De Grote Vriendelijke Podcast De Grote Vriendelijke Podcast

"Tonke was haar boeken, haar boeken waren Tonke." - Rindert Kromhout
Eergisteren, op vrijdag 12 juli 2024, stierf een van Nederlands belangrijkste kinderboekenschrijvers ooit: Tonke Dragt. Haar grootste internationale succes was 'De brief voor de koning', maar ze schreef nog veel meer iconische boeken, zoals 'De zevensprong', 'De torens van februari', 'Torenhoog en mijlen breed' en 'Ogen van tijgers' (alle Leopold 10/12+). Twee dagen na haar overlijden praten kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) in deze ingelaste aflevering over het leven en werk van Tonke Dragt met haar collega en boezemvriend Rindert Kromhout en haar redacteur van de laatste jaren Eefje Buenen.
Verwijzingen in deze aflevering
Tonke Dragt podcastsIn januari 2020 maakten we twee bijzondere afleveringen met Tonke Dragt. We spraken voornamelijk over haar toekomstromans en over de Netflix-verfilming van 'De brief voor de koning'. We hebben de podcast in twee delen gepubliceerd. Luister dus eerst naar deel 1 en daarna naar deel 2.In de Update van mei 2021 kwam Tonke nog eens kort telefonisch aan het woord over haar herontdekte boek 'De strijd om de hartenkoningin'.
TrouwBas had het allerlaatste interview met Tonke Dragt, samen met Rindert Kromhout, over hun gezamenlijke boek 'Wie achter deze deur verdwaalt'. Het interview verscheen in december 2021 in Trouw. Het interview uit Libelle uit 2005 is niet online terug te lezen.
De dag na Tonkes overlijden schreef Bas dit In Memoriam voor de krant.
ABC, Sterren, BoekanierEefje Buenen refereert aan het biografische abc-boek 'ABC Dragt' van Joukje Akveld en Annemarie Terhell en leest een verhaal voor uit de verzamelbundel 'Als de sterren zingen' van Tonke Dragt. Rindert Kromhout leest voor uit haar Kinderboekenweekgeschenk 'De blauwe boekanier' uit 1964, dat in oktober 2024 opnieuw uitkomt in een verzamelband met het nooit eerder uitgegeven tweede deel. De cover en synopsis zijn al te bekijken in de najaarsaanbieding van Leopold.
CondoleancesLezers die graag persoonlijk willen reageren op het overlijden van Tonke Dragt, kunnen een brief of kaart sturen aan uitgeverij Leopold. Zij zorgen dat de post wordt doorgestuurd aan Tonkes zus Ada.
Uitgeverij LeopoldO.v.v. condoleance Tonke DragtPostbus 10501000 BB Amsterdam

Het was het lievelingsboek uit zijn jeugd en nu heeft hij het verhaal over de houten pop met de groeiende jokneus eindelijk zelf van illustraties voorzien: 'Pinokkio' van Carlo Collodi. De Vlaamse illustrator Carll Cneut schilderde én tekende bij de bewerking van Imme Dros, getiteld 'O Pinokkio' (Querido 7+).
Voor Carll vormt het boek de afsluiting van een periode, omdat hij uitgeverij De Eenhoorn, waar hij al zijn belangrijke werk tot nu toe publiceerde, heeft verlaten. In 'O Pinokkio' zijn daarom tal van visuele referenties aan dat eerdere werk te vinden. Het boek is ook het begin van een nieuwe periode in zijn carrière bij uitgeverij Querido. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten in deze Grote Vriendelijke Podcast met de illustrator over een boek als een poppenkast, over schilderijen afwassen, 'inner paniekskes', rode bomen en hoe moeilijk het is om naïeve pentekeningen te maken. Imme Dros vertelt kort over haar aanpak van het originele verhaal en de illustraties van Carll.
Verwijzingen in deze aflevering
Het BalletorkestWe laten een fragment horen uit het familieconcert 'O! Pinokkio!' van Het Balletorkest, waarvoor Imme Dros de tekst oorspronkelijk schreef. De voorstelling is hier integraal te bekijken.
Integrale vertalingIn de 15e aflevering van de GVP tipten we de integrale vertaling van Pietha de Voogd van 'De avonturen van Pinokkio' van Carlo Collodi (tekeningen: Sjaak Rood, Novecento 8+).
Interview Imme DrosBas interviewde Imme Dros onlangs voor dagblad Trouw. In dat gesprek ging het ook kort even over 'O Pinokkio'. Het gesprek is hier terug te lezen voor DPG abonnees.

