Nedeni Bilinmeyen Doz Aşımı Nedeniyle Kritik Durumda Olan Erişkin Hastaya Yaklaşım Acilci.Net - Ses ve Video Tüm Bölümler

Zehirlenme özellikle gençlerde önde gelen ölüm nedenidir ve 35 yaş altı travmatik olmayan kalp durmasının önde gelen nedenidir. Amerika Birleşik Devletleri’nde hem kasıtlı hem de kasıtsız aşırı doza bağlı ölümler; ateşli silahlar, düşmeler veya motorlu araç çarpışmalarından kaynaklanan ölümlerin sayısını aşarak yaralanmaya bağlı ölümlerin önde gelen nedeni haline gelmiştir.​1​







Ciddi derecede zehirlenmiş hastalar kritik durumda başvurabilir. Bu tür hastalar eksik, belirsiz, hatalı bilgilere rağmen organize ve hedefe yönelik bir resüsitasyona ihtiyaç duyar. Kardiyak arrest başvuran hastalara yönelik ileri kardiyak yaşam desteği (İKYD) protokollerine dayanan "jenerik" bir yaklaşım bu hastalarda optimal tedaviyi sunamayabilir. Bunun ötesinde, jenerik yaklaşım, belirli hayat kurtarıcı müdahalelerin yapılmamasına yol açabilir ve hatta bazen zararlı olabilir. Bu yazımız zehirlenmeye sebep olan maddelerin ne olduğu başlangıçta bilinmediğinde, kritik derecede zehirlenmiş erişkin hastanın resüsitasyonuna yönelik bir yaklaşımı güncel kaynaklar göz önüne alarak özetlemektedir.​1–4​







Başvuru Anında Anamnez







Hasta ve zehirlenmeyle ilgili her türlü bilgi, hastane öncesi bakım sağlayıcılardan, diğer ilk müdahale ekiplerinden (tanıklar, itfaiye, polis, arkadaşlar ve aile dahil) ve tıbbi kayıtlardan elde edilmelidir. İlaç veya kimyasal ürün kapları, malzeme güvenlik veri sayfaları, eczane kayıtları ve reçeteli ilaçların kurumsal veya hasta listeleri yardımcı olabilir. Ayrıca ortam ve koşullar, ilgili toksinlerin belirlenmesine ve müdahalelerin seçilmesine yardımcı olabilir. Örnek olarak, yasa dışı alkolün (örn. metanol içeren) eğlence amacıyla tüketilmesi, kapalı bir alanda zehirli gazların solunması veya kazara endüstriyel salınımlar/yangınlar, birden fazla mağdur için hazırlık yapılması ihtiyacını ortaya koymaktadır. Polis nezaretine alındıktan sonra hızla dekompanse olan bir kişi, büyük miktarda yasa dışı uyuşturucuyu paketlenmiş şekilde yutmuş olabilir ve sızdıran paketin vücut boşluğundan derhal çıkarılmasını gerektirebilir. 







İlk Müdahale







Herhangi bir kritik hasta veya yaralı hastada olduğu gibi hava yolunu, solunumu ve dolaşımı (ABC'ler) güvence altına almanın yanı sıra, resüsitasyon lideri ciddi şekilde zehirlenmiş hastalarda ortaya çıkabilecek iki ek zorunluluğu da dikkate almalıdır: acil sağlık bakım sisteminin operasyonel kapasitesinin korunması ve sağlık çalışanlarının güvenliğinin sağlanması. Bu öncelikler, birincil değerlendirmenin bir parçası olarak eş zamanlı olarak ele alınır.







Çoklu ölüm ve kitlesel ölüm vakaları toksik maruziyetleri kapsayabilir ve her boyuttaki sağlık sistemini zora sokabilir. Oldukça güçlü bir toksinle (örneğin radyoaktif izotop veya sarin gibi sinir ajanı) kontamine olmuş veya potansiyel olarak kontamine olmuş tek bir hasta bile tüm acil servisin (AS) devre dışı kalmasına neden olabilir.







Son derece güçlü toksinler, uygun koruma kullanılmadığında klinisyenlerin ve kurtarma personelinin sağlığını doğrudan tehdit edebilir. Ancak bu tür ajanlar, büyük ölçekli bir endüstriyel kaza, büyük bir ulaşım kazası veya terör saldırısı dışında son derece nadirdir. Opioid intoksikasyonu olan bir hastaya ilk yardım ve resüsitasyon yapılırken ilk müdahale ekiplerinin endişelerine rağmen, fentanil veya fentanil analogları ile tesadüfi dermal teması takiben opioid toksisitesi son derece düşük bir olasılıktır. Tüketici ürünleri ve yaygın kimyasallarla ilgili neredeyse tüm tek hasta müdahaleleri için rutin önlemler yeterlidir. Kolayca bulunabiliyorsa, yoğun katı parçacık kontaminasyonu, sıvı dökülmesi veya bilinmeyen bir maruziyetin ardından kusma ile uğraş