Podkast amerykański Piotr Tarczyński i Łukasz Pawłowski

19 marca minęła 20. rocznica wojny w Iraku rozpoczętej pod hasłem „Iracka wolność”.

Operacja, łącznie z okupacją miała potrwać od kilku miesięcy do maksymalnie dwóch lat. Jej koszty szacowano na 50-60 miliardów dolarów, co miało się jednak zwrócić, m.in. z zysków ze sprzedaży ropy. Miała też oddalić zagrożenie terroryzmem, a z Iraku uczynić wzór demokracji dla całego Bliskiego Wschodu. Irakijscy dysydenci przekonywali, że lokalna ludność powita Amerykanów „kwiatami i słodyczami”, a wyzwolenie Bagdadu będzie jak wyzwolenie Paryża spod władzy nazistów.

W rzeczywistości szacuje się, że w wyniku wojny śmierć poniosło 270-360 tysięcy Irakijczyków, z czego 1/3 to ofiary wojsk koalicji. Irak na wiele lat pogrążył się w chaosie, a jednym z produktów tego chaosu było Państwo Islamskie. Całkowite koszty wojny w 2020 roku szacowano na niemal 2 biliony dolarów, a dziś są one jeszcze wyższe, bo kolejne grupy weteranów wywalczyły sobie prawo do opieki zdrowotnej.  

Jak to się stało, że z kilkudziesięciu miliardów zrobiły się biliony, a z kilku miesięcy wiele lat? Dlaczego zwykli Amerykanie i amerykańskie elity od lewa do
prawa powszechnie popierały wojnę? Czy administracja Busha kłamała? Na co liczył prezydent? Dlaczego się nie udało, jakie były społeczne i polityczne skutki
tej wojny?

Dzięki pozwowi o zniesławienie, jaki firma Dominion Voting Systems złożyła przeciw telewizji Fox News, ujawniona została wewnętrzna komunikacja szefostwa stacji – w tym samego Ruperta Murdocha – oraz jej największych gwiazd: Laury Ingraham, Seana Hannity'ego i Tuckera Carlsona. Okazało się, ze Fox News świadomie i z premedytacją okłamywało swoich widzów.



Kierownictwo stacji doskonale wiedziało, że wybory prezydenckie w 2020 roku nie zostały sfałszowane, a maszyny do głosowania nie „podmieniały” głosów oddanych na Trumpa na głosy oddane na Bidena, ale pozwalało, by komentatorzy stacji snuli niestworzone opowieści o „ukradzionych wyborach”. Kiedy bowiem okazało się, że rzetelne informowanie o faktach nie podoba się widzom Foxa, którzy obrażeni na swoją stację zmieniają kanał na inne prawicowe stacje (jak Newsmax i OANN), szefostwo stacji spanikowało i docisnęło pedał kłamstw – wszystko w imię „szacunku” dla swoich widzów, którzy nie chcieli być informowani, tylko utwierdzani w swoich przekonaniach.



Dowiecie się dlaczego gwiazdy Foxa gardzą działem informacyjnym swojej stacji, co Tucker Calrson sądzi o Donaldzie Trumpie („Szczerze go nienawidzę!”) i co naprawdę kierownictwo Foxa uważa o swojej stacji („Korea Północna robi bardziej zniuansowaną telewizję”). Wyjaśnimy wam dlaczego Fox News jest z jednej strony medium tożsamościowym, a z drugiej graczem politycznym, który usiłuje realizować swoje cele – i nawet powiemy wam, co jest obecnie celem
Foxa, bo i to padło wprost w ujawnionych materiałach. Zastanowimy się też nad tym, czy Fox News ma szansę przegrać z Dominion i co by to oznaczało dla przyszłości najpopularniejszej telewizji informacyjnej w Stanach Zjednoczonych.



Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Ponad miesiąc temu, 3 lutego, w godzinach wieczornych, życie mieszkańców małego miasteczka East Palestine we wschodnim Ohio zmieniło się na zawsze. Wykoleił się jeden z pociągów towarowych przejeżdżających codziennie przez miejscowość. W dwukilometrowym, liczącym prawie 150 wagonów składzie znalazły się też takie przewożące niebezpieczne substancje chemiczne – chlorek winylu. Firma zarządzająca linią kolejową – Norfolk Southern – uznała, że najlepszym rozwiązaniem będzie przedziurawienie tych wagonów i dokonanie… „kontrolowanego spalenia”. Potężną chmurę czarnego dymu dostrzegli nie tylko ludzie w promieniu wielu kilometrów, ale także politycy. I nagle East Palestine stała centrum zainteresowania, a do miasteczka szybko pospieszył Donald Trump.  Republikanie zarzucali administracji Joego Bidena, że zamiast do East Palestine woli jeździć do Kijowa, a Demokraci zwracali uwagę, że to za czasów prezydentury Trumpa znoszono regulacje poprawiające bezpieczeństw na kolei.

Wypadek w małej miejscowości pokazuje jak na dłoni wiele patologii amerykańskiej polityki, m.in. niechęć do państwa, ale i ogromne oczekiwania wobec jego instytucji, siłę lobbingową potężnych korporacji, logikę działania tożsamościowych mediów siejących teorie spiskowe.

Na szczęście są też i pozytywne reakcje – ponadpartyjna grupa senatorów zaproponowała wprowadzenie ustawy, która faktycznie mogłaby poprawić bezpieczeństwo na kolei. Muszą tylko przekonać kolegów, z których część wcześniej pracowała w roli… lobbystów firm kolejowych.

Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Wracamy do opowieści o amerykańskim systemie penitencjarnym. Dwa tygodnie temu mówiliśmy o jego głównych patologiach: koszmarnych warunkach w jakich siedzą osadzeni, prywatyzacji więzień i usług więziennych, najmowaniu więźniów do półniewolniczej pracy, nadużyciach systemu probacji oraz zwolnień warunkowych i wielu innych.

Dziś spróbujemy odpowiedzieć na pytanie jak do tego doszło, że w więzieniach siedzą blisko 2 miliony Amerykanów, a kolejne 3 miliony objęte są jakimś systemem nadzoru. Dlaczego w latach 70. XX wieku wskaźnik inkarceracji w Stanach Zjednoczonych, który wcześniej nie odbiegał zanadto od reszty świata zachodniego, zaczął gwałtownie rosnąć? Porozmawiamy o różnych teoriach na ten temat, niezupełnie sprzecznych, ale kładących inaczej akcenty.

Czy masowa inkarceracja to kolejne wcielenie systemu nadzoru społecznego nad Afroamerykanami, po niewolnictwie i segregacji? Czy rzeczywiście „wojna z narkotykami” administracji Nixona i  Reagana stworzyła „nowe prawa Jima Crowa”, jak twierdzi Michelle Alexander? A może – jak twierdzi Elizabeth Hinton – przyczyn należy szukać wcześniej, w „wojnie z biedą” jaką rozpoczęli Demokraci za prezydentury Johnsona? Czy rozwój inkarceracji i surowego prawodawstwa jest efektem ponadpartyjnego konsensusu liberałów i konserwatystów, odpowiedzią na demograficzne zmiany w kraju i ruch praw obywatelskich Afroamerykanów lat 60.? A może, jak twierdzi John Pfaff, winni tego są uwikłani w politykę prokuratorzy, którzy są najpotężniejszym ogniwem amerykańskiego systemu karnego?

Możecie nas słuchać w: Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Wizycie Joe Bidena w polskich mediach poświęcono wiele uwagi, ale nie zawsze z właściwych powodów. Dowiadywaliśmy się, że prezydent wstał, zjadł śniadanie, a wagon, którym jechał do Kijowa wyprodukowały polskie zakłady z Bydgoszczy. Wiele było analiz tego komu i z jakim entuzjazmem uścisnął dłoń, wreszcie czy jego przemówienie było historyczne czy też historycznym rozczarowaniem.

