Zaaigoed Voor en door rijk en gemeenten

Internationaal staan we er goed op: De Nederlandse jeugd is een van de gelukkigste ter wereld. Verbazingwekkend en ook wel een beetje schokkend waren daarom de cijfers in het HBSC (Health Behaviour in School-aged Children)-onderzoek dat eind vorig jaar verscheen. Het gaat namelijk slechter met de Nederlandse jeugd. Het aantal mentale problemen neemt toe en ook geven jongeren een lagere score aan hun leven dan een aantal jaar terug. En vooral met meisjes gaat het minder goed.
 
Hoe moeten we deze trend zien? Waar wordt dat afnemende welzijn door veroorzaakt? En wat kunnen we eraan doen?
 
In deze aflevering van Zaaigoed hoor je:
- Gonneke Stevens, hoogleraar adolescent health and well being in Utrecht, en leider van het HBSC-onderzoek in Nederland;
- Frederieke Vriends, zij is directeur van MIND Us, een organisatie die werkt aan verbetering van de mentale gezondheid van jongeren;
- Marjolein Hoekstra, student Kunst en Economie aan de HKU, werkzaam bij MindUs. En zij is ervaringsdeskundige als het gaat om mentale problemen.
 
Voor meer informatie over het HBSC-onderzoek, zie https://hbscnederland.nl/
Meer over MindUs vind je op https://mindus.nl/ 

De eerste 1000 dagen van je bestaan zijn ongelooflijk belangrijk voor je hele verdere leven. Maar de omstandigheden waarin je die eerste 1000 dagen meemaakt kunnen enorm verschillen: heel stabiele of juist heel kwetsbare omstandigheden, vooral afhankelijk van de situatie waarin de ouders zich bevinden.

In deze aflevering van Zaaigoed kijken we naar wat een situatie nou kwetsbaar of krachtig maakt, hoe belangrijk het is om daarbij dezelfde taal te spreken, en hoe je zicht kunt krijgen op waar investeringen nodig zijn.

Je hoort Lindsey van der Meer, promovendus bij het Erasmus MC, bij de afdeling verloskunde en gynaecologie. Zij promoveert onder meer op de kwetsbaarheidsatlas. Daarnaast hoor je Annemarie Wulffraat, van de gemeente Rotterdam. Zij is programmamanager Stevige Start, dat zich richt op de eerste levensfase van kinderen. En je hoort Leontien Peeters, country representative van de Bernard van Leer Foundation in Nederland. Bernard van Leer Foundation richt zich al 65 jaar op het geven van een sterke start aan alle kinderen.

In Nederland wonen ruim 2 miljoen mensen met een beperking. Ze zijn bijvoorbeeld slechtziend, blind of doof, hebben een lichamelijke of verstandelijke beperking of psychische problemen. En voor al deze mensen geldt natuurlijk dat ze recht hebben om mee te doen in de samenleving, maar dat is lang niet altijd goed mogelijk.

Sinds 2016 geldt het VN-verdrag handicap in Nederland. Het doel van dit verdrag is dat de positie van mensen met een beperking verbetert.
Het verdrag heeft internationaal vastgelegd dat landen zich moeten om de positie van mensen met een beperking te verbeteren. Het Verdrag is helder over de grondbeginselen. Het staat o.a. voor:
- Volledige en daadwerkelijke participatie in, en opname in de samenleving;
- Non-discriminatie van mensen met een handicap

Dit geldt op alle terreinen van het leven: werk en onderwijs, cultuur, sport en vrije tijd, wonen en vervoer. Om hieraan handen en voeten te geven is in 2018 het landelijke programma Onbeperkt Meedoen! gestart. En lokaal geven gemeenten hieraan invulling door lokale inclusieagenda’s. Een belangrijk onderdeel van het VN-verdrag is ook dat overheden “nauw overleg plegen met personen met een handicap en hen betrekken”.

In deze aflevering van Zaaigoed, kijken we kijken we naar de impact van het VN-verdrag op rijk en gemeenten. We zitten inmiddels ruim vijf jaar na de ratificatie van het verdrag en dus maken we de balans op en kijken wat er nog meer zou moeten gebeuren. We kijken naar het belang van het inzetten van ervaringsdeskundigen. En we kijken ook heel expliciet naar de gedachteverandering die onder het verdrag ligt, omdat het ook gaat over op een andere manier kijken naar handicap en toegankelijkheid.

