THE MOMENTUM Podcast THE MOMENTUM

b-holder ร่วมย้อนอดีตไปหาคำตอบว่า ที่จริงแล้วดีกรีความเป็น ‘นักประชาธิปไตย’ ของ ทักษิณ ชินวัตร นั้นเข้มข้นขนาดไหน อะไรที่ประกอบสร้างให้ภาพ ‘ประชาธิปไตย’ ติดกับแบรนด์ของเขา แล้วจนถึงวันนี้ยังคงเหลือความเป็น ‘นักประชาธิปไตย’ อยู่หรือไม่

3 ปีผ่านไป หลังรัฐประหารที่มีข้ออ้างว่าด้วยเรื่อง ‘รักษาความสงบ’ และขจัด ‘คอร์รัปชัน’ สถานการณ์ในเมียนมายังคุกรุ่น
.
กองกำลังของกลุ่มชาติพันธุ์รวมตัวกันสู้รัฐบาลทหารของ พลเอกอาวุโส มิน อ่อง หล่าย (Min aung hlaing) จนยิบตา หลายพื้นที่กองกำลังเหล่านี้เอาชนะกองทัพของรัฐบาลได้ และแม้รัฐส่วนกลางจะใช้อาวุธหนักจัดการเพียงใด ก็ไม่สู้การต่อสู้แบบ ‘กองโจร’ ที่มีเบื้องหลังอันสลับซับซ้อน และมีทั้งยุทธวิธี-ยุทโธปกรณ์ไม่แพ้กองทัพ

คำถามก็คือ 3 ปีที่ผ่านมา รัฐบาลทหารพม่าผิดพลาดตรงไหน คำถามก็คือทำไมสมรภูมิสำคัญหลายแห่ง ฝั่งกองกำลังชาติพันธุ์กลับมียุทธวิธีที่เหนือกว่า แล้วเพราะเหตุใด อดีตเมืองหลวงอย่าง ‘มัณฑะเลย์’ ถึงเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญที่ต่างฝ่ายต่างก็จะชิงชัย ยึดเป็นชัยภูมิสำคัญให้จงได้ พร้อมคำถามที่สำคัญที่สุด ผลลัพธ์สุดท้ายของการห้ำหั่นกันระหว่างทั้งสองฝ่ายจะนำไปสู่อะไร

b-holder EP43 สนทนากับ ดุลยภาค ปรีชารัชช จากสถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เพื่อร่วมกันหาเบื้องหลัง ถอดสมการอันซับซ้อนเหล่านี้ และวิเคราะห์ความเป็นไปได้ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต

ในความเป็นจริง พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงดำรงสถานะอย่างยากลำบาก ช่วงเวลาแห่งการครองราชย์ 7 ปี เต็มไปด้วยสถานการณ์แห่งความท้าทาย ไม่ว่าจะเป็นช่วงเวลาเศรษฐกิจตกต่ำ หรือปัญหาภายในพระบรมวงศานุวงศ์อันยุ่งเหยิง แน่นอนว่า ปัญหาทั้งหมดเป็นปฐมเหตุแห่งการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 24 มิถุนายน 2475 ทำให้ในหลวงรัชกาลที่ 7 เป็นพระมหากษัตริย์ในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์พระองค์สุดท้าย

คำถามก็คือในห้วงเวลาอันปั่นป่วน มีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้นบ้าง สถานการณ์ ‘ระหว่างบรรทัด’ ส่งผลอย่างไรต่อสถานะของในหลวงรัชกาลที่ 7 และในสถานการณ์อันยากลำบาก ‘กษัตริย์นักประชาธิปไตย’ จัดการเรื่องเหล่านี้อย่างไร

หากมองย้อนกลับไป ในหลวงรัชกาลที่ 7 อาจเป็นพระมหากษัตริย์ที่ ‘น่าสงสาร’ ที่สุดในราชวงศ์จักรี

พาย้อนกลับไปดูพัฒนาการทุนไทยยุคจอมพลสฤษดิ์ ว่าพวกเขาเริ่มร่ำรวยขึ้นได้อย่างไร และบรรยากาศการเมืองแบบใดที่ทำให้คนเหล่านี้สามารถร่ำรวย สร้างทรัพย์ศฤงคารได้ในห้วงเวลาการ ‘พัฒนา’ ประเทศ

ถึงวันนี้ ‘Soft Power’ วลีสั้นๆ ที่โจเซฟ ไนลส์ (Joseph Nyles) คิดขึ้นเมื่อหลายทศวรรษก่อน กลายเป็นวลีที่ถูกใช้อย่างแพร่หลาย หลายคนวิจารณ์ว่าไม่ตรงกับความหมายดั้งเดิม ขณะที่หลายคนวิจารณ์ว่า วลีนี้ถูกใช้เกลื่อนกลาดเกินไป และยุคนี้ อะไรก็ดูจะเข้าทาง Soft Power หมด เพราะหัวหน้าพรรคเพื่อไทยคนใหม่อย่าง แพทองธาร ชินวัตร เกิดสนใจเรื่องนี้!

แต่เอาเข้าจริงแล้ว Soft Power ในมุมมองของรัฐบาลนี้คืออะไร พรรคเพื่อไทยมีแผนจะทำอะไรบ้างกับ Soft Power แล้วบรรดาคำครหาต่างๆ เป็นต้นว่า “นโยบายนี้ ยากจะทำได้จริง” “เป็นแค่ราคาคุย แต่คนคิดกลับไม่เข้าใจความหมาย” จะถูกอธิบายอย่างไร?

b-holder EP นี้ พูดคุยกับ นายแพทย์ สุรพงษ์ สืบวงศ์ลี กรรมการและเลขานุการคณะกรรมการยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์แห่งชาติ ถึงสารพัดข้อสงสัย และร่วมกันหาคำตอบว่าทำไม Soft Power ถึงเป็นนโยบายที่ต้องทำให้สำเร็จให้เร็วที่สุด

ปฏิเสธไม่ได้ว่าเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ถือเป็น ‘จุดเปลี่ยน’ สำคัญของประวัติศาสตร์ไทย เมื่อประชาชนจำนวนมากรวมใจกันล้ม จอมพล ถนอม กิตติขจร และเครือข่าย เป็นชัยชนะของประชาชนในแบบที่ไม่มีใครคาดคิดว่า ‘เผด็จการ’ ที่ดำรงตำแหน่งยืนยาวขนาดนั้น จะถูกล้มได้ง่ายเพียงนี้

ก่อนจะถึงวันที่ 14 ตุลาฯ คำถามสำคัญก็คือ อะไรคือสิ่งที่ทำให้จอมพลถนอมแข็งแกร่งได้เพียงนั้น สิ่งที่ประกอบสร้าง ‘ระบอบถนอม’ คืออะไร แล้วเพราะเหตุผลใด 14 ตุลาฯ ถึงสามารถจัดการกับจอมพลถนอมได้ราบคาบ

b-holder Podcast ชวน ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ อาจารย์คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต ผู้เขียนหนังสือ ‘เนื้อในระบอบถนอม’ วิเคราะห์ ‘ไส้ใน’ ของระบอบเผด็จการเมื่อ 50 ปีก่อน ว่ามีลักษณะพิเศษอะไร แล้วเพราะอะไร ระบอบทหารที่ฝังรากลึกถึงได้พ่ายต่อพลังของปวงประชาได้