Na ukraińskim szlaku. Opowieści o Lwowie i nie tylko Radio Wnet

Dzisiejsza rozmowa dotyczy zabytków w Brzeżanach związanych z rodem Sieniawskich. Zamek, kościół i kaplica są obecnie poddawane renowacji. Miasto posiada także pozostałości synagogi i jest ważnym miejscem historyczno-architektonicznym.  W pierwszym odcinku podcastu "Na ukraińskim szlaku. Opowieści o Lwowie i nie tylko" Wojciech Jankowski, dziennikarz redakcji wschodniej Radia Wnet słucha opowieści swojego redakcyjnego kolegi, Dmytra Antoniuka, krajoznawcy i autora przewodników po Ukrainie. Dmytro obecnie przebywa w Polsce, gdzie prezentuję swoją książkę o zamkach i rezydencjach związanych z polskimi rodami na Ukrainie.  Podcast został zarejestrowany w trudnym czasie, gdy Rosja zaatakowała Ukrainę i codziennie słyszymy o ostrzałach. W wyniku tej rosyjskiej agresji wiele zabytków zostało uszkodzonych lub zniszczonych. Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy prowadzi już listę zniszczonych zabytków, która liczy ponad 500 pozycji.  Dlatego zdecydowaliśmy się z Dmytrem spotkać w studiu Radia Wnet, aby nagrywać podcasty dotyczące zabytków związanych z polską historią i kulturą na Ukrainie. W trakcie serii podcastów będziemy opowiadać o pałacach, zamkach, kościołach i klasztorach, które były częścią II Rzeczypospolitej. Nasza seria rozpoczyna się od Brzeżan, jednego z miejsc, które Dmytro miał okazję odwiedzić i które posiada wiele zabytków.  Brzeżany są miastem, w którym znajduje się wiele zabytków związanych z rodem Sieniawskich. Oprócz zamku, który był siedzibą rodziny, mamy tu również zabytkowy kościół świętych Piotra i Pawła. Kościół ten został zbudowany na początku XVII wieku i posiada wiele cennych elementów, takich jak freski, rzeźby i łuk tęciowy autorstwa Jana Pfistera. W czasach sowieckich i po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę, kościół był zaniedbany i służył jako magazyn, co spowodowało zniszczenie wielu cennych przedmiotów. Jednak od 1996 roku został ponownie przekazany obrządkowi rzymsko-katolickiemu i obecnie trwają prace konserwatorskie, prowadzone m.in. przez Instytut Polonika.  W Brzeżanach znajdują się także resztki synagogi, ponieważ miasto miało dużą społeczność żydowską. Oprócz tego, najważniejszym zabytkiem miasta jest kaplica Sieniawskich w zamku. Kaplica ta została poważnie uszkodzona podczas I wojny światowej, ale obecnie jest odnawiana. Część sarkofagów, które się w niej znajdowały, została wywieziona do Polski, a część jest przechowywana w muzeach we Lwowie. Od 2001 roku zamek w Brzeżanach pełni funkcję Państwowego Rezerwatu Historyczno-Architektonicznego.  Podcast "Na ukraińskim szlaku. Opowieści o Lwowie i nie tylko" powstał we współpracy z Instytutem Polonika, który prowadzi projekty o charakterze konserwatorskim, naukowo-badawczym, edukacyjnym i popularyzatorskim. Poznaj zasoby danych o polskim dziedzictwie za granicą. Odkryj bogactwo polskiej kultury na baza.polonika.pl.  Rozdziały podcastu:  0:00:00 Rozpoczynamy podróż po zabytkach związanych z polską historią. 0:01:03 Dmytro Antoniuk opowiada o setkach zwiedzonych miejsc. 0:02:09 Zniszczone zabytki na Ukrainie po rosyjskiej inwazji. 0:04:18 Ukraińskie zabytki zagrożone przez agresję rosyjską 0:05:27 Kościół św. Piotra i Pawła w Brzeżanach 0:06:15 Zabytkowe freski i rzeźby w kościele 0:07:04 Dzwonnica i funkcja obronna kościoła 0:07:45 Kościół i synagoga - odbudowa i zniszczenie 0:09:17 Zamek Sieniawskich - niezdobyty symbol Brzeża 0:10:13 Kaplica Świętej Trójcy - perła zamku Sieniawskich  zabytki, Brzeżany, Sieniawscy, zamek, kościół, kaplica, renowacja, konserwacja, synagoga, historia, architektura

