บันทึกชีวิตในไต้หวัน : เรื่องราวของสะใภ้ไต้หวัน คุณฟาง ชาวไทยเชื้อสายจีน ยึดมั่นปฏิบัติต

     บันทึกชีวิตในไต้หวันสัปดาห์นี้ จะมาเล่าเรื่องราวชีวิตของคุณกันหม่าฟาง หญิงไทยเชื้อสายจีนในวัย 63 ปี เป็นสะใภ้ไต้หวันมานานกว่า 33 ปี แม้ว่าพ่อแม่สามี และสามีจะเสียชีวิตไปแล้ว แต่เธอไม่เคยกลับไปเฉลิมฉลองตรุษจีนที่เมืองไทยก่อนวันฉูซี่ หรือวันส่งท้ายปีเลย ยังคงยึดมั่นในการปฏิบัติตามธรรมเนียมดั้งเดิมของบ้านสามีอย่างเคร่งครัด ขณะที่ลูกสาวของเธอ มีความหวังเป็นอย่างยิ่งว่า คุณแม่จะหลุดพ้นจากกรอบความคิดของหน้าที่ลูกสะใภ้ เธอต้องการให้แม่ได้ใช้ชีวิตของตัวเอง เรื่องราวสองมุมมองของคนสองคน จะมีความน่าสนใจอะไรซ่อนอยู่ ไปรับฟังพร้อมกันในรายการเลยค่ะ คลิกฟังรายการที่นี่

คุณฟาง ชาวไทยเชื้อสายจีน ที่แต่งงานมาอยู่ไต้หวัน (ภาพจาก The Reporter)

     คุณกันหม่าฟาง (甘瑪芳) หรือเรียกง่ายๆว่าคุณฟาง เป็นชาวไทยเชื้อสายจีน ที่แต่งงานมาอยู่ไต้หวัน ปู่ย่าของคุณฟางเป็นชาวจีนแต้จิ๋วที่อพยพมาเมืองไทย คุณฟางมีลูกสาวหนึ่งคน ชื่อว่าหวังชิวเหวิน (王秋雯)  เรียนจบด้านสังคมสงเคราะห์ และทำงานอยู่ในอุตสาหกรรมการแพทย์ 

     ปัจจุบัน คุณฟางทำงานอยู่ที่ร้านอาหารเช้าแห่งหนึ่ง เดิมทีช่วงวันหยุดยาวเทศกาลตรุษจีนเมื่อปี 2023 หวังชิวเหวินตั้งใจว่าจะพาคุณฟางกลับไปตรุษจีนที่เมืองไทย แต่คุณฟางยืนกรานว่าจะกลับหลังวันที่ 1 เดือน 1 ตามปฏิทินจันทรคติจีน ซึ่งตรงกับวันตรุษจีน โดยคุณฟางให้เหตุผลว่า ต้องทำพิธีไหว้เจ้าที่ไต้หวันให้เสร็จสิ้นก่อน จึงจะยอมออกจากไต้หวัน หวังชิวเหวินจึงจำเป็นต้องยอม และจองตั๋วเครื่องบินวันที่ 2 เดือน 1 ตามปฏิทินจันทรคติจีนเพื่อพาแม่ของเธอกลับประเทศไทย

