Vranckx & Byloo VRT NWS

Deze week niet één gast in de studio van Rudi en Vincent, maar twee. Ze hebben Peter Vandenbempt erbij gehaald, collega en voetbalman van de radio. En hij krijgt veel vragen op zijn bord. Waarom gooien de Golfstaten met zoveel geld naar het Europese topvoetbal? Waarom moet dat WK in Qatar koste wat het kost doorgaan, ondanks alle mensenrechtenschendingen? Waarom pleegden de Emiraten een coup tegen de UEFA met die nieuwe Super League? En wat kunnen onze Rode Duivels doen om de wantoestanden aan te klagen? De tweede gast is Rien Emmery, al ken je hem misschien beter onder zijn nickname ArbiterOfTweets. Hij stootte op Twitter op een Rwandees propagandanetwerkje dat tot in België valse factchecks probeert te promoten, ter meerdere eer en glorie van de Rwandese president. Maar waarom doen ze dat, en waarom is uitgerekend ons land het doelwit van die propaganda?

Vijf jaar na de aanslagen in Zaventem is IS sterk verzwakt. Ook in ons land lijkt de lokroep van de terreurgroepering verzwakt. Maar het OCAD, dat het dreigingsniveau monitort, waarschuwt dat de jongeren die nu nog radicaliseren, steeds jonger worden. Hoe komt dat? En kan de coronacrisis een rol gespeeld hebben? Nog een vraag: zijn Indiase koeien gevoeliger dan hun soortgenoten in de rest van de wereld? Wel volgens een lessenpakket dat in India werd gepromoot. Hindoenationalisten zetten het heilige dier steeds meer in als symbool voor hun strijd. En voor de laatste vraag die Vranckx & Byloo zich stellen, belt Lien Verpoest in. Ze is docent aan het centrum voor Russische studies van de KU Leuven. Wordt het niet tijd dat het Westen anders leert kijken naar de vijanden van zijn vijanden? Zij zijn immers ook niet altijd heilige boontjes. Aung San Suu Kyi kreeg een Nobelprijs, maar verdedigde daarna een genocide in Myanmar. En de Russische oppositieleider Aleksej Navalny heeft een geschiedenis van xenofobe uitspraken. “We projecteren onze westerse verwachtingen te veel op de rest van de wereld”, vindt Verpoest.

Zoals ex-president Trump in de VS blijft volhouden dat de overwinning hem ontstolen is, zo vecht het leger in Myanmar nu de verkiezingsresultaten aan. Die waren immers vernietigend voor datzelfde leger. Alleen hadden de generaals geen rekening gehouden met de Facebookgeneratie die nu massaal op straat komt. Waarom komt die coup net nu? Hoe staan de Myanmarezen tegenover Aung San Suu Kyi, die een Nobelprijs won maar ook de genocide tegen de Rohingyabevolking minimaliseerde? En heeft democratie nog een kans in Myanmar? Rudi en Vincent vragen Esther Wintraecken de pieren uit de neus - zij woonde vijf jaar lang in Myanmar. Daarna gaat het naar daar where no man has boldly gone before: Mars. En wanneer het ooit toch zover komt dat mensen voet zetten op de rode planeet, bestaat de kans dat dat niet met een bemande vlucht gebeurt, maar met een bevrouwde, met Arabische astronauten bovendien. Want de VAE hebben alvast een sonde naar Mars gestuurd, en daar hebben vrouwelijke wetenschappers een belangrijke rol bij gespeeld. Al zou Rudi Rudi niet zijn als hij er geen kanttekening bij plaatste. En de eerste pauselijke reis sinds het uitbreken van de coronapandemie gaat naar Irak. Het wordt een dubbele primeur, want het zal ook de eerste keer zijn tout court dat een paus Irak bezoekt. Hij heeft daar een goede reden voor, want de christenen hebben het bijzonder moeilijk in de bakermat van aartsvader Abraham. Sinds de val van Saddam is het aantal christenen er met tweederde teruggelopen. Gevlucht, weggejaagd of gedood.

Tien jaar na Tahrir is Rudi teruggekeerd naar Egypte, om poolshoogte te nemen. En wat hij zag, was niet fraai. De hoop van de studenten die in 2011 op straat kwamen, is ijdel gebleken. Want de dictator Moebarak mag dan wel verdreven zijn, Egypte wordt nog steeds gerund met harde hand. Het zijn nu de generaals die er de plak zwaaien. Hun macht is er zo groot dat ze zelfs meer dan de helft van de economie in handen hebben, als een soort van militaire economische maffia. Koelkasten, luxehotels en spaghetti: het leger maakt het er allemaal. Hoe kan dat? Gesproken over volksrevoluties: ook in Marokko is er eentje aan de gang. In de Rif, het gebergte waar ook veel Marokkaanse Belgen vandaan komen, stierf in 2016 een jonge visverkoper. De video van zijn gruwelijke dood in een vuilniswagen stak de lont in het kruitvat. De Riffijnen, die al generaties lang economisch achtergesteld worden, eisen eindelijk investeringen in hun streek en een gelijke behandeling. Toch hoor je er amper iets over in onze media. Daar proberen Vranckx en Byloo iets aan te doen, samen met de jonge journalist Yassin Akouh.

Deze zomer sprak Rudi voor zijn documentaire "Een zomer als geen andere" met Ilja Leonard Pfeijffer, een van Vincents lievelingsauteurs. Werden voor de reeks enkele quotes uit het interview gelicht, dan krijg je in deze extra aflevering het integrale gesprek te horen. Samen maken ze een klein uur lang de balans op van de coronacrisis tot dusver. "Het domste dat we zouden kunnen doen, is terugkeren naar de wereld van voor februari", vond Pfeijffer, die in de crisis ook een grote kans ziet. Hoopgevende woorden die zes maanden later, met 2021 voor de deur, misschien wel relevanter zijn dan ooit.

Een kleine tien jaar geleden had Rudi Vranckx een van de meest aangrijpende gesprekken uit zijn carrière, aan het ziekenbed van Hosni Kalaya. De Tunesiër had zichzelf in brand gestoken en stond zo mee aan de wieg van de Arabische Lente. In deze aflevering vertelt Rudi over zijn reis naar Tunesië vorige maand. Hij vond er Hosni, in levende lijve, en een land dat met veel van dezelfde demonen blijft worstelen als in 2010. Want de democratie mag dan wel zijn ingevoerd, economisch gaat het van kwaad naar erger. Naast het jaar van corona, was dit ook het jaar waarin influencers op Instagram die doorgaans over wellness praten, plots complottheorieën begonnen uit te slaan. Dat vertelt de gast van deze maand, Nathalie Van Raemdonck, onderzoeker aan de VUB. En het stopt niet bij die influencers. Dit jaar hebben een heleboel extreemrechtse splintergroepjes besloten de handen in elkaar te slaan. Het gaat zelfs zover dat de Staatsveiligheid aan de alarmbel heeft getrokken: de volgende terroristische aanslag zou wel eens een rechtsextremistische kunnen zijn. Hoe komt het dat zoveel boomers én jongeren vatbaar zijn voor die ideologie? Verder komen we te weten van welke diersoort de Turkmeense dictator een gouden standbeeld liet maken van zes meter hoog, en waarom je maar beter niet in Rudi’s buurt rijdt in de file. Dat en veel meer, in de nieuwe Vranckx & Byloo.