W drugiej części podcastu rozmawiamy o Horodence, miasteczku położonym w regionie Pokucie niedaleko od Dniestru. Opowiadamy o Kościele pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, który pierwotnie był klasztorem ojców misjonarzy, a później został przekazany teatynom. Ten zespół architektoniczny został zbudowany w latach 1743-1760 i sfinansowany przez starostę Kaniowskiego, Mikołaja Bazylego Potockiego. Niestety, po kasacie józefińskiej, klasztor został zamknięty, a kościół przekształcony w kościół parafialny. Warto nadmienić, że starosta Kaniowski był również fundatorem soboru w Poczajowie.W rozmowie wspominamy również, że większość dzieł architekta Bernarda Merytyna oraz rzeźbiarza Pędzla trafiło głównie do Lwowa. Niestety, wiele z tych dzieł zostało zniszczonych i spalonych w Horodence. Obecnie, te rzeźby stanowią część Muzeum Pinsla we Lwowie, znajdującego się w byłym klasztorze sióstr Klarysek na Mytniej Płości, naprzeciwko Bernardynom. Kościół w Horodence jest teraz pod opieką polskich konserwatorów z Instytutu Polonika. W 1991 roku, po wykorzystaniu go przez sowieckie władze jako koszary i zakład włókienniczy, kościół został przekazany wiernym grecko-katolickiego kościoła. Przy wejściu do świątyni znajduje się tablica pamiątkowa dla Mikołaja Bazylego Potockiego, starosty Kaniowskiego, napisana zarówno w języku ukraińskim, jak i polskim.Następnie, opowiadamy o różnicy pomiędzy Pokuciem a Huculszczyzną oraz o różnych nazwach jagód na terenie Pokucia i ich pochodzeniu. Na koniec, zwracamy uwagę na zagrożenie dziedzictwa kulturalnego na Ukrainie podczas trwającej wojny i rosyjskiej agresji oraz apeluję o ochronę tych zabytków. W następnym odcinku podcastu będziemy rozmawiać o Jazłowcu, który znajduje się na zachodnim Podolu.

W tym odcinku opowiadamy fascynującą historię Jazłowca, miasta usytuowanego na zachodnim Podolu. To miejsce, gdzie przez wieki rządziła rodzina Jazłowieckich. W XIV wieku wybudowano tu zamek, który dziś jest domem dla zakładu Sióstr Niepokalanek. Zanurz się w historii miasta, które było sercem ormiańskiej społeczności i ważnym ośrodkiem handlowym. Odkryj, jak Wysoki i Niski Zamek w Jazłowcu przetrwał wieki, pełniąc teraz funkcję klasztoru. Prześledź tragiczne wydarzenia roku 1916, kiedy miasto zostało zbombardowane, a znaczna część jego architektury zniszczona. W tym kontekście odkrywamy postać Mikołaja Gomułki, znanego polskiego kompozytora epoki renesansu, i jego związki z tym miastem.Prowadzenie: Dmytro Antoniuk i Wojciech Jankowski.Podcast "Na Ukraińskim Szlaku: Opowieści o Lwowie i nie tylko" powstał we współpracy z Instytutem Polonika, który angażuje się w projekty związane z konserwacją, badaniami, edukacją i promocją polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą. Więcej informacji na stronie baza.polonika.pl.0:00:00 Wstęp i wprowadzenie do Jazłowca0:02:22 Historia Wysokiego i Niskiego Zamków i związek z rodem Jazłowieckich0:03:32 Zakład Sióstr Niepokalanek i grobowiec bł. Marceliny Darowskiej0:05:16 Ormianie i Żydzi w Jazłowcu: Wielokulturowa tożsamość miasta0:07:12 Graffiti z XVII wieku: Tajemnice ścian kościoła0:09:00 Losy Jazłowca w XX wieku i jego dziedzictwo0:10:15 Ostrzeżenie przed zagrożeniem dziedzictwa kulturowego w kontekście konfliktu ukraińsko-rosyjskiego