Jako „Podkast amerykański” próbujemy opowiedzieć o wizycie prezydenta nie z perspektywy polskiej, ale właśnie amerykańskiej. Przypominamy co robiła administracja Bidena w miesiącach poprzedzających inwazję, analizujemy niezwykłą skalę pomocy udzielonej Ukrainie już po rosyjskim ataku, a także skalę poparcia dla działań Bidena po upływie 12 miesięcy.

Pokazujemy również, że zaangażowanie USA nie było i nie jest pewnikiem, że możliwa była alternatywna rzeczywistość, w której Waszyngton udziela Ukraińcom jedynie symbolicznego poparcia, a Amerykanie w większości przyjmują rosyjską narrację o skorumpowanym nacjonalistycznym rządzie w Kijowie, który tłamsi pragnienie zwykłych ludzi by stać się częścią Rosji. I pokazujemy, że już nie brakuje polityków, którzy próbują wykorzystać izolacjonistyczne nastroje panujące w znacznej części amerykańskiego elektoratu – zwłaszcza wśród Republikanów.

Wreszcie, zwracamy też uwagę na to co wydarzyło się nie tylko w Warszawie i Kijowie, ale kilka dni wcześnie w Monachium, gdzie wiceprezydentka Kamala Harris i sekretarz stanu Antony Blinken ostrzegali przed możliwym włączeniem się Chin do tej wojny – oczywiście po stronie Rosji. Jeśli dane amerykańskiego wywiadu dotyczące planów Pekinu są równie precyzyjne jak były przed rokiem w odniesieniu do planów Kremla i Chiny faktycznie zaczną dostarczać broń Rosjanom, wojna wejdzie w nową, jeszcze bardziej niebezpieczną i nieprzewidywalną fazę.

Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski

Na USA przypada 4 procent ludności świata, ale aż 16 procent wszystkich więźniów. Choć to i tak lepiej, niż paręnaście lat temu - kiedy za kratami siedział nawet 1 procent dorosłych Amerykanów– wskaźnik inkarceracji w Stanach Zjednoczonych wciąż jest jednym z najwyższych na świecie. W różnego typu więzieniach przebywają dziś w USA 2 miliony osób, a do tego dochodzą ponad 3 miliony osób objętych jakąś formą nadzoru penitencjarnego – czy to w formie zwolnienia warunkowego czy probacji. Szacuje się, że połowa dorosłych Amerykanów – 113 milionów osób – ma członka najbliższej rodziny, który znalazł się w życiu za kratami więzienia lub aresztu.

Zaczynamy cykl w którym bierzemy się za barki z jednym z najpoważniejszych problemów społecznych Ameryki: masową inkarceracją. Historią – i próbą odpowiedzi na pytanie co takiego zmieniło się w latach 70. XX wieku, że wskaźniki inkarceracji wystrzeliły pod niebo – zajmiemy się w kolejnym odcinku. W dzisiejszym przyglądamy się sytuacji obecnej: mówimy o tym kto siedzi w więzieniach i aresztach; za co; gdzie; w jakich warunkach. Zarysowujemy –  na często wstrząsających przykładach (a zatem z góry ostrzegamy!) – najpoważniejsze problemy amerykańskiego systemu penitencjarnego, opowiadamy m.in. o prywatyzacji więzień i najmowaniu skazańców do pracy za półdarmo czy o patologiach systemu probacji.

Próbujemy też zastanowić się nad społecznymi skutkami inkarceracji takiej rzeszy ludzi. Jeśli celem więzienia powinna być wyłącznie kara, to być może problemu nie ma. Rzecz jednak w tym, że co roku setki tysięcy więźniów wychodzą na wolność i – przynajmniej w teorii – mają wrócić do społeczeństwa zresocjalizowani. Warunki w amerykańskich więzieniach nie dają na to wielkich szans, a wręcz przyczyniają się do tego, że wielu byłych skazańców wraca za kraty.

Możecie nas słuchać w: Spotify, Podtail, Apple Podcasts, Google Podcasts i YouTube. Jeśli chcecie nas wesprzeć, zapraszamy na patronite.pl/podkastamerykanski