De Franse Revolutie VRT MAX

Begin 1793. De koning is niet meer! Maar wat nu? Voor Jean-Paul Marat, een communist avant la lettre en officieel voorzitter van de Jakobijnen, is het nog lang niet genoeg. In zijn krant ‘L'Ami du Peuple’ pleit hij in opruiende taal voor een radicale sociale omwenteling, met de vuisten op straat als het moet. Hij wordt gearresteerd wegens het oproepen tot geweld tegen de verraders van de regering en de Conventie, maar zijn proces loopt anders dan verwacht.

De sansculotten staan sterker dan ooit. Een paar keer per week komen ze samen in Les Sociétés Populaires waar over de politiek van de dag praten. Als deugdzame revolutionairen trachten ze strikte morele codes na te leven en ook vestimentair zijn er regels: geen opzichtige kledij, geen hoeden of sierraden. En geen baarden! Wie zich niet aan de code houdt, is verdacht. Wanneer Marat voor het eerst een namenlijst publiceert met zogenaamde ‘vijanden van het volk’ is het hek van de dam.

Op 13 juli 1793 wordt Jean Paul Marat vermoord in zijn bad. De dader is Charlotte Corday, een jonge vrouw van girondijnse strekking. Haar actie is het culminatiepunt van de machtsstrijd die zich de maanden voordien heeft afgespeeld in de revolutionaire rangen en met name die tussen de montagnards en de girondijnen. De strijd zal uiteindelijk beslecht worden door Robespierre. Op zijn bevel worden op 31 oktober, 21 girondijnen onthoofd onder de guillotine.

In oktober 1793 begint het proces tegen Marie Antoinette of de ‘Weduwe Capet’ zoals ze voortaan wordt aangesproken. Net zoals bij de rechtszaak tegen haar man, is er ook dit keer sprake van een schijnproces. De voormalige koningin wordt niet alleen beschuldigd van samenzwering tegen de Franse Republiek, maar ook van incest met haar zoontje. Ondanks het ontbreken van hard bewijs voor alle haar ten laste gelegde beschuldigingen, wordt Marie Antoinette ter dood veroordeeld.

Na de executie van Marie Antoinette en de Girondijnen steekt de terreur nog een tandje bij. Het komt nu aan op de zuivering van geheel Frankrijk, opdat het een echte republikeinse gemeenschap kan worden. Elke niet zuivere citoyen wordt nu opgejaagd wild. Zelfs gematigde revolutionairen als Manon Roland belanden onder de guillotine. Condorcet, schrijver van de nieuwe grondwet, de laatste grote verlichtingsfilosoof moet onderduiken.

Eind 1793 , begin 1794. Het is onduidelijk wie het voor het zeggen heeft. De Conventie heeft haast geen controle meer over de geradicaliseerde secties in Parijs. De ‘Enragées’ onder leiding van mensen als Jacques-René Hébert willen alsmaar verder gaan. Het verleden moet worden uitgewist. Met de invoering van de republikeinse kalender wordt de teller van de geschiedenis op nul gezet. Ook de godsdienst moet er nu aan geloven. Er volgt een radicale ontkerstening.