Een dubbeldikke Grote Vriendelijke Update, want vorige maand sloegen we er eentje over. Je hoort in deze aflevering dus het kinderboekennieuws van mei en juni 2024. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) bespreken de Zilveren Griffels en Penselen en de kritiek dat er al jaren nauwelijks Vlamingen in de prijzen vallen, het 75-jarig bestaan van De Kameleon van Hotze de Roos (Kluitman 8+) komt aan bod, Theo Thijssenprijswinnaar Edward van de Vendel leest een gedicht uit zijn nieuwste bundel 'Hannes en Hassan weten meer dan jij' (Querido 8+, tekeningen: Martijn van der Linden) en aan de telefoon is Anna Woltz, over het nieuwe collectief Schrijvers voor Toekomst. Om het af te maken zijn er maar liefst vier boekentips en buigt Katinka Polderman zich over het thema leesbevordering.
Verwijzingen in deze aflevering
Jaarverslag Literatuurmuseum/KinderboekenmuseumBas praat over dit jaarverslag, dat je hier kunt inzien.
Griffels & PenselenEen bericht over en de juryrapporten bij de Zilveren Griffels en Penselen van dit jaar lees je hier.
Schrijvers voor ToekomstMeer over de Schrijvers voor Toekomst en het eerste verhalenboek dat in januari 2025 bij Ploegsma gaat verschijnen, vind je op hun website.
Boekentips
'Roodkapje'Bethan WoollvinVertaling: Berd RuttenbergHoogland & Van Klaveren 4+
'Kermiskind'Jacques VriensHolkema & Van Warendorf 10+
'Vandaag komen we niet meer thuis'Enne KoensTekeningen: Maartje KuiperLuitingh-Sijthoff 10+
'De grote vloed'Sjoerd KuyperHoogland & Van Klaveren 13+

"Dag Dikkie Dik, tot de volgende keer!" Wie kan die legendarische woorden aan het eind van het voorleesmoment in Sesamstraat niet dromen? Schrijfster en tekenares Jet Boeke stond aan de wieg van de rode kater, die een iconisch kinderboekpersonage is geworden. In 1978 maakte hij zijn debuut op tv, vijf jaar later verscheen het eerste omkeerboekje over Dikkie Dik en inmiddels zijn er miljoenen exemplaren van de boeken over de kat verkocht.
Toch heeft het 46 jaar geduurd voor er een speelfilm over Dikkie Dik is gemaakt, maar nu is die eindelijk in de bioscoop: 'Dikkie Dik en de verdwenen knuffel'. Ter gelegenheid daarvan dopen kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) deze aflevering om tot De Grote Vriendelijke Dikkie Dik Podcast en praten ze met de 75-jarige Jet Boeke over de ontstaansgeschiedenis van het personage, haar visie op de boeken, het karakter en uiterlijk van Dikkie Dik en haar manier van werken. Ook vertelt ze openhartig hoe ze door de ziekte Parkinson afscheid heeft moeten nemen van het tekenen. Een gesprek over poezengedrag, hamers, broodmessen en gedoofde kaarsen, over snotvingertjes op originele aquarellen, chroom-oranje, puntjes aan penselen zuigen en de echte Dikkie Dik (die wit was).
Verwijzingen in deze aflevering
FilmDe film 'Dikkie Dik en de verdwenen knuffel' draait vanaf 19 juni 2024 in de bioscoop. De trailer kun je hier bekijken. Uitgeverij Gottmer heeft een boek met dezelfde titel uitgegeven, waarin animatiebeelden uit de film zijn gebruikt.
SesamstraatDe beelden bij het voorleesmoment met Rudy Kuhn uit Sesamstraat dat we laten horen kun je op YouTube bekijken.
Eerste storyboardEen foto van het eerste storyboard dat Jet Boeke voor Sesamstraat maakte, plaatsen we hiernaast.

