Wszechnica.org.pl - Nauka Wszechnica FWW - Nauka

Wykład prof. dr hab. Marty Leśniakowskiej, Muzeum Narodowe w Warszawie, 15 października 2015 [2h14min]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/czwarta-warszawa-architektura-w-warszawie-w-latach-60-i-70/

Zburzenie większości architektury stolicy w wyniku drugiej wojny światowej umożliwiło spełnienie marzenia modernistów o budowie miasta na nowo. O tym jak ta budowa przebiegała opowiedziała historyczka sztuki
prof. dr hab. Marta Leśniakowska podczas wykładu, który był jednym z wydarzeń towarzyszących wystawie „Trasa Muzeum – Zalew Zegrzyński. Estrada sztuki nowoczesnej” w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Historyczka sztuki w trakcie swojego wystąpienia opowiedziała o czterech etapach, w jakich tworzono nową architekturę w okresie socjalizmu. Lata 1945-1949 to okres „pierwszej odbudowy”. Panowała jeszcze wówczas wolność tworzenia. Architekci odwoływali się w swoich projektach do rozwiązań wypracowanych w okresie międzywojennym.

Epoka socrealizmu, która nastała po okresie „pierwszej odbudowy”, miała w założeniu modernistyczny prąd unicestwić. W latach 1949-1956 nastąpiła ortodoksyjna zmiana orientacji cywilizacyjnej z zachodniej na wschodnią. Wzorce miano czerpać z kultury radzieckiej. Jak jednak pokazała profesor Leśniakowska, architekci przemycali do swoich projektów elementy odbiegające od narzuconego przez władze komunistyczne trendu.
Pokazują to choćby takie ówczesne realizacje, jak odbudowany gmach Sejmu.

W latach 1956-1968, kiedy architektura wyrwała się okowów socrealizmu, architekci zwrócili się w kierunku rozwiązań neoawangardowych. Lata 70. przyniosły „śmierć modernizmu”. Za symbol początku tej epoki uznaje się wyburzenie w 1972 roku osiedla Pruitt Igoe w St. Louis w stanie Missouri w USA. Warszawie przyniosła ona m.in. początek budowy pierwszych „drapaczy chmur”. Wcześniej jedynym wysokim budynkiem w stolicy, oprócz
PKiN, był gmach Prudentialu. Jednym z pierwszych wybudowanych wówczas wieżowców był budynek Intraco. Lata 70. upłynęły także pod znakiem budowy megaosiedli z wielkiej płyty. Niepowiązane z centrum miasta, zdezorganizowały całkowicie, jak powiedziała historyczka sztuki, siatkę urbanistyczną powstałą przed 1939 rokiem.

Profesor Leśniakowska opowieść o architekturze stolicy po 1945 roku oparła na podstawie licznych przykładów realizacji architektonicznych powstałych w każdym z omawianych przez siebie okresów.

***

Trasa M–Z - Trasa Muzeum – Zalew Zegrzyński. Estrada sztuki nowoczesnej

3 września 2015 – 18 października 2015
Projekt realizowany we współpracy Muzeum Narodowego w Warszawie ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Twórczych „Trzecia Fala”
Kuratorzy: Magdalena Nowak (MNW), Łukasz Strzelczyk (STF)

Nową ekspozycją Muzeum Narodowe w Warszawie włącza się w aktualną dyskusję o roli instytucji kultury w życiu lokalnych społeczności i estetyki przestrzeni publicznej. Dokumentuje ona dzieje i założenia na
poły utopijnej warszawskiej inicjatywy podjętej na fali gierkowskiego entuzjazmu w 1971 roku – „Trasy M-Z“, projektu opracowania plastycznego trasy prowadzącej spod głównej siedziby MNW nad Zalew Zegrzyński.
Wystawa, przygotowana we współpracy ze Stowarzyszeniem Inicjatyw Twórczych „Trzecia Fala”, skłania również do namysłu nad uproszczonymi
ocenami kulturalnego dziedzictwa PRL. Ekspozycja w MNW będzie dostępna dla publiczności od 3 września do 18 października 2015 roku.

Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#muzeumnarodowe #sztuka #architektura #urbanistyka #kultura #warszawa #socrealizm

Lokalne plany zarządzania ryzykiem powodziowym - Wykład Romana Koniecznego, Wilków, 10 stycznia 2015 r.

https://wszechnica.org.pl/wyklad/lokalne-plany-zarzadzania-ryzykiem-powodziowym-wyklad-romana-koniecznego/

Lokalne plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Po co się je tworzy i kto za co odpowiada?

Rola podmiotów w planowaniu
Zagrożeni (możliwe działania indywidualne): dbałość o retencję, ochrona obiektów, zdolność reagowania
Samorząd (możliwe działania lokalne): ograniczenia zabudowy, dbałość o retencję, plany, ostrzeganie, edukacja
Administracja (możliwe działania krajowe): regulacje prawne, źródła finansowania, działania organizacyjne, plany, informowanie

Plany związane z ograniczaniem ryzyka na poziomie gminy
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej. W skład tych planów wchodzą elementy:
- plan główny - charakterystyka zagrożeń, mapy, siatka bezpieczeństwa, zestawienie sił i środków,
- zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowych: zadania dotyczące monitorowania, tryb uruchamiania sił i środków, procedura reagowania,
- załączniki funkcjonalne planu głównego: procedury ochrony infrastruktury krytycznej, łączność, monitorowanie, ostrzeganie, alarmowanie, ewakuacja, ratownictwo, opieka medyczna, pomoc społeczna,
ochrona przed zagrożeniami charakterystycznymi dla danego obszaru, umowy, ocena szkód, uruchamianie rezerw, wykaz infrastruktury krytycznej.
Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. z późniejszymi zmianami (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 i z 2002 r. Nr 23, poz. 220): Art.31a. Wójt lub burmistrz opracowuje plan operacyjny ochrony przed
powodzią oraz ogłasza i odwołują pogotowie i alarm przeciwpowodziowy

Podsumowanie
1. Zagrożeniu mieszkańcy i właściciele obiektów stanowią ważne źródło informacji na temat zagrożeń, możliwych działań i wadliwie działających elementów systemu
2. Działania różnych podmiotów (instytucji, organizacji, firm, mieszkańców) podejmowane dla ograniczenia skutków powodzi powinny zostać zintegrowane w lokalnym planie
3. Eksperci stanowią pomoc w przygotowaniu tych planów, decydentem (w zakresie swoich kompetencji) jest lokalna społeczność
4. Plany wyższego poziomu powinny uwzględniać działania będące poza zasięgiem lokalnych społeczności i oferować pomoc (instrumenty finansowe, organizacyjne, informacyjne) wspierające działania lokalne

Roman Konieczny – specjalista ds. ograniczania skutków powodzi z wykorzystaniem tzw metod nietechnicznych, projektowania lokalnych systemów ostrzeżeń, budowy lokalnych planów ograniczania skutków powodzi. Jest autorem, współautorem i inicjatorem wielu prac w tych
dziedzinach, między innymi poradnika dla służb kryzysowych oraz nagrodzonych przez Ministra Środowiska materiałów dydaktycznych dla nauczycieli. Uczestniczył w wielu projektach międzynarodowych
finansowanych przez Unię Europejską, światową Organizację Meteorologiczną i Bank Światowy. Ukończył kilka kursów organizowanych przez NATO w zakresie łagodzenia skutków powodzi. Przez wiele lat był
redaktorem naczelnym kwartalnika „Poradnik Ekologiczny dla Samorządów”. Jest certyfikowanym trenerem – szkoleniowcem.

