Betrouwbare Bronnen Dag en Nacht

Het kabinet-Schoof gaat aan de slag. Opvallend is hoe vicepremier Sophie Hermans (VVD) als minister van Klimaat en Groene Groei concreet in actie wil gaan. "Het beleid gaat niet in de shredder" concludeert voorzitter Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie.

Met Jaap Jansen en PG Kroeger analyseert hij de hoorzitting van Hermans in Tweede Kamer; wat daar duidelijk werd en wat in het Hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie vaak niet duidelijk werd. In de 600 bladzijden ambtelijke analyses van de experts van de ministeries vonden we heel wat vragen die Hermans dezer weken als nieuwe minister concreet zal moeten uitwerken. Lukt haar dit?

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand. Ga naar Lendahand.com en gebruik de code betrouwbarebronnen500

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

De nieuwe minister wil twee grote strategische doelen nastreven: Nederland schoon doorgeven aan volgende generaties en ons land onafhankelijk maken van energie uit ‘landen waar je niet van afhankelijk wilt zijn’. Van der Gaag noteert niettemin dat er een hele reeks punten is waar eerder het omgekeerde dreigt te gebeuren. Van de warmtetransitie in wijken en steden tot de forse bezuiniging op verduurzaming van de bedrijven met hun vele duizenden projecten. "Het kabinet komt voor de keuze te staan of het een financiële meevaller wil op korte termijn of een meevaller bij het klimaat op de lange termijn”, zegt hij.

Bij het overvolle stroomnet wordt dit eveneens duidelijk. Plannen en voornemens zijn afgekondigd, maar het coalitieakkoord heeft nergens geld gereserveerd. Bovendien wordt Hermans geconfronteerd met een zware tegenvaller in de relatie met Duitsland. Van der Gaag legt beeldend uit hoe en waarom 'filevorming' vanuit de Duitse energietransitie juist die in ons land nu lam dreigt te leggen. En het eindeloze gedoe met vergunningen is een niet minder groot probleem.

Ook is de bloei van een hoogwaardige en innovatieve energie-industrie in gevaar. Bijvoorbeeld bij de productie en succesvolle installatie van warmtepompen. "Hier staat bij het kabinet-Schoof China op 1 en niet Nederland," concludeert PG.

Hermans onderstreepte niettemin dat zij het beleid van Rob Jetten wil voortzetten. Haar huldeblijk aan hem aan het begin van de hoorzitting is in elk geval ongebruikelijk te noemen. Olof van der Gaag put hier moed uit, maar wijst tegelijk op een hele reeks grote risico's, zeker ook financieel, die zij voor de kiezen krijgt. Het nog in te vullen regeerprogram zal op dit terrein nog een hele hijs worden - zelfs met het gevaar dat de Europese Commissie Nederland bij het missen van de verplichtingen hard aanpakt.

Dat program biedt ook grote kansen. Hermans kan met collega-minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) veel doen tegen energiearmoede in wijken en dus voor bestaanszekerheid. Met haar collega’s Eddy van Hijum (Werkgelegenheid) en Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) moet zij de tekorten aan personeel aanpakken in een sfeer waarin immigratie niet mag worden gezien als deel van de oplossing. Hoe dan wel? In het Hoofdlijnenakkoord staat hierover niets.

Essentieel is hoe en of Sophie Hermans als vicepremier op dit beleidsdomein écht de chef zal kunnen zijn. En Klimaat en Groene Groei zijn natuurlijk niet alleen een nationaal beleidsterrein. Gaat premier Dick Schoof zich hiermee in Europa stevig profileren? Welke ministers steken hier hun nek uit? Of wordt dit een thema met eindeloze competentiegeschillen? En waar niemand het over heeft: gaat het kabinet zich in Bruss

Hij ging lesgeven. Maar nu nog niet. Daarom krijgt vertrekkend premier Mark Rutte nu eerst zélf les in 'hoe word ik een goede secretaris-generaal van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie?' Vier van zijn voorgangers kunnen hem én ons heel veel leren over hoe de NAVO werkt, hoe niet en wat daarbij het geheim is van al 75 jaar succesvol bondgenootschap.

