Techstorie - rozmowy o technologiach TOK FM

Pod koniec maja miał miejsce chyba najbardziej zuchwały atak na polską infosferę ostatnich lat. W serwisie Polskiej Agencji Prasowej opublikowana została depesza o tym, że w Polsce odbędzie się częściowa mobilizacja, a powołani do wojska młodzi ludzie trafią na wojnę na Ukrainę. Ukazała się dwa razy, w odstępie około 20 minut. Depesza ta oczywiście była fałszywa, ale i tak zostało zasiane ziarno spiskowej teorii, że informacja była prawdziwa tylko za szybko opublikowana i rząd teraz próbuje przykrywać fakty. I właśnie takie teorie spiskowe oraz pokaz potencjału wpływania na komunikację były zapewne powodem stojącym za tym atakiem.

Już w połowie maja minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski ostrzegał, że przed eurowyborami Polska powinna być przygotowana na to, że Rosjanie uruchomią silniejsze niż zazwyczaj cyberataki - albo dezinformujące, albo na infrastrukturę krytyczną. Tyle, że cały ten rok to jeden wielki festiwal wyborczy - na całym świecie niemal 2 mld osób wezmą udział w 65 wyborach. To rekordowa liczba! A zarazem niebywałe możliwości dla państw i sił, które chciałyby w tych wyborach mieszać.
Przyglądamy się więc temu, jakie technologie i techniki są używane, by wpływać na procesy wyborcze od Indii po Mołdawię, czy można im wierzyć i kto powrócił do żywych, żeby namawiać do udziału w wyborach.

W tym odcinku TECHSTORII swoją wiedzą dzielą się:
- Jakub Szymik z Fundacji CEE Digital Democracy Watch
- Martyna Bildziukiewicz, szefowa unijnego biura ds. walki z dezinformacją „East StratCom Task Force”
- dr Aleksandra Jaskólska z Uniwersytetu Warszawskiego, politolożka i specjalistka od polityki wewnętrznej i zewnętrznej Indii
- Christine Bejerasco ekspertka ds. bezpieczeństwa z firmy WithSecure

Śródtytuły - na skróty:
00:00 - Wprowadzenie
05:01 - Unia szykuje się na atak
11:23 - Technologiczne sianie chaosu
16:15 - Deepfejki w polityce
25:12 - Indie wielkim laboratorium AI
41:20 - Co wydarzy się w USA
46:36 - Reakcja Big Techów i polityków

Źródła:
- O przeszukaniach w PE: https://www.france24.com/en/live-news/20240529-%F0%9F%94%B4-police-search-the-european-parliament-over-possible-russian-interference
- O deepfejkach w UK: https://www.politico.eu/article/uk-keir-starmer-labour-party-deepfake-ai-politics-elections/
- Jak fałszywy Tom Cruise działał na rzecz Rosji: https://www.politico.eu/article/ioc-says-it-was-hit-by-fake-news-campaign-and-ai-tom-cruise/
- Jacek Dukaj o AI w wyborach: https://wyborcza.pl/7,75517,30113788,jakie-ksiazki-napisze-nam-ai-jacek-dukaj-juz-wie.html
- O zalewie deepfejków w Indiach: https://www.wired.com/story/indian-elections-ai-deepfakes/
- Amerykanie boją się wpływu AI na wybory: https://www.elon.edu/u/news/2024/05/15/ai-and-politics-survey/

Polecane odcinki TECHSTORII - 9, 70, 84:
- https://audycje.tokfm.pl/podcast/118930,9-Jak-Rosja-zrobila-z-Ukrainy-laboratorium-cyfrowej-wojny
- https://audycje.tokfm.pl/podcast/153171,70-Przeprosiny-Zuckerberga-manipulacje-napedzane-AI-i-technologiczna-nowosc-TECHSTORIE-LIGHT
- https://audycje.tokfm.pl/podcast/158084,84-Jak-Europa-rzadzi-swiatem-Efekt-Brukseli-odczuwalny-nawet-w-Azji

Początek lata zapowiada się bardzo różnorodnie pod względem premier książkowych. Choć nie są to lektury lekkie, łatwe i przyjemne, warto po nie siągnąć. Pierwsza jest analizą internetowo-rzeczywistego zjawiska, które autorka nazywa terrorem połowy ludzkości. Druga bierze pod lupę mity i przesądy na temat życia w mieście i miejskich technologii. A trzecia i pół kolejnej, to już namysł nad tym, jakie zmiany dzieciom oraz szkole fundują nowe technologie.