Ruim twee maanden na het eerste Grote Vriendelijke Panel is er al een tweede aflevering in deze serie onregelmatige podcasts, waarin kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) de wereld achter het kinderboek in kaart brengen. Dit keer spreken we met vormgevers; de mensen die zorgen dat tekst en illustraties op een zo aantrekkelijk mogelijke manier gepresenteerd worden. Te gast zijn Petra Gerritsen, Roald Triebels en Leentje van Wirdum.
Petra gaf veel bekende series vorm, zoals 'Superjuffie' van Janneke Schotveld, 'Kolletje' van Pieter Feller en 'Mees Kees' van Mirjam Oldenhave.
Roald kun je kennen van zijn vormgeving van 'Misjka', 'Gelukkig en blij' en 'Gloei' van Edward van de Vendel, maar ook van 'De jongen die van de wereld hield' van Tjibbe Veldkamp en 'Bijzondere beesten en doodgewone dieren' van Bibi Dumon Tak.
Leentje gaf 'De boomhut' van Ronald & Marije Tolman vorm, maar ook 'Patroon' van Marco Kunst, 'Dichter bij de seizoenen' van Bette Westera en 'Heel de wereld wordt wakker', samengesteld door Jaap Robben.
Luister naar ons gesprek over bakjes met 11.000 letters, titels die met de hand zijn getekend, honderd versies maken, pregen en stockfoto's, over 'groen kost poen' en het boek als de held. Tip: houd Google bij de hand tijdens het luisteren, zodat je titels kunt opzoeken en meekijken.
Meer PanelgesprekkenDe makers van de boeken hoor je al in onze andere podcasts, in het Panel komen steeds drie mensen aan het woord die op een andere manier betrokken zijn bij de weg die het boek tussen maker en lezer aflegt. Je kunt voor de toekomst denken aan redacteuren, vertegenwoordigers, boekhandelaren en bibliothecarissen.

Historicus, tv-presentator en kinderboekenschrijver Astrid Sy sprak op 15 mei 2024 de jaarlijkse Annie M.G. Schmidt-lezing uit in het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum in Den Haag. Sy ontleende de titel van haar lezing aan een uitspraak van Pippi Langkous, 'Peperneut, ik wil nimmer worden greut', en zet uiteen hoe we kunnen verlangen naar verandering en ons er tegelijkertijd tegen verzetten. Ze vertelt over haar nostalgische gevoelens bij de kinderboeken die ze in haar jeugd las, haar fascinatie voor geschiedenis, over de eeuwige jeugd van Pippi en Peter Pan, maar ook over hoe veel boeken van vroeger gedateerd zijn geraakt en nu niet meer kunnen. Hoe kunnen we koesteren wat ons dierbaar is en tegelijkertijd meegaan met de tijd? "Schrijven voor kinderen, is schrijven voor de verandering", zegt Sy.
Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) stelden Astrid Sy al aan de luisteraars voor in een kort gesprek met haar in De Grote Vriendelijke Update van maart. Sy schreef drie boeken: 'De brieven van Mia' (Rose Stories 10+), 'Duiker Doris en het verdwenen vuurtorenlicht' (Rose Stories 4+) en 'Noem geen namen' (Luitingh-Sijthoff 15+). In het najaar van 2024 verschijnt haar nieuwe boek 'De glazenwasser van het Rijksmuseum' (Luitingh-Sijthoff 10+).
De tekst van de lezing is binnenkort terug te vinden op de website van IBBY Nederland, die het evenement organiseert samen met het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum, Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds.
Meer lezingen
Beluister ook de andere lezingen op ons kanaal:
– De Annie M.G. Schmidt-lezing van Marjolijn Hof– De Annie M.G. Schmidt-lezing van Marit Törnqvist– De Annie M.G. Schmidt-lezing van Jean-Claude van Rijckeghem– De ALMA-lezing van Bart Moeyaert– De Albert Verwey-lezing van Bibi Dumon Tak
Foto Astrid Sy: Eveline van Egdom