Ieder Talent Telt Gelijke Kansen Alliantie

Iedereen heeft het over kansengelijkheid, maar wat is het nou eigenlijk? En waardoor ontstaat kansenongelijkheid? Podcastmaker Allard Amelink zoekt het uit in deze eerste aflevering van Ieder Talent Telt. Al snel verdwaalt hij in een woud aan factoren. Van de wijk waar je opgroeit tot de school die je bezoekt tot het gezin waarin je opgroeit - al die elementen dragen bij aan of je veel of weinig kansen in het leven hebt. En dan spelen natuurlijk ook nog de genen die je meekrijgt van je ouders een rol.

Allards zoektocht start op zijn oude middelbare school, het Marnix Gymnasium in Rotterdam. De school staat in Rotterdam-West, maar de school was, toen Allard eindexamen deed, bepaald geen afspiegeling van de wijk. Wat maakt dat kinderen met een migratieachtergrond de weg niet wisten te vinden naar het gymnasium? Waarom lukt dat inmiddels een stuk beter? Je hoort Cees Kom en Yolande de Beer, twee oud leden van de algemene directie van het Marnix Gymnasium. En al snel blijkt kansengelijkheid niet zozeer te zitten in of je wel of geen migratieachtergrond hebt.

Je hoort deze aflevering:
- Bastian Ravesteijn, universitair docent toepaste economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, over de mede door hem ontwikkelde website kansenkaart.nl.
- Yvonne Stegen, directrice Kindcentrum Manjefiek in Maastricht, over de impact van het opgroeien in een eenoudergezin,
- Inge de Wolf, directeur van de Academische Werkplaats Onderwijskwaliteit, een onderzoeksnetwerk van scholen, wetenschappers en inspecteurs. Ook werkt Inge als strategisch inspecteur bij de onderwijsinspectie en is zij hoogleraar aan de Universiteit Maastricht. Inge vertelt over hoe het staat met kansengelijkheid in Nederland.
- Jelle Jolles is hoogleraar Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en leidt het Centrum Brein & Leren. Hij is expert op het gebied van ontwikkeling en ontplooiing van jeugdigen en om het cognitief presteren bij volwassenen en ouderen. Hij is auteur van onder meer ‘Het Tienerbrein’ en ‘Leer je kind kennen’.
- Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem. Voormalig Kamerlid en stadsdeelvoorzitter Amsterdam-Slotervaart. Ahmed vertelt over hoe kansengelijkheid ook onlosmakelijk verbonden in met armoede.

De piramide van Maslow zet de basale menselijke behoeften op een rijtje. Aan de basis staat eten, drinken, een dak boven je hoofd, veiligheid. En die basis is nodig om tot de hogere waarden in de piramide te komen, zoals zelfontplooiing. Voor heel veel kinderen geldt dat die basis niet op orde is. Ze komen op school met honger, slapen niet goed, vinden thuis geen rustige of veilige plek, lijden onder de stress die hun ouders hebben. En kom dan maar eens aan leren toe.

In deze tweede aflevering van Ieder Talent Telt verkent Allard hoe belangrijk een solide basis is en wat we kunnen doen als een kind die basis van huis uit niet meekrijgt.

Je hoort deze aflevering:
- Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem
- Eddie Denessen, bijzonder hoogleraar sociaal culturele achtergronden en differentiatie in het onderwijs aan de Universiteit Leiden en universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit Nijmegen
- Jordy Clemens, wethouder onderwijs, jeugd, cultuur, erfgoed en wonen in Heerlen
- Jelle Jolles, hoogleraar Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en leidt het Centrum Brein & Leren
- Yvonne Stegen, directrice Kindcentrum Manjefiek in Maastricht
- Abdelhamid Idrissi, oprichter van stichting Studiezalen
- Inge de Wolf, directeur van de Academische Werkplaats Onderwijskwaliteit, strategisch inspecteur bij de onderwijsinspectie en is zij hoogleraar aan de Universiteit Maastricht

Het bespelen van een muziekinstrument, lid zijn van een sportvereniging of meedoen met andere buitenschoolse activiteiten. Het zijn bedrijvigheden die voor veel kinderen vanzelfsprekend lijken, maar lang niet elk kind heeft vanuit huis de middelen om zich na school te blijven ontwikkelen. In deze aflevering wordt onderzocht welke positieve prikkels bijdragen aan kansengelijkheid.