źródło: blog Romana Koniecznego - http://mokrarobota.com

„Przygotujmy się razem! Społeczne konsultacje zarządzania ryzykiem powodziowy” to wspólny projekt Fundacji Wspomagania Wsi i Fundacji NA DOBRE, prowadzony na terenie gminy Wilków (woj. lubelskie) poszkodowanej w powodzi w 2010r. Celem projektu jest przygotowanie mieszkańców i samorządu, do uczestniczenia w wymaganych Dyrektywą Powodziową konsultacjach społecznych prowadzonych podczas tworzenia planów zarządzania ryzykiem powodziowym.

Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wsz

Zagrożenie powodziowe i skutki powodzi – Wykład Romana Koniecznego, Wilków, 10 stycznia 2015 r. [19min]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/zagrozenie-powodziowe-i-skutki-powodzi-wyklad-romana-koniecznego/

Ustawa Prawo Wodne definiuje powódź jako „czasowe pokrycie przez wodę terenu, który w normalnych warunkach nie jest pokryty wodą, wywołane przez wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach oraz od strony morza, z wyłączaniem pokrycia przez wodę terenu wywołanego przez wezbranie wody w systemach kanalizacyjnych”. Powódź należy jednak określić szerzej, jako wodę niechcianą.

Powódź to zagrożenie dla życia. Spora grupa ofiar powodzi to ludzie starsi. Większość ginie w czasie powodzi, ale wielu umiera po powodzi wyniku komplikacji zdrowotnych. W USA połowa ofiar powodzi ginie w
samochodach (płynąca woda o głębokości 30 cm powoduje utratę przyczepności kół).

Powódź powoduje straty małych przedsiębiorstw. Małe firmy to podstawa lokalnej gospodarki. W Polsce nie ma dostępnych badań dotyczących tego, jak takie firmy radzą sobie po powodzi. Z badań prowadzanych na świecie
wyłania się dość pesymistyczny obraz – wg danych amerykańskich 25% firm, które dotknęła powódź nie wraca już na rynek. Niektóre badania brytyjskie są bardziej pesymistyczne – mówią o 40%. Przyczyna nie tkwi w zniszczeniach bezpośrednich, ale też w utracie ciągłości kontaktu ze stałymi klientami, dostawcami itd.

Szkody i straty powodziowe można podzielić na:
- bezpośrednie mierzalne: drogi, mieszkania, mosty, fabryki, sklepy, biblioteki, oczyszczalnie, szkoły, wyposażenie mieszkań
- pośrednie mierzalne: ograniczenie produkcji, mniejsze plony, problemy komunikacyjne, spadek zarobków, bankructwa firm, zanieczyszczenie wody, bezrobocie
- straty niemierzalne: problemy ze zdrowiem, utrata pamiątek rodzinnych, zniszczenia dziedzictwa kulturowego, problemy psychiczne, problemy rodzinne

Rodzaje powodzi i obszary ich występowania w Polsce:
1. Opady długotrwałe lub gwałtowne
Najgroźniejsze powodzie opadowe występują na rzekach górskich i podgórskich (np. na Nysie Kłodzkiej, Dunajcu, Kamiennej) oraz w górnych odcinkach Wisły i Odry.
2. Powodzie z awarii obiektów
W Polsce mamy około 8,5 tys. km wałów. Dają one zagrożonym stosunkowo wysoką gwarancję bezpieczeństwa przy małych i średnich powodziach. Przy
dużych powodziach są zawodne, co można było zaobserwować w czasie powodzi w 1997, 2001 i 2010 r.
3. Roztopy
Spowodowane są topieniem się śniegu. Powodzie spowodowane roztopami mogą wystąpić na terenie całego kraju – najgroźniejsze rozmiary osiągają na
dużych rzekach nizinnych (dolnej Wiśle, dolnej Odrze, Warcie, Narwi, Bugu, Noteci).
4. Sztormy na Bałtyku
Spowodowane są przez silny, zwykle północny wiatr. Następuje spiętrzenie wody na wybrzeżu. Dodatkowo woda morska wtłaczana jest w ujścia rzek, co utrudnia ich odpływ i spiętrza wodę w rzekach.
5. Zatory lodowe
Spowodowane są przez zamarzającą rzekę lub pokruszone kawałki lodu utrudniające spływ wody. Najgroźniejsze powodzie zatorowe występują na
środkowej i dolnej Wiśle, dolnej Odrze, Narwi, Bugu, Warcie i Noteci.