Pierwszą omawianą w podcaście książką jest - “O mężczyznach, którzy nienawidzą kobiet. Od inceli do artystów podrywu” napisana została przez Laurę Bates, wydana przez Wydawnictwo Czarne, w przekładzie Mariusza Gądka. Autorem drugiej jest Łukasz Drozda - “Miejskie strachy. Miasto 15-minutowe, 5G i inne potwory” Wydawnictwa Krytyka Polityczna. Trzecia to - “Szkoła w czasach AI. Jak przygotować dzieci na wyzwania jutra” napisana przez Jowitę Michalską, wydana przez Wydawnictwo MT. A czwarta, uzupełniająca nosi tytuł - “Z nosem w smartfonie Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?” Karola Jachymka, wydana przez Wydawnictwo Agora.

Na skróty do książek:
02:52 - “O mężczyznach, którzy nienawidzą kobiet. Od inceli do artystów podrywu”
22:06 - “Miejskie strachy. Miasto 15-minutowe, 5G i inne potwory”
29:27 - “Szkoła w czasach AI. Jak przygotować dzieci na wyzwania jutra”
37:02 - “Z nosem w smartfonie Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?”

Polecane odcinki TECHSTORII:
- 37#Nasze smartfonowe dzieci. "One będą winić nas" - https://audycje.tokfm.pl/podcast/139152,37-Nasze-smartfonowe-dzieci-One-beda-winic-nas
- 27# Zbanować Tik Toka? Sądny rok dla chińskiej apki - https://audycje.tokfm.pl/podcast/135125,27-Zbanowac-Tik-Toka-Sadny-rok-dla-chinskiej-apki
- 39# Transhumanizm, czyli śmierć jak choroba. Jak żyje się z dodatkowym zmysłem? - https://audycje.tokfm.pl/podcast/139785,39-Transhumanizm-czyli-smierc-jak-choroba-Jak-zyje-sie-z-dodatkowym-zmyslem

Materiał powstał we współpracy ze Szkoła Liderów i jest finansowany przez kampanię #BrukselaToNieKurort.

Opowiadałyśmy już wielokrotnie o dużych dyrektywach DSA, DMA czy AI Act, które zostały przyjęte w ostatnich latach i które mogą mieć decydujący wpływ na to, jak nam się żyje w świecie platform społecznościowych, wielkich technologicznych biznesów i sztucznej inteligencji. Jedno jest pewne: Unia Europejska jest dziś jedną z najważniejszych na świecie sił decydujących o tym, jak wygląda porządek prawny, kontrola i pozycja technologicznego biznesu. Co więcej, być może jest jedyną polityczną instytucją zdolną do tego, by postawić się Big Techom. Ale nie jest tak, że to się dzieje w jakiejś mitycznej, oderwanej od nas Brukseli. Za te polityki i regulacje odpowiadają Parlament Europejski i Komisja Europejska, a ich kształt wyłonimy my sami już 9 czerwca w wyborach europejskich. Dlatego w tym odcinku przyglądamy się temu, czy Europa rządzi światem, czy RODO stało się standardem zarządzania danymi, kto jest wdzięczny za regulację ładowarek i jaką rolę odgrywa i może odgrywać w tym wszystkim Unia. Ten odcinek jest częścią programu prowyborczego, przygotowanego we współpracy z Fundacją Szkoła Liderów, ale partner oczywiście nie miał wpływy na treść podcastu. Więcej o tej kampanii na stronie www.brukselatoniekurort.pl