In de derde aflevering van 'Ieder Talent Telt' brengt Allard Amelink in kaart welke buitenschoolse activiteiten in de eerste levensjaren van een kind bijdragen aan kansengelijkheid. Kansengelijkheid is enorm afhankelijk van de sociaaleconomische status van de ouder of opvoeder. Niet iedereen heeft de juiste middelen om de kinderen te voorzien van 'positieve prikkels'. Want wat kinderen vaak nodig hebben is iemand die hun talent ziet en helpt om een manier te vinden om het talent te uiten. Met het gevoel dat iemand in je gelooft, ontwikkel je zelfvertrouwen om kansen te grijpen. Daarom moet er vaak ongelijk geïnvesteerd worden om kansengelijkheid mogelijk te maken.

In deze aflevering gaat Allard in gesprek met Carine Bloemhoff, Cagri Ekmen, Ufuk Kahya, Eddie Denessen, Yolande de Beer, Cees Kom en Koos Pot over ouderbetrokkenheid, sociaaleconomische status van ouders en Talentklassen.

Je hoort deze aflevering de volgende sprekers:
- Cagri Ekmen, consultant bij Berenschot
- Jelle Jolles, hoogleraar Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam
- Carine Bloemhoff, wethouder Onderwijs Werk & Participatie, Arbeidsmarktbeleid, Accommodatiebeleid in Groningen
- Eddie Denessen, bijzonder hoogleraar sociaal culturele achtergronden en differentiatie in het onderwijs aan de Universiteit Leiden en universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit Nijmegen
- Yolande de Beer, oud-rector van het Marnix Gymnasium
- Cees Kom, voormalig lid van de algemene directie van het Marnix Gymnasium
- Ufuk Kâhya, wethouder Duurzame mobiliteit, Talentontwikkeling en Welzijn in Den Bosch
- Koos Pot, coördinator Weekendschool Súdwest-Fryslân

Verwachtingen spelen een belangrijke rol in het onderwijs. Het bepaalt de manier waarop er wordt lesgegeven, hoe leerlingen benaderd worden en het uiteindelijke schooladvies in groep 8. Wat gebeurt er als deze verwachtingen te laag zijn? Krijgen leerlingen dan structureel een onderadvies? En hoe bepalend is dit dan voor de verdere loopbaan van leerlingen? In deze aflevering wordt het belang van zelfvertrouwen van leerlingen onderzocht, wat een zogenaamde ‘prison of expectations’ hiermee te maken heeft én hoe een hoge verwachting vanuit leraren bij kan dragen aan kansengelijkheid.

In Nederland is er een toenemende tweedeling in de samenleving langs de lijnen van opleidingsniveau en inkomen. Met een hoger diploma heb je meer baanzekerheid, een hoger inkomen en oneindige mogelijkheden. Mensen met een lager diploma hebben hele andere vooruitzichten. Welke rol speelt kansenongelijkheid in het onderwijs in dit vraagstuk? Wordt deze kloof minder groot of juist versterkt door ons huidige onderwijsstelsel?

In de vijfde en laatste aflevering van ‘Ieder Talent Telt’ kijkt Allard Amelink kritisch naar onze samenleving. In welke context vindt de vraag van kansengelijkheid in het onderwijs plaats? Welke krachten werken er in op het thema? En wat heeft geografie, mobiliteit van leraren, vroege selectie en ouderbetrokkenheid ermee te maken?

In deze aflevering gaat Allard in gesprek met Ahmed Marcouch, Carine Bloemhoff, Inge de Wolf, Eddie Denessen en Ufuk Kayha over segregatie in de samenleving en de invloed daarvan op kansengelijkheid in het onderwijs. Natuurlijk komt de allesbepalende knip tussen basisonderwijs en voortgezet onderwijs ook aan bod.

Kansengelijkheid, er is denk ik niemand te vinden die er niet voor is. Wat je achtergrond ook is, iedereen verdient het om het maximale uit zijn of haar talenten te halen.

Maar waarom bestaat er dan toch kansenongelijkheid? Welke invloed heeft het gezin waar je geboren wordt, de school waar je heen gaat, de wijk waarin je opgroeit? En wat kunnen we doen om ieders kansen te vergroten? Dat ga ik, Allard Amelink, uitzoeken in deze podcast van de Gelijke Kansen Alliantie. Ik ga in gesprek met experts, bestuurders en mensen op de werkvloer. Op zoek naar gelijke kansen. Begin volgend jaar komt de podcast online. Abonneer je nu alvast om op de hoogte te blijven.