Je hoort Otwin van Dijk, burgemeester van de gemeente Oude IJsselstreek. Hij is voormalig Tweede Kamerlid en was in die hoedanigheid betrokken bij de ratificatie van het VN-verdrag. Daarnaast hoor je Xandra Koster. Zij is van Niets Over Ons Zonder Ons, het adviespunt ervaringsdeskundigheid. En je hoort Wendy Bindels van de gemeente Stein, de gemeente die het afgelopen jaar de prijs voor de meest toegankelijke gemeente van Nederland won.

Dat de woningmarkt in crisis verkeert, dat behoefte eigenlijk geen uitleg. Iedereen kent wel iemand die moeite heeft met het vinden van een geschikte woning. Als jij het niet zelf bent die is zo’n lastig parket zit. Of je nu wilt kopen, wilt huren in de vrije sector of een sociale huurwoning zoekt. Overal is er schaarste.

Het thema staat dan dus ook hoog op de agenda bij een nieuw kabinet. In deze aflevering van Zaaigoed kijken we naar wat VVD, D66, CDA en CU hebben afgesproken in hun coalitieakkoord en in hoeverre dit een antwoord biedt op de vragen die op tafel liggen. In deze aflevering kijken we naar de woningmarkt en in het bijzonder, naar huisvesting van aandachtsgroepen.

Je hoort Bernard ter Haar, werkzaam bij ABDTOPConsult, een kleine adviesgroep van ervaren topambtenaren binnen de Rijksoverheid. In die hoedanigheid was hij betrokken bij de totostandkoming van het adviesrapport Een Thuis voor iedereen, over huisvesting van aandachtsgroepen. En Martin van Rijn, hij was staatssecretaris van VWS en later tijdelijk minister voor Medische Zorg. Momenteel is hij voorzitter van Aedes, Nederlandse koepel van woningcorporaties

In Nederland krijgen ruim 400.000 mensen een bijstandsuitkering van de gemeente. Omdat er in de afgelopen jaren landelijk flink gekort is op middelen voor activering van mensen in de bijstand, richt het activeringsbeleid zich vooral op de toplaag van het uitkeringsbestand, de groep die relatief makkelijker kan uitstromen. Noodgedwongen blijft de steun aan het overgrote deel van de uitkeringsgerechtigden zodoende beperkt tot maandelijks overmaken van geld. Terwijl werk over veel meer gaat dan alleen het verdienen van geld.

In deze aflevering van Zaaigoed kijken we naar de bijstand en het activeringsbeleid en we kijken naar de basisbaan, een instrument om zowel mensen die nu niet betaald werk kunnen vinden als de samenleving te helpen.

Je hoort Chris Wallis, procesmanager Werk, participatie en arbeidsmarkt bij Divosa en Carine Bloemhoff, wethouder Onderwijs, Werk & Participatie, Arbeidsmarktbeleid in Groningen.

Waarom is het activeringsbeleid een ondergeschoven kindje geworden? Welk perspectief biedt de basisbaan? En wat is ervoor nodig om dit instrument breder in Nederland van de grond te krijgen?

Je hoort het in deze aflevering van Zaaigoed.

"Het houdt niet op, niet vanzelf”. Deze slogan voor Veilig Thuis is toch een van de meest succesvolle overheidscampagnes van de afgelopen 10 jaar. Ondersteund met het bijbehorende liedje, geschreven door Kirsten Schneider en het duo Fluitsma en Van Tijn, zit de zin bij veel mensen tussen de oren.

En de boodschap is ook kernachtig: huiselijk geweld en kindermishandeling zijn een hardnekkig probleem, waar iets aan moet gebeuren. Want in totaal gaat het om 200.000 volwassenen en 119.000 kinderen die hier ieder jaar slachtoffer van zijn.

In deze aflevering van Zaaigoed gaan we in op het longitudinale onderzoek dat Verweij-Jonker heeft gedaan naar huiselijk geweld in Nederland en het programma “Geweld hoort nergens thuis” dat in 2018 startte.

Je hoort Majone Steketee. Wetenschappelijk directeur van het Verweij-Jonker instituut en hoogleraar intergenerationele overdracht van geweld in gezinnen bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

En Machteld Beukema, hoofd van Veilig Thuis Zuid-Limburg, dat met in totaal 16 gemeenten in de regio samenwerkt.

Waarom is het belangrijk om onderscheid te maken tussen soorten geweld? Wat zijn risicofactoren die huiselijk geweld kunnen veroorzaken? Wat maakt dat huiselijk geweld zo’n hardnekkig probleem is en wat helpt in de bestrijding ervan?