Gośćmi podcastu są:
- dr Joanna Mazur z DELab UW
- Jakub Szymik z Fundacji CEE Digital Democracy Watch
- dr Damian Flisak prawnik, specjalista w zakresie prawa nowych technologii, AI i prawa autorskiego

Śródtytuły:
00:00 - Wprowadzenie
09:52 - Roaming
16:38 - Ładowarki
20:37 - "Efekt Brukseli"
29:34 - Przeregulowanie
48:03 - Przyszłość

ŹRÓDŁA:
- Anu Bradford "The Brussels Effect: How the European Union Rules the World"
- Anu Bradford "The False Choice Between Digital Regulation and Innovation"
https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=4753107
- Nad czym pracuje Unia w cyfrowych tematach?
https://www.europarl.europa.eu/topics/pl/article/20210414STO02010/ksztaltowanie-transformacji-cyfrowej-strategia-ue
- Teresa Pakulska, "Cyfryzacja w Unii Europejskiej - w Kierunku zrównoważonego rozwoju?"Wyd. SGH
https://www.jomswsge.com/pdf-174173-95920?filename=Digitization%20in%20the.pdf
- Jak działa zasada Roam Like At Home, czyli ujednolicony roaming w Unii:
https://digital-strategy.ec.europa.eu/pl/library/roaming-review-fair-use-policy-and-sustainability-derogation

Polecane odcinki TECHSTORII - 66, 67, 68:
- https://audycje.tokfm.pl/podcast/151794,66-DzisAI-w-Polsce-glebokie-uczenie
- https://audycje.tokfm.pl/podcast/152131,67-DzisAI-w-Polsce-modele
- https://audycje.tokfm.pl/podcast/152460,68-DzisAI-w-Polsce-halucynacje

Sztuczna inteligencja może zniszczyć świat i ludzkość? Mamy dla Was dobrą wiadomość. Nie zniszczy. A przynajmniej raczej nie będzie to “ta zła zbuntowana AI”, którą straszy nas popkultura. Ale jest i zła wiadomość. Niestety, budowanie AI w tak wykładniczym tempie, jakie obserwujemy, może nasz świat sprowadzić jeszcze szybciej na krawędź katastrofy klimatycznej. Już teraz, gdyby podliczyć globalne zużycie energii na potrzeby generatywnej AI to… okazałoby się, że mamy na Ziemi jedno państwo więcej. Sam Sam Altman, prezes OpenAI nawoływał w styczniu w Davos, że potrzebujemy przełomu w energetyce, bo AI jest po prostu wyjątkowo energochłonna i na obecnych rozwiązaniach daleko nie zajedziemy. Co więcej OpenAI szacuje, że od 2012 r. moc obliczeniowa wykorzystywana do trenowania jednego modelu AI każdego roku wzrastała 10-krotnie! W efekcie sam ChatGPT w wersji 3 już zużywa tyle energii, co 33 tys. amerykańskich gospodarstw domowych.

Gośćmi podcastu są:
- Patryk Strzałkowski, dziennikarz Gazety.pl specjalizujący się w tematyce środowiska i ekologii
- Natalia Kotłowska-Wochna, prawniczka nowych technologii
- Szymon Opryszek, reporter Oko.press i autor książki “Woda. Historia pewnego porwania”.

Śródtytuły;
02:14 - Energia na wagę złota
18:36 - Chmura - 6 państwo świata
29:45 - Brak transparentności
32:45 - Minerały ziem rzadkich
35:50 - Czysta energia: będzie przełom?
42:54 - Czy można być eko bez AI