Jaap Jansen en PG Kroeger portretteren een excentrieke Brit, een Nederlander in ongekende crises, de langst dienende SG en zijn grote crises en een bijna vergeten Duitser waarvan we achteraf pas het visionair staatsmanschap inzien. Elk van hen kan ons én Rutte voor de NAVO in de geopolitiek van de 21e eeuw inspireren en soms ook waarschuwen.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Atlantische Commissie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeter

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Nee, de NAVO had geen SG bij de start in 1949. Niet nodig, vonden de lidstaten. Opperbevelhebber Dwight 'Ike' Eisenhower deed politiek en strategie er gewoon bij. Maar hij werd in 1952 president en toen bedachten ze die civiele chef naast de militaire. Maar niemand wilde die baan.

Winston Churchill dwong zijn vriend en chef-staf Lord 'Pug' Ismay het te doen. Deze briljante, excentrieke militair en organisator maakte deze baan tot iets onmisbaars: "To keep the Soviets out, the Americans in and the Germans down."

De derde SG was de eerste Nederlander, Dirk Stikker. PG citeert enkele fascinerende momenten uit diens memoires - verplicht leesvoer voor Rutte!

Geen SG moest in de slechts drie jaar tussen 1961 en 1964 zulke existentiële crises zien te overleven. Berlijn, Cuba, Cyprus, De Gaulle, nucleaire strategie, wapenbeheersing en de 'Europese pijler' leverde bijna Wereldoorlog III op én een eerste uitzicht op ontspanning.

in 1971 kwam Joseph Luns en hij bleef nog langer dan Jens Stoltenberg! De rijzige, excentrieke diplomaat moest drie diepe crises overleven. Meteen al het rampzalige initiatief van Richard Nixon: 'The Year of Europe'. Alles ging fout, ook met Nixon zelf. Watergate maakte dat Luns een onmisbare stabiele factor werd totdat in 1980 Ronald Reagan president werd.

Tussendoor was Luns bijna in paniek over de dreigende communistische overname van Zuid Europa, vooral van zijn persoonlijke obsessie Portugal. Die crisis waaide snel over. Maar niet de noodzaak van een NAVO-antwoord op de herbewapening van de Sovjet Unie. Luns vertrok in 1984 nét voordat het Kremlin fundamenteel zou veranderen.

In die turbulentie trad in 1988 Manfred Wörner aan. Deze bijna vergeten vertrouweling van Helmut Kohl is een van de belangrijkste SG's in de historie. Hij hield de NAVO op koers terwijl de Muur viel, Michail Gorbatsjov ten onder ging, Oost-Europa bevrijd werd en Boris Jeltsin Rusland overnam.

De NAVO van nu met een eigentijdse, brede taak en met veel nieuwe leden uit het Oosten is het resultaat van Wörners strategische visie. Hij durfde visionaire stappen te zetten en bezocht al in juli 1990 als eerste NAVO-chef het Kremlin en de Doema. Hij wilde Rusland vreedzaam aan Europa koppelen en zo eigenlijk De Gaulles eigenzinnige visioen waarmaken.

Jaap en PG trekken lessen voor Rutte en voor ons. Over langetermijnvisie met nieuwe initiatieven, een scherp oog voor de loyaliteit vanuit Washington en soepele charme bij consistente hardnekkigheid.

***

Verder lezen

Dirk U. Stikker - Memoires (1966)

Albert Kersten - Luns, een politieke biografie (2010)

Peter Apps - Deterring armageddon, a biography of NATO (2024)

Ryan C. Hendrickson - Diplomacy and war at NATO, the Secretary Gene

Het nieuwe kabinet gaat niet bepaald met panache uit de startblokken. De kandidaat-premier sneuvelde. De kandidaat-vicepremier van de PVV sneuvelde. En eerste veto-crisis dreigde al direct rond diens opvolger, Marjolein Faber.

Jaap Jansen en PG Kroeger zien een hele reeks aspecten waarin het komend kabinet-Schoof uniek is vanuit historie en actualiteit. Wie heeft de meeste ministeriële ervaring, bijvoorbeeld? De nieuwe VVD-staatsecretaris Mariëlle Paul, nota bene!

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand. Ga naar Lendahand.com en gebruik de code betrouwbarebronnen500

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Premier Dick Schoof heeft nu de uitdagende taak van een groep losse bewindslieden uit vier incoherente segmenten zonder enige departementale ervaring een team te maken. Terwijl hij in het Torentje zélf ook al een soort stagiair is en de koning vanuit Amerika nogal korzelig laat blijken en beetje tempo te willen.

Die teambuilding is extra moeizaam, want men begint met het maken van een regeerprogram. En dat is een oorlog van allen tegen iedereen met minister Eelco Heinen op Financiën achter de knoppen, niet premier Schoof.

