Cobouw Podcast Cobouw

Hoe gaat Gelderland 104.000 woningen bouwen tot 2030? Gedeputeerde Dirk Vreugdenhil pakt alle creatieve mogelijkheden aan om dat doel te bereiken en wil daarom de daken van bestaande gebouwen beter benutten. Binnen vijf jaar moeten er 12.000 woningen worden gebouwd door het zogeheten optoppen. De provinciebestuurder vertelt over ambities en uitdagingen in deze aflevering van Doorzagen. "We worden ook wel eens uitgelachen. Maar ik geloof hier echt in."

De aanpassing van de Milieuprestatieberekening voor gebouwen zorgde begin jaar voor enorme tumult in de bouwsector. Ineens kwamen hout en andere biobased materialen een stuk slechter uit de duurzame verf. Minister Hugo de Jonge probeert zijn 'oneerlijke' wetsvoorstel te repareren, maar Dick van Ginkel, bouwregelexpert en innovatiemanager bij TBI Woonlab, heeft geen goed woord over voor de ambtelijke procesgang. "Dit had voorkomen kunnen worden als het ministerie kritische signalen uit de markt eerder had opgepakt." Hij stelt zelfs dat grote bouwers die investeerden in industrialisatie en biobased bouwen economische averij oplopen door deze 'soap'. In deze aflevering van Doorzagen doet hij zijn verhaal en geeft hij minister De Jonge een aantal opmerkelijke adviezen.

Kleinere opdrachtgevers, zoals gemeenten, weten vaak niet hoe ze duurzame asfaltmensels, betonsoorten of andere innovatieve innovaties moeten inkopen. Om ze een handje op weg te helpen past CROW ‘de contractbijbel van de GWW-sector’ aan.

De Standaard RAW-systematiek geldt al zeker vijftig jaar als belangrijke basis voor jaarlijks duizenden contracten in de Grond- weg en waterbouw. De bouw is er blij mee, want het voorkomt dat iedere opdrachtgever
andere contracten opstelt. Het geliefde bepalingenboek van ruim 1500 gram heeft echter ook een nadeel. Het zit duurzaam bouwen soms in de weg. Of anders gezegd: het biedt te weinig ruimte voor ambitieuze opdrachtgevers en innovatieve bouwers. Daarom past kennisplatform CROW de RAW, hoofdstuk voor hoofdstuk bepalingen aan. Wat die progressieve aanpak precies behelst, vertelt Pieter Litjens, directeur van CROW als uitgever van de Standaard RAW-systematiek, in de nieuwste aflevering van Doorzagen. Geen taboe blijft volgens hem onbesproken, ondanks het feit dat sommige producenten en bouwers bang zijn voor
al te drastische wijzigingen. Oud-politicus Litjens stelt dat er niets anders op zit. Sleutelen aan zelfs vertrouwde voorwaarden is volgens hem pure noodzaak in een
tijd van klimaatverandering, weersextremen en CO2-uitstoot. “We weten allemaal dat we duurzamer moeten bouwen. Ook de druk vanuit Den Haag wordt steeds
groter.”

Het CO2-budget van de Nederlandse bouw is bijna op, blijkt uit nieuw onderzoek. Hoe erg is dat en valt er nog iets te repareren? Cobouwjournalist Thomas van Belzen gaat daarover in gesprek met Sybren Bosch, adviseur bij Copper8 en Mantijn van Leeuwen, directeur van het NIBE.

Hij maakt zich niet altijd populair bij Rijkswaterstaat. Jammer, vindt emeritus-hoogleraar Integraal Ontwerpen aan de TU Delft Hennes de Ridder. “Ik wil ze helpen."

Hij noemt zichzelf vervelend. Realiseert zich dondersgoed dat niet iedereen op zijn kritische blik zit te wachten. En toch blijft hij het doen. Al was het alleen maar om het klimaat een handje te helpen met een CO2-vriendelijkere bouw.
Afgelopen maandag was Hennes de Ridder, professor doctor ingenieur, te gast in de studio van de podcast Doorzagen. Aanleiding? De mislukte aanbesteding van de
Van Brienenoordbrug en zijn ongezouten mening daarover. De professor doctor ingenieur schreef in Cobouw over “het zoveelste bewijs van onkunde bij Rijkswaterstaat.”

De Ridder meent dat de ’s lands grootste beheerder van wegen, dijken, bruggen en viaducten te weinig technische kennis in huis heeft. Bij complexe opgaven zou Rijkwaterstaat te veel leunen op ondeskundige en
duurbetaalde consultants.

In Doorzagen zet hij die woorden kracht bij. “Het is toch
ongelofelijk dat ze zo’n brug niet naar de markt kunnen brengen?” En: ”Consultants kunnen mijn bloed wel drinken. Indirect tast ik hun werkgelegenheid aan.”

Onderwijl ziet hij dat Rijkswaterstaat blijft worstelen met
aanbestedingen. “Ze doen steeds precies de verkeerde dingen. Nu selecteren ze voor de renovatie van drie bruggen één aannemer. In plaats daarvan zouden ze drie
aannemers moeten kiezen voor de renovatie van honderd bruggen. Het is zo simpel.”

Hij wil Rijkswaterstaat niet bashen. Hij wil helpen. “Ik vind het een fantastische organisatie en heb grote liefde en veel respect voor Rijkswaterstaat. Laatst heb ik nog een prachtig rapport voor ze gemaakt, waarin
allemaal mooie adviezen staan. Dat ze er niets mee doen, maakt mij niet uit… Ik heb er keurig voor betaald gekregen.”

Het maakt hem wel uit. Al was het alleen maar vanwege het milieu. Net zoals het plan dat hij bedacht voor het Zuidasdok. Het was een stuk goedkoper en milieuvriendelijker dan de aanpak die Rijkswaterstaat koos, maar belandde in niemandsland.

Waarom? De bevlogen De Ridder weet het niet, maar hij vindt het onbegrijpelijk. Onderwijl waarschuwt hij voor een financieel fiasco bij het Zuidasdok.  

De uitgesproken oud-hoogleraar zaagt niet alleen door, maar bouwt ook op. Hij breekt een lans voor simpeler bouwen en het behouden van gebouwen. Hij
bedacht ook een plan, waarmee de Rotterdamse voetbaltempel De Kuip volgens hem
nog jaren vooruit kan.

Hoe? Door het veld verdiept aan te leggen. Daarmee schept hij 2 hectaren aan te verhuren ruimten voor moderne faciliteiten. “Businessunits op vier meter hoogte”, ziet hij wel zitten. “Je moet de strijd kunnen horen, ruiken,
voelen.”

Of dat ‘uitgeholde’ Kuipplan het gaat halen, is ook maar de vraag. De Ridder laat zich echter niet temmen. Benieuwd naar het verhaal van de man die zijn carrière begon bij HBG, de voorloper van BAM, die de bouw een paar
jaar geleden “een verschrikking” noemde en vooral simpel bouwen predikt.

Met innovatieve contractvormen probeert Rijkswaterstaat risico's eerlijker te verdelen en de markt iets blijer te maken. Bij het verlagen van 35 kribben en 5 oevers in het Pannerdenschkanaal, een project van ongeveer 15 miljoen euro, werd de zogenoemde twee-fasen-aanpak ingezet. Hoe pakte dat uit? Smaakt het naar meer? Daarover gaat de nieuwste aflevering van Doorzagen. Te gast zijn Aart-Jan van ’t Oever, projectleider bij Ploegam en Huub Hector, projectmanager Rijkswaterstaat.