Szybkie powodzie – zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi
Szybkie powodzie trwają krótko (mniej niż 6 godzin) i stanowią zagrożenie dla życia. Głównie dlatego, że przyrost wody w rzekach jest gwałtowny, np. kilka metrów w ciągu godziny, a szybkość płynącej wody
jest niszcząca.W Polsce takie powodzie występują na południu kraju.
Na całym świecie, większość ofiar powodzi to ofiary szybkich powodzi. W południowo-środkowym Teksasie (USA) o 1973 do 2000 r. w czasie powodzi zginęły 274 osoby, z czego 203 w czasie szybkich powodzi. Z tej grupy 136 zginęło w samochodach.

Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---histor

Wykład dr Marty Maleszewskiej-Bobińskiej w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki w Warszawie [17 czerwca 2024 r.]

O genetyce słyszał każdy. Dużo mniej znaną dziedziną jest epigenetyka, nauka skupiająca się na zmianach w ekspresji genów, które nie są związane ze zmianami w sekwencji nukleotydów w DNA. Na spotkaniu usłyszymy o mechanizmach dziedziczenia epigenetycznego, a także o zastosowaniu badań z tej dziedziny w medycynie.

dr Marta Maleszewska-Bobińska - Zakład Fizjologii Zwierząt, Instytut Biologii Funkcjonalnej i Ekologii, Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego

Organizatorzy:
Festiwal Nauki
Polska Akademia Nauk
Wszechnica

Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:

1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww
Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.

2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk
Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!

3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem
Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr:
33 1600 1462 1808 7033 4000 0001
Fundacja Wspomagania Wsi

Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#kawiarnianaukowa #nauka #geny #genetyka #biologia #epigenetyka

Jak przygotować plan powodziowy? - Wykład Małgorzaty Siudak
Wilków, 10 stycznia 2015 r.

https://wszechnica.org.pl/wyklad/jak-przygotowac-plan-powodziowy-wyklad-malgorzaty-siudak/

Plan powodziowy powinny mieć rodziny zagrożone powodzią, ale też firmy
czy instytucje działające na zagrożonym terenie.
Żeby stworzyć plan powodziowy, trzeba zdobyć kilka potrzebnych
informacji z Urzędu Gminy:

1. Ocena stopnia zagrożenia
Czy jesteśmy zagrożeni powodzią i w jakim stopniu? Granice stref
zalewowych
2. Informacje z gminnego planu reagowania
System ostrzegania, drogi i miejsca ewakuacji ludzi, zwierząt, pojazdów,
maszyn. Telefony alarmowe, częstotliwość stacji radiowej, itp.

Elementy planu powodziowego:
1. Sposób ostrzegania i lokalny plan reagowania (drogi i miejsca
ewakuacji) - z Urzędu Gminy
2. Ważne numery telefonów - z Urzędu Gminy
3. Częstotliwość lokalnego radia - z Urzędu Gminy
4. Punkt kontaktowy dla całej rodziny
5. Sposób zabezpieczenia domu i dobytku
6. Lokalizacja wyłączników/zabezpieczeń instalacji (gaz, prąd, woda,
kanalizacja)
7. Lista rzeczy do zabrania ze sobą podczas ewakuacji - podział zadań
8. Najważniejsze czynności przed ewakuacją (wyłączenie mediów,
zabezpieczenie dobytku, zwierzą, środków chemicznych, itp.)

