam een rol als voorvechter van inclusiviteit in de mode-, media- en cultuursector. Hoe kwam dat zo?
Ze publiceert en vertelt er gepassioneerd over, haast met een bepaalde 'zendingsdrang'. Ze wil bepaalde dingen veranderen en langzaamaan ziet ze die verandering ook terug in de maatschappij. Vrouwen van kleur staan op de cover. Aan Keti Koti wordt iets meer aandacht besteed. Inclusiviteit ligt bij veel organisaties voorop de tong. Desondanks ervaart ze, bijvoorbeeld vanuit de academische wereld, waar ze zelf ook haar wortels kent, te weinig (structurele) steun. Waarom is dat? En waarom heeft Leiden nog steeds geen anti-slavernij standbeeld?

Het is niet direct de eerste Leidenaar waar je aan denkt als je aan bekende Leidenaars denkt, maar toch woont Diederik Samsom al heel wat jaren in de sleutelstad: het is zijn rustpunt, zijn uitvalsbasis. Vanuit hier reisde de politicus ook al die tijd heen en weer naar Brussel, waar hij als kabinetschef van Timmermans de befaamde Green Deal door het vaak grillige Europese politieke doolhof wist te loodsen. Hij is echter nog niet weg uit Brussel of er wordt al weer gezaagd aan de poten van zijn nalatenschap. Is hij nog altijd optimistisch over de mensheid? Hij wil een verschil kunnen maken, dat is zijn drijfveer. Heeft hij al enig idee wat de toekomst hem zal brengen?
"De mensheid rent altijd in haar geschiedenis recht op de muur af en vindt dan vlak voor ze te pletter slaat iets om eroverheen te springen. De mens kan magische dingen, innovatie kan geweldige vooruitgang bewerkstelligen en dat zien we nu ook gebeuren. Er is alleen één heel ingewikkeld probleem: klimaatverandering gaat ook steeds harder. Dus we maken het wel spannend..."
Host: Pieter van der WielenUitvoerend producent: Michiel van PoelgeestAudiomix: Poul Sven de Haan (Faboem)