នាទី​ខ្ញុំ​និយាយ​ពីរ​ភាសា (Chronique bilingue)

ក្នុង​ជីវិត​យើង​ តើ​មាន​ទ្រព្យ​អ្វី​ដេល​កណ្តៀរ​ក៏​មិន​កោរ​ កណ្តុរ​ក៏​មិន​កាត់​ធ្វើ​ឱ្យ​មិន​ខូត​ខាត​? ឆ្លើយ​ថា គ្មាន​អ្វី​ក្រៅអំពី​ចំណេះ​ដឹង​នោះទេ ដែល​សាស្ត្រាចារ្យ​​ចែក​ផ្ទេរ​តៗ​គ្នា​។ ការ​ចែក​រំលែក​នេះ​ គ្រូ​ត្រូវ​មា​នគរុកោសល្យ​​ ទើប​សិស្សានុសិស្ស​ អាច​ត្រង​ត្រាប់​ស្តាប់​កត់​ត្រា​យក​ជា​គំរូ​បាន​។ ​ព្រឹត្តិបត្រ​ពីរភាសា​ របស់​ ឆាយ ហុកផេង ថ្ងៃនេះ ​ស្តី​អំពី​គរុកោសល្យ។

នៅក្នុង​រឿង​និទាន​ ដែល​សម្តែង​ចេញ​ជា​ល្ខោន​យីកេ ខ្សែភាពយន្ត​ គេ​សង្កេត​ឃើញ​មាន​តួអង្គ​គ្រូ ដែល​មាន​ជំនាញ​ខាងគន់​ដាវ​ វាយ​ដំបង​ ថ្លែងសរ ចេញទឹក​ ពន្លត់​ភ្លើង ឬ​ក៏​លើកជើង​គ្រវី​កង​ចក្រ បង្កើត​ជា​ព្យុះ​សង្ឃរា​ បាក់​ភ្លូក​ទឹក​ភ្លូក​ដី គ្រូ​ទាំងនេះ មាន​ឈ្មោះថា ឥសី​អគ្គិនេត្រ ឬ​ឥសូរ​​ ជួយ​ខាង​អម្បូរ​យក្ស​។ គេ​សន្មត​ថា គ្រូ​ទាំង​ពីរ​ប្រភេទ​នេះ មា​នគរុកោសល្យ​រៀង​ៗ​ខ្លួន​ ដោយ​បាន​ផ្តល់​នូវ​ចំណេះ​ដឹង​ដល់​សិស្ស ​ជាមនុស្ស​ ឬជាយក្ស​។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ គេ​ពុំ​អាច​ដឹង​បា​ន​នូវ​គរុ​កោសល​របស់​លោកគ្រូ ​ឥសី ​ឥសូរ​ ក្រៅអំពី​ការ​ទស្សនា​ល្ខោន​បាសាក់​ទេ។

Une définition simple à comprendre de la pédagogie c'est d'abord la réflexion qui oriente l'éducation dans la transmission des valeurs. L'éducation devient dès lors construction. Eduquer c'est construire. En somme, la pédagogie a pour objet de réfléchir sur les systèmes et sur les procédés d'éducation. Il y a la pédagogie cybernétique, expérimentale et la pédagogie curative. Cette dernière consiste à corriger les difficultés d'adaptation scolaire.

        គរុកោសល្យ​ក្នុង​ការ​បង្ហាត់​បង្ហាញ​ អ្ន​កដែល​មា​នអាជីព​រួច​ហើយ ជា​គរុកោសល្យ​សម្បូរ​បែប​ ដោយ​មា​នការ​ផ្តល់​ចំណេះ​ដឹង​ និង​បទពិសោធ​ពីគ្រូ​ទៅសិស្ស​ផង​ និង​ការ​ទាញ​យក​បទពិសោធ​អំពី​សិស្ស​មក​វិញ​ផង។ ប៉ុន្តែ​សិស្ស​ចំណាស់​ដែ​ល​បាន​ចេះ​ច្បាស់​នូវ​មុខវិជ្ជា​ណាមួយ​ហើយ​មាន​បទពិសោធ​ការងារ​ទៀត​ផងនោះ សិស្ស​ប្រភេទ​នេះ ជា​ត្បូង​ពេជ្រ​ដ៏​មា​នតម្លៃ​ចំពោះ​គ្រូ​ផង ត្បិត​អី ទាំងគ្រូ​ទាំង​សិស្ស​ អាច​បំពេញ​បន្ថែម​គ្នា​ទៅវិញទៅមក ​នូវ​ចក្ខុវិស័យ​ផ្នែក​ច្បាប់ តុលាការ ឬរដ្ឋបាល​ និង​ស​ង្គម ហើយ​ក៏​អាច​ជា​កមរមាស់​ស្អុះ​ស្អាប់​រវាង​គ្នា​និង​គ្នា​ទៀត​ផង ប្រសិន​បើ​សិស្ស​យល់ថា «អញក៏ចេះដែរ» ឬក៏ថា «អញ​ចេះ​ជាងគ្រូ» ហើយ​បាន​ចូល​អង្គុយ​ក្នុង​ថ្នាក់​ទាំងមុខ​ជូរ​ហួញ​ យក​ចង្អុរ​ដៃ​វាស​ដូច​ព្រួញ​លើ​ទូរសព្ទ​ ចូល​មើល​ហ្វេសបុក​ធ្វើ​ព្រងើយ ព្រមទាំង​មិន​ស្តាប់​សម្តី​គ្រូ ហើយ​មិន​អាច​ឆ្លើយ​នឹង​សំណួរ​គ្រូ។ ​នៅពេល​ដែល​ត្រូវ​សរសេរ​វិញ្ញសាខ្លី​ ស្តីពី​សាល​ក្រម​ជាអាទិ៍ សិស្ស​ដ៏​ស្អុះ​ស្អាប់​ទាំងនេះ មិន​ខ្ចី​អើពើ​នឹង​សរសេរ​ផង ឬ​មួយ​ពួក​គាត់​ខ្លាច​អន់​ខ្លាច​ខុស ឬមួយ ពួក​គាត់​ចេះ​វិជ្ជា​ចម្រុះ​ពេញ​ខ្លួន ធ្ងន់​ក្បាល​ស្រេច​ទៅហើយ ក៏​មិន​ដឹង។

