Shortcut ปรัชญ‪า‬ THE STANDARD PODCAST

ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด

⁠https://youtu.be/_9p7Wcc-eMU⁠



หลายคนอาจเคยได้ยินข่าว GPT-4o หรือ AI ที่พัฒนาจนสามารถหัวเราะ ร้องเพลง สอนหนังสือ และมองเห็นโลกในแบบเดียวกับมนุษย์



ยิ่ง AI ขยับเข้าใกล้ความเป็นมนุษย์มากเท่าไร เราก็ยิ่งมีคำถามว่า แล้วมนุษย์ต่างอะไรกับ AI?



เมื่อลองถามคำถามนี้กับ AI หนึ่งในคำตอบที่ได้คือ ‘มนุษย์มีเจตจำนงเสรี ในขณะที่ AI ไม่มี’



Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ จึงอยากชวนคุยเรื่อง ‘เจตจำนงเสรี’ คำที่ดูเข้าใจยากคำนี้มีความหมายอย่างไร ในแวดวงปรัชญาจนถึงวิทยาศาสตร์เขามองเรื่องนี้ในมุมไหน ตกลงแล้วเรามีหรือไม่มีเจตจำนงเสรี และข้อถกเถียงนี้นำไปสู่ผลสรุปแบบใด?



ชวนคิด ชวนถาม กับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา

ชีวิตเป็นของเราไหม? 

บางคนอาจตอบอย่างมั่นใจว่า ‘ใช่สิ ชีวิตเป็นของเรา’ แต่บางคนอาจเริ่มลังเลแล้วคิดว่า ‘เอ๊ะ ชีวิตเป็นของเราแค่ไหนนะ’ 

ดังนั้นคำถามนี้ไม่อาจมีเพียงคำตอบเดียว และคำถามที่น่าสนใจกว่าอาจเป็น ‘แล้วทำไมแต่ละคนถึงรู้สึกเป็นเจ้าของชีวิตได้ไม่เท่ากัน?’

Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ พาลงลึกเรื่อง ‘ชีวิต’ เพื่อตอบคำถามว่าชีวิตเราเป็นของใคร มันเป็นของเราแค่ไหน ทำไมเราจึงรู้สึกเป็นเจ้าของได้ไม่เท่ากัน และปัจจัยอะไรที่ทำให้เราแต่ละคนควบคุมและใช้ประโยชน์จากชีวิตได้แตกต่างกันชวนคิดชวนถามกับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา

ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด https://youtu.be/obw1f-rX-xI



‘ความเหงา’ เป็นภัยคุกคามสุขภาพทั่วโลก อันตรายเทียบเท่ากับการสูบบุหรี่วันละ 15 มวน คือสิ่งที่องค์การอนามัยโลกเคยประกาศไว้ตั้งแต่ปี 2023



ความเหงาคือเรื่องสากล ไม่ว่าใครก็อาจรู้สึกเหงาได้ในบางเวลา ยิ่งในสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป วิถีชีวิตก็อาจทำให้เรายิ่งเหงาโดยไม่รู้ตัว



ทำไมเราจึงเหงา แล้วทำไมบางครั้งการมีเพื่อนหรือครอบครัวก็ไม่อาจช่วยคลายความเหงาในใจเราได้ กลับกันสำหรับบางคน ทำไมเขาถึงไม่รู้สึกเหงาแม้อยู่คนเดียว?



Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ ชวนทำความรู้จักกับความเหงาในมุมปรัชญา ความเหงาคืออะไร ทำไมในมุมหนึ่งเราจึงเป็น ‘ผู้ถูกกระทำ’ ความเหงา แล้วเราจะรับมือกับความเหงาอย่างไรได้บ้าง?



ชวนคิดชวนถามกับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา

ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด https://youtu.be/1VngiJ3A5fU



รถมอเตอร์ไซค์แต่งท่อดังสนั่นขับซิ่งบนถนนตอนกลางดึก



โรงงานอุตสาหกรรมปล่อยสารพิษลงน้ำจนผู้คนที่อาศัยอยู่แถวนั้นป่วยเป็นโรคประหลาด



บุคคลที่โดนทำร้ายร่างกายจากคนรัก



ลูกที่ถูกควบคุมบังคับจากพ่อแม่



ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นสิ่งที่เราอาจเคยประสบหรือเห็นตามข่าว และถ้าบอกว่าเรื่องเหล่านี้ตั้งต้นมาจากหลักเดียวกัน คือเรื่อง ‘ความเป็นเจ้าของ’



สงสัยไหมว่ามันเกี่ยวกันอย่างไร และเราจะถกเถียงกันอย่างไรในเรื่องนี้?



Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ ต่อเนื่องจากเอพิโสดก่อนหน้า ชวนสำรวจความเป็นเจ้าของใน 2 มุมคือ การเป็นเจ้าของที่อาจกระทบต่อสาธารณะ และการเป็นเจ้าของในความสัมพันธ์กับบุคคลอื่น



ทำไมเราอาจไม่ควรเป็นเจ้าของมนุษย์คนไหน และไม่ควรใช้ประโยชน์จากบางสิ่งที่เราเป็นเจ้าของอย่างเต็มที่โดยไม่สนใจสิ่งอื่น?



ชวนคิดชวนถามกับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา

ชมวิดีโอ EP นี้ใน YouTube เพื่อประสบการณ์การรับชมที่ดีที่สุด https://youtu.be/LA2vPxuGJjQ



เราเป็นเจ้าของอะไรได้จริงไหม?



คำถามเชิงปรัชญาที่ดูเหมือนจะมีคำตอบทางกฎหมาย จำพวกเอกสารยืนยันความเป็นเจ้าของรูปแบบต่างๆ เช่น โฉนดที่ดิน หรือหนังสือแสดงกรรมสิทธิ์



แต่เรื่อง ‘ความเป็นเจ้าของ’ ยังมีอีกหลายมุมที่ตัดสินทางกฎหมายไม่ได้โดยง่าย และเป็นสาเหตุของปัญหาจำนวนมาก ตั้งแต่ระดับส่วนตัวจนถึงระดับสาธารณะ



ตั้งแต่ปัญหาวัยเด็ก ว่าของเล่นควรเป็นของใครระหว่างเรากับน้อง หรือเมื่อเราเลี้ยงแมว แมวเป็นของเราไหม แล้วเมื่อเราได้รับเงินดิจิทัลวอลเล็ตล่ะ เงินนั้นเป็นของเราจริงหรือเปล่า?



จนถึงปัญหาว่าพื้นที่ทับซ้อนกลางทะเลควรเป็นของประเทศใด หรือผลงานสร้างสรรค์โดย AI เป็นของใครกันแน่ แล้วข้อมูลในอินเทอร์เน็ตล่ะ ใครเป็นเจ้าของ?



Shortcut ปรัชญา เอพิโสดนี้ พาไปตั้งต้นตั้งแต่นิยามความเป็นเจ้าของ วิธีวัดความเป็นเจ้าของ ความเป็นเจ้าของในทางกฎหมายและในทางปฏิบัติที่อาจต่างกัน และวิธีแก้ปัญหาเรื่องสิทธิความเป็นเจ้าของในรูปแบบต่างๆ



ชวนคิด ชวนถาม กับ ภาคิน นิมมานนรวงศ์ และ ฟาง-รัฐโรจน์ จิตรพนา