Jaap en PG voorzien dan ook wat Heinen als overvaltactiek nog vóór de bordesscène zal willen inzetten en hoe dit alles daarna vier jaar lang zal domineren. Al was het maar om niet binnen EU en Eurozone vanaf dag 1 machteloos te zijn.

Zodra ze in de eerste week van juli het bordes verlaten, begint het echte werk. En dat gebeurt binnen de themagroepen en onderraden van het kabinet, voorafgaand aan de ministerraad op vrijdag. Kam je die groepen precies af, dan zie je hoeveel risico's en politieke onevenwichtigheden in deze ministersploeg zijn ingebouwd. Van onheldere machtsfactoren tot grote plannen en beloften waar geen cent voor gereserveerd is. Wie doet 'Europa'? Hoe hakt minister Eppo Bruins een miljard euro en meer weg op OCW? Hoe ontploft BBB tussen haar ministers van Landbouw en Volkshuisvesting?

Bovendien zijn er minstens twee extra bommen die dreigen te ontploffen. Allereerst Asiel en Migratie, zowel op de inhoud, strategie als personeelsbeleid. De capriolen van NSC-fractievoorzitter Pieter Omtzigt rond de benoeming van Faber wijzen op labiliteit. Wat daarbij in Brussel staat te gebeuren wijst op mislukking van Schoofs beleid nog voor hij begonnen is. En Ursula von der Leyen kon de coalitie weleens overrompelen met een dodelijk geschenk: de migratieportefeuille in haar Europese Commissie. Genoemd hiervoor wordt vertrekkend VVD-minister Mark Harbers.

Tweede bom zijn de tientallen miljarden die Heinen en Schoof moeten vinden. Hun akkoord is een incoherente gatenkaas. 12 miljard voor 'Box-3', 15 miljard voor stikstof en provincies, het is nergens gedekt.

Het regeerprogram zal een product zijn van Schoof en zijn ministers. Politiek gezag heeft de premier daarbij nauwelijks. De vier fracties zullen het - ineens heel erg extraparlementair - vol extra gaten schieten op Prinsjesdag. Omtzigt geeft deze ploeg naar verluidt slechts een maand of drie na de presentatie van het program.

De 22% bezuiniging op de ambtenaren zal hen niet helpen. Haagse burelen worden de komende twee jaar opgeslokt door reorganisaties en herstructureringen. De echt goede mensen vertrekken snel naar 'functie elders' in deze tijden van grote tekorten aan talent en menskracht.

Internationaal staat Schoof alleen. Zonder eigen netwerk of politiek gezag. En Mark Rutte kan hem vanuit de NAVO niet helpen. Integendeel. Die komt geld ophalen dat er in Den Haag niet is.

***

Verder luisteren

431 - Kabinetsformatie: Handelsland Nederland s

De uitslag van de Europese verkiezingen was zo onspectaculair voor de samenstelling van het Europees Parlement, dat dit op zichzelf verbluffend was. In plaats van de voorspelde triomf van radicaalrechts kwam het klassieke midden als overwinnaar uit de stembus. Met voorop de Europese Volkspartij van de christendemocraten, die er voor het eerst in twintig jaar zetels bij kregen.

Daarmee bleef de brede coalitie met sociaaldemocraten en liberalen overeind. Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee door heel de EU om deze fascinerende uitslag te duiden en vooral wat daaronder schuil ging.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Eerste grote trend was een soort herrijzenis van Konrad Adenauer, precies 75 jaar na zijn aantreden als bondskanselier. In een hele reeks grote en kleine EU-lidstaten zei de uitslag luid en duidelijk: 'Keine Experimente!'. Van Finland tot Spanje en Vlaanderen was dit wat de meeste kiezers bewoog. Radicaalrechts haalde een zeperd, partijen in en rond het midden hielden stand.

Hierbij was de uitslag in Nederland verrassend analoog aan die in Italië. In beide landen wilde men geen malle fratsen belonen en verrasten de sociaaldemocraten en christendemocraten met een soort renaissance. Giorgia Meloni vrat Matteo Salvini zo op, zoals de PVV het FvD. Er bleek zelfs leven te zitten in de erfenis van Silvio Berlusconi.

De tweede grote trend was die van de bevestiging van gedurfde experimenten tegen het nationaalpopulisme. De held van deze verkiezingen bleek een rebel tegen Viktor Orbán, Peter Magyar. De strateeg van pro-Poetin rechts leed een smadelijke nederlaag, net als zijn geestverwant in Slowakije.