        Mon expérience à l'Académie Royale des Professions Judiciaires à Phnom-Penh est significative à cet égard. Le délai imparti pour rédiger un projet de jugement étant expiré, les copies déposées devant moi se comptent sur les doigts des deux mains. Changement de tactique pédagogique, j'aborde la question orale forçant les procureurs et juges qui n'ont pas rédigé à parler, à motiver leur jugement, à émettre leur avis en termes de dispositif du jugement. La pédagogie s'adapte à la réalité de la situation telle un escadron de gendarmes rencontrant un foyer d'incendie non prévu dans leur plan de campagne doit contourner l'obstacle pour ne pas être à découvert.

         គរុកោសល្យ​​ប្រៀប​បាន​នឹង​ស្រមោល​ដែល​អន្ទោល​តាម​ប្រាណ​ ប៉ុន្តែ​ឧបសគ្គ​មួយ​ដែល​គ្រូ​ត្រូវ​ពុះ​ពារ​ គឺ​ប្រសិន​បើ​ពួក​សិស្ស​ដ៏​ចំណាន​អា​ចឈាន​ដើរ​ទៅមុខ​លឿន​ជាង​ក្រុម​សិស្សនិស្សិត​មួយក្រុម​ទៀត តើ​គេ​ត្រូវឱ្យ​ស្រមោល​បែប​ភាគ​ដើរ​តាម​គ្នា​បែក​ចេញ​ជាពីរក្រុម ឬយ៉ាងណា? គេ​មិន​អាច​ធ្វើ​យ៉ាង​ដូច្នេះ​ទេ។ បង្រៀន​ គឺ​បំពង​សំឡេង​តាម​ចង្វាក់​នៃ​កម្មវិធី​សិក្សា​ ដូច​អ្នក​ចម្រៀង​ស្រែក​ច្រៀង​តាម​​ចង្វាក់​ភ្លេង​មិន​ឱ្យ​​យឺត ឬលឿន​ខុស​ចង្វាក់។ ប្រសិន​បើ​គ្មាន​កម្មវិធី​សិក្សា​តម្រូវ​ឱ្យ​បញ្ចប់​​ក្នុង​៣០​ម៉ោង​ គរុកោសល្យ​ដែល​អាច​យោង​សិស្ស​ទាំងពីរ​ប្រភេទ​ឱ្យ​ដល់​ទីដៅ​ គឺ​នៅពេល​និយាយ​ពន្យល់​សិស្ស​ គ្រូ​ត្រូវ​ជម្រុះ​ចោល​នូវ​វគ្គ​ណា​ដែល​ជា​ការ​បរិយាយ​អំពី​ប្រវត្តិ​ដើម​នៃទស្សនៈ​ ឬ​បច្ចេកវិជ្ជា​នោះៗ ​ដោយ​បញ្ជាក់​ប្រាប់​ថា ទាំងអស់​នេះ​មាន​សរសេរ​ក្នុង​មេរៀន​ដែល​ម្នាក់​ៗ​នឹង​មា​នរៀង​ៗ​ខ្លួន​​នៅ​ផ្ទះ​។ អ៊ីចឹង​គ្រូ​បា​នចំណេញ​ពេល​ដើម្បី​ពន្យល់​លម្អិត​មុខ​វិជ្ជា​ឱ្យ​សិស្ស​ទាំងពីរ​ក្រុម​ ពីរប្រភេទនេះ ​ចេះ​ចាំ​វេទមន្ត​នេះដូចៗគ្នា។

C'est cela ma façon d'enseigner le droit pénal spécial aux étudiants de 4ème année de droit à Phnom-Penh. Quant à la charge de travail, les missionnaires venant de France disposent peu de temps lors du séjour au Cambodge, ce gens enseigne six heures par jour. De cette façon, en une semaine de temps ils auront terminé le programme devant être étalé sur cinq-six mois. Côté anciens étudiants que j'ai côtoyés leur aveu d'ignorance (à l'époque) est