Sonra, seyahat-i fikriyede bulunan o merakl? ve terakki ile zevki ve ?evki artan dünya yolcusu, bahar bahçesinden bir bahar kadar bir güldeste-i marifet ve iman al?p gelirken, hayvanat ve tuyûr âleminin kap?s?, hakikat-bîn olan akl?na ve marifet-â?inâ olan fikrine aç?ld?. Yüz bin ayr? ayr? seslerle ve çe?it çe?it dillerle onu içeriye ça??rd?lar, "Buyurun" dediler. O da girdi ve gördü ki:

Bütün hayvanat ve ku?lar?n bütün nevileri ve taifeleri ve milletleri, bil'ittifak, lisan-? kàl ve lisan-? halleriyle Lâ ilâhe illâ Hû deyip, zemin yüzünü bir zikirhane ve muazzam bir meclis-i tehlil suretine çevirmi?ler; herbiri bizzat birer kaside-i Rabbânî, birer kelime-i Sübhânî ve mânidar birer harf-i Rahmânî hükmünde Sânilerini tavsif edip hamd ü senâ ediyorlar vaziyetinde gördü. Güya o hayvanlar?n ve ku?lar?n duygular? ve kuvâlar? ve cihazlar? ve âzâlar? ve âletleri, manzum ve mevzun kelimelerdir ve muntazam ve mükemmel sözlerdir. Onlar, bunlarla Hallâk ve Rezzaklar?na ?ükür ve vahdâniyetine ?ehadet getirdiklerine kat'î delâlet eden üç muazzam ve muhit hakikatleri mü?ahede etti.