W tym odcinku opowiadamy fascynującą historię Jazłowca, miasta usytuowanego na zachodnim Podolu. To miejsce, gdzie przez wieki rządziła rodzina Jazłowieckich. W XIV wieku wybudowano tu zamek, który dziś jest domem dla zakładu Sióstr Niepokalanek. Zanurz się w historii miasta, które było sercem ormiańskiej społeczności i ważnym ośrodkiem handlowym. Odkryj, jak Wysoki i Niski Zamek w Jazłowcu przetrwał wieki, pełniąc teraz funkcję klasztoru. Prześledź tragiczne wydarzenia roku 1916, kiedy miasto zostało zbombardowane, a znaczna część jego architektury zniszczona. W tym kontekście odkrywamy postać Mikołaja Gomułki, znanego polskiego kompozytora epoki renesansu, i jego związki z tym miastem.Prowadzenie: Dmytro Antoniuk i Wojciech Jankowski.Podcast "Na Ukraińskim Szlaku: Opowieści o Lwowie i nie tylko" powstał we współpracy z Instytutem Polonika, który angażuje się w projekty związane z konserwacją, badaniami, edukacją i promocją polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą. Więcej informacji na stronie baza.polonika.pl.0:00:00 Wstęp - Opowieść o Łucku i jego historii0:00:38 Zamki książąt litewskich i historia Łucka0:02:01 Zjazd monarchów w Łucku i wyzwania Osmanów i Tatarów0:02:51 Kolegium Jezuitów i katedra św. Piotra i Pawła w Łucku0:03:41 Uratowana katedra rzymskokatolicka i Muzeum Ateizmu0:05:00 Cudowna ikona Matki Bożej Latyczowskiej i losy klasztoru dominikanów0:05:42 Unia Brzeska i powstanie prawosławnego bractwa w Łucku0:06:13 Różnorodność kulturowa Łucka: Karaimowie, Żydzi, Ormianie0:07:14 Stara synagoga i dziedzictwo gminy żydowskiej0:08:02 Ekumeniczne nabożeństwo upamiętniające ofiary represji NKWD0:08:50 Renowacja wieży Czartoryskich i odkrycie jezuickich podziemi0:10:08 Rosyjska inwazja na Ukrainę i walka o ochronę polskiego dziedzictwa

W najnowszym odcinku przenosimy się do malowniczych Mikuliniec gdzie tajemniczy zamek skrywa w sobie wiele sekretów. W XVI wieku to właśnie Anna Jordan z domu Sieniawska dała początek tej niezwykłej budowli, która wielokrotnie doznawała zniszczeń z rąk Tatarów, Kozaków i Turków. Jak przetrwał do naszych czasów? Czy obrazy z pałacu naprawdę stały się workami? Dowiedzcie się więcej o tej i innych fascynujących historiach z Mikuliniec. Dmytro Antoniuk, Wojciech Jankowski, zapraszają Was do wspólnego odkrywania historii.0:00:00 Lwów i Łódź - rozmowa o niecodziennych wydarzeniach w podróży0:00:29 Mikulińce - tajemnice zamkowej twierdzy i jej mieszkańców0:01:09 Bitwa pod zamkiem - opowieść o heroicznej obronie przed Turkami0:03:07 Architektura Mikuliniec - pałac i kościół jako świadkowie historii0:04:33 Piotr Konopka - próba przemysłowej transformacji i sukces uzdrowiska0:05:23 Złodzieje dzieł sztuki - plądrowanie pałacu i tragiczna historia obrazów0:06:36 Wspólne dziedzictwo na Ukrainie - inicjatywa ocalenia naszej kultury

W niniejszym odcinku podcastu przenosimy się do Rudek, położonych w obwodzie lwowskim na Ukrainie. Rudki skrywają wiele tajemnic związanych z historią Rzeczypospoliteji, w tym miejsce spoczynku wybitnego polskiego dramaturga, Aleksandra Fredry. Omawiamy historię kościoła w Rudkach, który stał się sanktuarium Matki Boskiej Rudeckiej, oraz przyglądamy się ważnym zabytkom związanym z postacią Fredry, takim jak pałac w Beńkowej Wysznii. Dmytro Antoniuk i Wojciech Jankowski, wraz z Instytutem Polonika, przedstawiają wspólne dziedzictwo na Ukrainie, które w obliczu rosyjskiej agresji jest pod zagrożeniem.Czasówka rozdziałów:0:00:00 - Rudki: Miejsce spoczynku Aleksandra Fredry.0:01:13 - Sanktuarium Matki Boskiej Rudeckiej i jego historia.0:02:16 - Kościół w Rudkach i obraz Matki Boskiej Rudeckiej.0:03:16 - Tajemnica kradzieży obrazu Matki Boskiej Rudeckiej.0:04:01 - Zabytki Beńkowej Wysznii związane z Aleksandrem Fredrą.0:05:10 - Aleksander Fredro - życie i twórczość.0:06:11 - Pomnik Fredry we Wrocławiu i jego wnuk, metropolita Szeptycki.0:07:08 - Pałac w Beńkowej Wysznii - obecnie koledż agrarny i muzeum poświęcone Fredrze.