Toekomst voor Natuur Anthonie Stip - De Vlinderstichting

De Lage landen zijn waterrijk, maar te vaak is het water van slechte kwaliteit. Hoe komt dat en wat betekenen de honderdduizenden kilometers watergang voor natuur? In deze aflevering spreekt Anthonie daarover met twee kenners van waternatuur en waterkwaliteit: Cas Heikens en Bram Geers, beide ecoloog. De Kaderrichtlijn Water verplicht EU-lidstaten om de waterkwaliteit in 2027 op orde te hebben. Vrijwel zeker worden die doelen niet behaald. Welke problemen spelen er? Hoe zit dat met bestrijdingsmiddelen? Volgens Bram en Cas moeten we niet onderschatten hoe vaak organisaties die verantwoordelijk zijn voor het waterbeheer langs elkaar heen werken. Bovendien krijgen beheerders helemaal geen waterkwaliteitsdoelen mee bij het onderhoud van watergangen. Waarom worden die kansen niet benut? En dan duikt ook die snor op. Wat is dat eigenlijk? En waarom is die snor zo belangrijk voor veel plant- en diersoorten? Ook duiken we in het probleem van hondenpoep. De gevolgen voor de waterkwaliteit kunnen wel eens groter zijn dan nu gedacht. Tenslotte blijkt de Omgevingswet nog een verrassing in petto te hebben voor de waterkwaliteitsdoelen. De opgave voor waterkwaliteit is al met al nog veel groter dan voor stikstof.

De leestips van Cas zijn ‘Aquatische ecologie’ van Henk Hoogenboom en het Kennisdocument Basiskwaliteit Natuur. De leestip van Bram is ‘Darwin in de stad’ van Menno Schilthuizen.

We spreken in deze aflevering over de campagne ‘Waar is de snor?’ van De Vlinderstichting, die loopt van 27 mei tot en met 9 juni 2024. Lees hier hoe je mee kunt doen.

Wil je reageren op deze aflevering? Je kunt ons
bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur
op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.

In juni zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement. Dat roept de vraag op: hoe belangrijk is Europa eigenlijk voor natuurbescherming? Anthonie spreekt daarover in deze aflevering met Arie Trouwborst, hoogleraar natuurbeschermingsrecht aan de Tilburg Universiteit. Er wordt aan alle kanten gemorreld aan het natuurbeschermingsrecht. Moeten we ons zorgen maken? Volgens Arie is het Europese natuurbeschermingsrecht heel bijzonder. Waar komt dat door? En welke successen heeft dat opgeleverd? We spreken over rechten voor natuur en of dat gaat helpen. En we besluiten met een oproep: ga vooral stemmen, in Nederland op 6 juni en in andere EU-lidstaten op 9 juni.

De leestip van Arie is ‘The deadly balance’ van Adam Hart.

We verwijzen in deze aflevering naar aflevering 15 met Marc Argeloo over shifting baselines. De afscheidsrede van Kees Bastmeijer ‘Grenzen aan geknoei’ is hier terug te kijken.

Wat vind je van deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op
Instagram of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.

Steeds minder weidevogels. Bodemdaling. Oprukkende exotische rivierkreeften. Agrarische bedrijven onder druk. In veenweidegebieden komen veel uitdagingen samen. Heeft het veenweidegebied nog toekomst? Anthonie spreekt daarover met twee ‘polderjongens’: Dick Melman en Nico Jonker. Dick is gepensioneerd onderzoeker agrarisch natuurbeheer en kenner van slootkantvegetaties. Nico werkt als ecoloog bij de provincie Noord-Holland aan natuurverbindingen. In hun vrije tijd doen ze veel praktisch veldonderzoek rond Spaarnwoude, een open poldergebied tussen Haarlem en Amsterdam. Ze doen belangwekkende ontdekkingen over het samenspel tussen bodem, water, weidevogels en hun voedsel. In deze aflevering vertellen ze over hun inzichten, de samenwerking met boeren en het grote belang van goed ecologisch veldonderzoek. Welke lessen zien Dick en Nico voor de gebiedsprocessen die gaande zijn in het kader van de provinciale plannen voor het landelijk gebied? En waarom lukt het maar niet om weidevogelpopulaties in stand te houden? Moeten we daar eigenlijk wel koste wat kost naar streven?

De leestips van Nico zijn ‘Gesloten vanwege stikstof’ van Jan Douwe van der Ploeg en ‘De zilvermeeuw’ van Kees Camphuysen. De leestip van Dick is ‘De onderwerping’ van Philipp Blom.

We verwijzen in deze aflevering naar aflevering 30 met Eline Schothorst over ecologie in het agrarisch onderwijs.

Wat vind je van deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op
Instagram of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.