     คุณฟางวัย 63 ปี เกิดที่จังหวัดสมุทรปราการ ในครอบครัวชาวจีนโพ้นทะเล คุณปู่คุณย่าของเธอเป็นชาวจีนแต้จิ๋วที่อพยพมาอยู่เมืองไทย เธอเป็นพี่สาวคนโต มีน้องชายอีก 4 คน เมื่อครั้นยังเป็นเด็ก ครอบครัวของเธอมีฐานะทางการเงินที่ไม่ดี ทำให้เธอต้องหยุดเรียนเพื่อมาดูแลน้องๆของเธอ เมื่อ 33 ปีก่อน เธอได้พบกับสามีของเธอผ่านทางป้าของเธอที่แต่งงานกับคนไต้หวัน ป้าของเธอบอกกับเธอว่า เมื่อแต่งงานมาอยู่ไต้หวันแล้ว ก็จะต้องเชื่อฟังคำพูดของครอบครัวสามี คุณฟางจึงจดจำประโยคนี้เอาไว้ในใจ อย่างไรก็ดี ครอบครัวสามีของเธอก็ไม่ได้ร่ำรวยเช่นกัน เธอจึงต้องไปทำงานโรงงานเพื่อหาเงินมาจุนเจือครอบครัว ซึ่งเธอเคยทำงานอยู่ในโรงงานผลิตกุญแจ อู่ต่อเรือและโรงงานทอผ้า นอกจากนี้ เธอยังต้องทำงานบ้าน และทำหน้าที่สืบสานประเพณี และพิธีกรรมต่างๆของครอบครัวด้วย เมื่อแม่สามีของเธอป่วยในวัยชรา เธอได้กลายมาเป็นผู้ดูแลหลัก และเมื่อห้าปีที่แล้ว หลังจากที่สามีของเธอตรวจพบว่าป่วยเป็นมะเร็ง เธอก็ดูแลเขาจนถึงวินาทีสุดท้าย

     ในช่วงที่พ่อแม่สามียังอยู่ คุณฟางไม่เคยกลับไปฉลองตรุษจีนที่เมืองไทยเลย ต้องรอจนถึงช่วงปิดเทอมฤดูร้อนจึงจะมีโอกาสพาลูกสาวกลับไทย หวังชิวเหวิน เล่าว่า เธอมักจะบอกกับแม่เสมอว่า ตอนนี้อากง อาม่า คุณพ่อไม่อยู่แล้ว แม่ไม่จำเป็นต้องทำอะไรให้กับครอบครัวนี้อีกแล้ว เธออยากให้แม่กลับไปไหว้บรรพบุรุษของแม่ที่เมืองไทย และใช้เวลาอยู่กับครอบครัวที่ไทยให้เต็มที่ ส่วนพิธีกรรมที่ไต้หวัน พ่อยังมีพี่น้องคนอื่นที่ช่วยไหว้แทนได้ 

     หวังชิวเหวินรู้สึกว่า ตอนนี้แม่สามารถดูแลครอบครัวทั้งที่ไต้หวันและไทยได้ดีขึ้น เธออยากให้แม่ทิ้งภาระที่ต้องแบกรับ และไม่ต้องยึดติดกับแนวคิดแบบเดิมๆและบทบาทการเป็น "สะใภ้ไต้หวัน" แต่แม่ไม่เห็นด้วย ทั้งสองจะเริ่มมีปากเสียงกันทุกครั้งที่เอ่ยถึงเรื่องนี้ หวังชิวเหวินเล่าว่า เธอยังตั้งใจพูดคุยเรื่องนี้กับแม่ต่อหน้าคุณย่าที่เป็นป้าของพ่อ เพราะมีญาติผู้ใหญ่สามารถช่วยโน้มน้าวแม่ได้ ซึ่งคุณย่าก็เห็นด้วยกับความคิดของชิวเหวิน แต่คุณแม่กลับไม่พอใจ และบอกว่าสิ่งที่ชิวเหวินพูดมานั้นผิดทั้งหมด

ฉลองตรุษจีนครั้งแรกในไต้หวัน ทั้งเหนื่อยทั้งเครียด ตอนนี้ผ่านไปแล้ว ชีวิตดีขึ้นแล้ว

     เมื่อเดินเข้าไปในบ้านของคุณฟางและชิวเหวินผู้เป็นลูกสาว โทรทัศน์กำลังฉายละครที่พูดภาษาไต้หวัน ส่วนจุดที่สะดุดตาที่สุดในห้องนั่งเล่น คือโต๊ะบูชาที่มีภาพวาดขอ