Żródła:
- Szymon Opryszek, “Woda. Historia pewnego porwania”
- Kate Crawford "Atlas Sztucznej Inteligencji"
- Raport Schneider Electric o zużyciu energi na potrzeby AI: https://www.androidheadlines.com/2023/10/ai-systems-power-consumption-small-countries.html
- Analiza Shaolei Rena, badacza z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Riverside o zużyciu wody: https://arxiv.org/pdf/2304.03271
- Reportaż o centrum danych Facebooka w Lulei: https://wyborcza.biz/biznes/7,177150,22095952,lulea-dom-wielkiego-brata-facebook-trzyma-historie-naszych.html
- Artykuł Piotra Cieślińskiego "Internet i AI to nie tylko algorytmy i dane. To też skały, solanka litowa i ropa naftowa":https://wyborcza.pl/7,75517,30889297,mam-dla-was-zla-wiadomosc-czysta-energia-nie-istnieje.html#S.MT-K.C-B.1-L.1.duzy
- Czy Helion da nam fuzję jądrową: https://www.theguardian.com/technology/2023/aug/01/techscape-environment-cost-ai-artificial-intelligence
- Jak marihuana generuje ogromne zapotrzebowanie na energię:https://fortune.com/2024/03/22/crypto-marijuana-data-center-power-use-electric-grid/

W "Techstoriach Light" usłyszysz o tym, co się dzieje w kolejnym sezonie telenoweli “dorwać TikToka”, czyli USA kontra TikTok. Po co Europa wzięła na celownik Shein, z jakiego powodu w środku majówki polski MSZ wydał specjalne oświadczenie i dlaczego Oxford zamknął instytut ufundowany przez Elona Muska. Zapraszają Sylwia Czubkowska i Joanna Sosnowska.

Na skróty:
01:44 - FANCY BEAR
06:29 - ULTRAKŁOPOTY SHEIN
13:36 - TEMU
14:24 - KOLEJNY SEZON “DORWAĆ TIK TOKA”
19:48 - FUTURE OF HUMANITY INSTITUTE

Polecane odcinki TECHSTORII:
ODCINEK 54 - https://audycje.tokfm.pl/podcast/147516,54-Cala-prawda-o-Temu-i-Shein-Jak-podbija-nas-chinski-e-handel
ODCINEK 69 - https://audycje.tokfm.pl/podcast/152797,69-Kim-jest-Miron-Mironiuk-tajemniczy-mlody-biznesmen-dzialajacy-w-Chinach-W-Polsce-stanal-na-czele-rady-do-spraw-AI
ODCINEK 26 - https://audycje.tokfm.pl/podcast/134449,26-Longtermizm-Tajemnicza-filozofia-ktora-stoi-za-zachciankami-Elona-Muska-i-nie-tylko
ODCINEK 78 - https://audycje.tokfm.pl/podcast/155932,78-Co-knuli-razem-Facebook-i-Netflix-Handluja-naszym-zyciem-TECHSTORIE-LIGHT

Wszystkie omawiane w tym odcinku książki są świeżynkami, które dopiero co weszły na rynek. Pierwsza pozycja jest wstrząsającym reportażem, po którym kupno nowego smartfonu, nie mówiąc już o elektryku, można przypłacić potężnymi wyrzutami sumienia.
Druga, ważnym przekazem o przyszłości świata pod rządami AI, autorstwa jednego z najważniejszych filozofów technologii. I na deser coś lżejszego kalibru. Po raz pierwszy w tym cyklu powieść. I to nie science fiction. Jak już, to raczej socjo-tech fiction, ale z bardzo aktualnym twistem.

Omawiane książki:
- "Krwawy kobalt. O tym, jak krew Kongijczyków zasila naszą codzienność" Siddharth Kara, Wydawnictwo W.A.B., tłum. Hanna Pustała-Lewicka
- "Deep Utopia: Life and Meaning in a Solved World" Nick Bostrom
- "Domek z piernika" Jennifer Egan, Wyd. Znak Literanova, tłum Anna Gralak

Na skróty do omawianych książek:
01:52 - “Krwawy kobalt” Siddharth Kara
16:34 - “Deep Utopia: Life and Meaning in a Solved World”, Nick
25:08 - "Domek z piernika”, Jennifer EganBostrom