Zweefvliegen staan sterk onder druk, blijkt uit analyses voor de eerste Rode lijst zweefvliegen van Nederland. Hoe komt dat? En waar vallen de klappen? In deze aflevering spreekt Anthonie met Theo Zeegers, projectleider bij EIS Kenniscentrum Insecten en één van de auteurs van het basisrapport voor de Rode lijst zweefvliegen. We bespreken waarom zweefvliegen zo belangrijk zijn en verkennen de patronen: in welke leefgebieden gaat het slecht en waarom? In het larvestadium zijn zweefvliegen in verschillende ecologische groepen in te delen. We bespreken hoe het de belangrijkste groepen vergaat. Zijn er ook soorten waar het goed mee gaat? En wie zijn de ‘veldleeuweriken’ onder de zweefvliegen? Theo geeft drie onverwachte tips om zweefvliegen te helpen.

De leestip van Theo is ‘De vliegenval’ van Frederik
Sjöberg en Anthonie tip het nieuwe boekje ‘Van
blinde bij tot zilveren fluitje’ van Flor Rhebergen en Theo Zeegers, waarin je laagdrempelig kunt kennismaken met de meest voorkomende bijen en zweefvliegen.

Wat vind je van deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op
Instagram of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.

In bijna anderhalve eeuw veranderde de natuurbescherming enorm. Welke kantelpunten zijn er te benoemen? Dit is de eerste aflevering van 'Groene schouders', een nieuwe serie in Toekomst voor Natuur. Op welke schouders rust de huidige natuurbescherming? Welke bijzondere momenten en mensen zijn er in anderhalve eeuw natuurbescherming te ontdekken? In 'Groene schouders' bespreken we de geschiedenis van anderhalve eeuw natuurbescherming. Anthonie spreekt in deze aflevering met Henny van der Windt, universitair hoofddocent aan de Rijksuniversiteit Groningen. Henny is al lang bezig met de geschiedenis van de natuurbescherming en promoveerde in 1995 op het proefschrift ‘En dan: wat is natuur nog in dit land’ over natuurbescherming tussen 1880 en 1990.

We bespreken in deze aflevering vijf kantelpunten tussen 1880 en nu.

1. De oprichting van natuurbeschermingsorganisaties rond 1900

2. De discussies rond actief natuurbeheer in natuurreservaten en de bemoeienis met gebieden buiten de reservaten, rond 1930.

3. Het natuurbeschermingsjaar 1970 en de daarop volgende grotere aandacht voor het milieu en vermaatschappelijking van natuur- en milieuvraagstukken, bijvoorbeeld in het bosbeheer.

4. Vanaf rond 1985 drukken ecologen en de overheid een nog groter stempel op natuurbescherming. Er worden nieuwe technologische concepten ontwikkeld en natuurbescherming wordt meer technocratisch.

5. De decentralisatie van het natuurbeleid naar provincies rond 2010. Als gevolg hiervan wordt natuurbescherming meer marktgedreven. Tegelijk splijt stikstof het debat.

Landbouw en natuur scheiden of verweven blijkt een discussie die al decennialang telkens in een iets andere gedaante terugkomt. Wat is wijsheid? En was de technocratisering van natuur eigenlijk wel een goed idee met de kennis van nu?

De leestip van Henny is ‘Nature’s economy’ van Donald Worster.

Wil je reageren op deze aflevering? We zijn benieuwd wat je van deze aflevering en de nieuwe serie ‘Groene schouders’ vindt. Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.

De serie ‘Groene schouders’ zal de komende tijd in
verschillende afleveringen bijzondere momenten en bijzondere mensen in anderhalve eeuw natuurbescherming belichten. Deze podcastaflevering zullen als reguliere afleveringen van Toekomst voor Natuur verschijnen.

Waarmee begint liefde voor natuur? Met goed kijken, ontdekt regisseur Sanne Rovers dankzij haar vader. In haar film Groenkijkers brengt ze een ode aan natuurbeschermers tegen de achtergrond van grote maatschappelijke uitdagingen. Anthonie spreekt met Sanne over de totstandkoming van haar film, haar fascinatie voor groenkijkers en de successen en dilemma’s die ze tijdens het maken van de film tegenkomt. Hoe belangrijk is haar vader voor haar kijk op natuur? Hoe leer je goed kijken? En hoe kan het dat je nog steeds verwonderd kunt zijn over natuur, ook als je er al tientallen jaren mee bezig bent? Ze vertelt over de natuurbeschermers in de film die balanceren tussen liefde en verlies, over de impact van de film bij haarzelf en anderen en haar plannen voor een vervolg. Groenkijkers wordt op 18 april 2024 om 22:20 uitgezonden op NPO 2.

De leestips van Sanne zijn ‘De wand’ van Marlen Haushofer en ‘Een vrouw in de poolnacht’ van Christiane Ritter.

Wil je reageren op deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op
Instagram of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.

Wil je een vertoning van Groenkijkers organiseren voor jouw omgeving? Kijk op groenkijkers.nl voor de mogelijkheden.