Co zabrać ze sobą?
Należy ustalić, kto i co zabiera z sobą podczas ewakuacji
- ważne dokumenty (akty własności, dokumentacja działalności
gospodarczej, polisy ubezpieczeniowe, ...)
- kosztowności, pieniądze i papiery wartościowe
- lekarstwa dla osób przewlekle chorych
- pamiątki rodzinne
- ulubione zabawki dla dzieci
- zwierzęta domowe
- ciepła odzież, zapasowe obuwie, śpiwory, przedmioty osobistego użytku
- radio na baterię, latarka
- niewielki zapas żywności


Miejsce kontaktowe
Najlepszym miejscem "kontaktowym" jest dom kogoś z krewnych lub
przyjaciół mieszkających w bezpiecznym miejscu. Jeśli w pobliżu nie ma
nikogo bliskiego, należy wybrać w tym celu miejsce wyznaczone przez
centrum kryzysowe. Wszyscy domownicy powinni znać adres tego miejsca i
sposób kontaktu: numer telefonu stacjonarnego oraz komórkowego.

Działalność gospodarcza
Prowadząc działalność gospodarczą musimy zabezpieczyć dokumentację
firmy: dokumenty księgowe, personalne, adresy kontrahentów. Aktualizować
kopie zapasowe danych. Opracować plan prewencji i reagowania - sposób
zabezpieczenia pracowników, obiektów, maszyn, urządzeń i mienia
(produkty i magazyny itp.)

Małgorzata Siudak - specjalistka w dziedzinie zarządzania ryzykiem
powodziowym i edukacji powodziowej

„Przygotujmy się razem! Społeczne konsultacje zarządzania ryzykiem
powodziowy” to wspólny projekt Fundacji Wspomagania Wsi i Fundacji NA
DOBRE, prowadzony na terenie gminy Wilków (woj. lubelskie) poszkodowanej
w powodzi w 2010r. Celem projektu jest przygotowanie mieszkańców i
samorządu, do uczestniczenia w wymaganych Dyrektywą Powodziową
konsultacjach społecznych prowadzonych podczas tworzenia planów
zarządzania ryzykiem powodziowym. Więcej na przygotujmysierazem.pl

Projekt dofinansowany z dotacji przyznanej w ramach programu Obywatele
dla Demokracji, prowadzonego przez Fundację im. Stefana Batorego we
współpracy z Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży, finansowanego ze
środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (tzw.
Funduszy EOG).

Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#plan #powódź #bezpieczeństwo

Jak wyglądają mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego - Wykład Romana Koniecznego, Wilków, 10 stycznia 2015 r.

https://wszechnica.org.pl/wyklad/jak-wygladaja-mapy-zagrozenia-i-ryzyka-powodziowego-wyklad-romana-koniecznego/

Dyrektywa powodziowa spowodowała przymus w całej Europie zrobienia map zagrożenia powodziowego. Po długich dyskusjach przyjęto, że mapy muszą być przygotowane dla miejsc gdzie mogą być największe straty. Powstały dwa rodzaje map: mapy zagrożenia i mapy ryzyka powodziowego.

Mapy zagrożenia powodziowego:
- granice obszarów zagrożenia powodziowego
- głębokość wody
- prędkość i kierunek przepływu wody na obszarach mocno zurbanizowanych

Mapy ryzyka powodziowego:
- wartość potencjalnych strat
- liczba mieszkańców
- obiekty o szczególnym znaczeniu kulturowym, przyrodniczym i gospodarczym zagrożone powodzią
- użytkowanie terenu

Oba rodzaje map są przygotowywane dla kilku scenariuszy: dla powodzi o prawdopodobieństwie przewyższenia: 10%, 1% i 0.2% oraz dla przerwania
wałów.

Mapa zagrożenia powodziowego - powódź 10% - czyli obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat (10%)
Mapa zagrożenia powodziowego - powódź 1% - czyli obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat (1%)
Mapa zagrożenia powodziowego - powódź 0,2% - czyli obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat (0,2%)

Mapa ryzyka powodziowego - negatywne konsekwencje dla ludności oraz wartości potencjalnych strat powodziowych.

Znajdź nas:
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#powódź #woda #zagrożenie #bezpieczeństwo #strategia #samorząd #gmina #społeczność