In Polen gebeurde hetzelfde. De kiezers onderstreepten hoezeer zij het experiment van Donald Tusk tegen PiS waardeerden en schonken hem een afgetekende overwinning. De Polen gaven zo met de Hongaren, de Spanjaarden en de Balten de EVP die opmerkelijke overwinningsmarge in Straatsburg.

De derde grote trend was het puur nationale karakter van de Europese verkiezingen in de twee leidende naties, de as Parijs-Berlijn. De Franse en Duitse kiezers gaven een middelvinger aan hun politieke chefs Emmanuel Macron en Olaf Scholz. Hier gold, zoals vaker, 'das Primat der Innenpolitik'.

De ernstig verzwakte, onzekere positie van de liberale en rode leider werd door EVP-fractievoorzitter Manfred Weber meteen benut. Hij sprong direct in het vacuüm. Zo probeert het Parlement de leiding te nemen bij 'de kabinetsformatie' voor de tweede termijn van Ursula von der Leyen. Als dat lukt, is dit een onverwachte, krachtige zet in de versterking en democratisering van de EU.

***

Verder luisteren

429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt

427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben

424 – Het Groot Europees Handelsdebat

420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag

419 - Europa kán sterven - Emmanuel Macrons visie op onze toekomst

411 - Negen opmerkelijke aspecten van de Europese Unie

407 - Cruciale Europese verkiezingen

399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke

368 - De Staat van de Europese Unie: op weg naar de Europese én de Nederlandse verkiezingen

344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn

284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?

256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking' (met Manfred Weber)

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:38:41 – Deel 2

00:52:29 – Deel 3

01:34:00 – Ein

Een derde van onze welvaart en werkgelegenheid komt van de wereldwijde handel waarin Nederland tot grootste spelers behoort. In het coalitieakkoord Hoop, lef en trots ontbreekt bijna elk besef daarvan.

Voorzitter Ingrid Thijsen van VNO-NCW en directeur Daan Wensing van Initiatief Duurzame Handel luiden de noodklok. "Dit erodeert de positie van Nederland op wereldschaal." Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken met hen de grondslagen voor een succesvol beleid van buitenlandse handel, bij voorkeur gekoppeld aan ontwikkelingssamenwerking, en 'hoe nu verder' bij het kabinet-Schoof.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Initiatief Duurzame Handel en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeter

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Thijssen zit in Atlanta (Georgia) met het koningspaar en een grote delegatie van bedrijven en kennisorganisaties. Symbolisch, maar geen toeval. Zulke missies zijn cruciaal voor het aanknopen van, bestendigen en verdiepen van relaties met essentiële partners in economisch cruciale regio's.

"Zonder Nederlandse en Duitse bedrijven zou heel de logistiek van de hub die Georgia is, stilliggen," vertelden ze haar daar al meteen. Nederland speelt zulke rollen overal en heeft dan ook baat bij sterke, duurzame banden en allianties over heel de aardbol, zoals recent ook bleek in Vietnam, de grote buur en rivaal van China, waar Thijssen een missie leidde.

Het hoofdlijnenakkoord roept in dit licht veel vragen op: nette formuleringen enerzijds en witte vlekken en financieel strijdig beleid anderzijds. En aan de formatietafel was de afgelopen weken onhelder of handelsbeleid de taak blijft van een speciale minister, of ontwikkelingssamenwerking daarbij ook nog een rol speelt en of deze post bij Buitenlandse Zaken blijft.

De financiële klappen voor het geheel van 'hulp en handel' zijn volgens Thijssen niet gebaseerd op een grondige evaluatie van beleid, noch op een visie. Voor Nederlandse bedrijven en instellingen op de wereldmarkt is dit een bedreigend perspectief. Dramatisch is het beeld bij de diplomatieke posten van ons land zonder wie de bedrijven en hun goede relaties niet kunnen (zie de eerste 2 pagina's van dit ambtelijke stuk)

Daarbij komt dat Nederland in de Europese Unie zwaar moet kunnen inzetten op een krachtig beleid om het concurrentievermogen van ons continent te versterken. "Ik ben daarom benieuwd of een nieuwe minister mij kan uitleggen op wat voor visie dit beleid gebaseerd zou zijn," zegt Thijssen.

Daan Wensing van Initiatief Duurzame Handel illustreert dit vanuit de bedrijven en meer dan 40 landen waarin hij met hen samenwerkt heel concreet. De integratie van handel en ontwikkelingssamenwerking is het geheim van het succes van ons land met agrarische grondstoffen en producten. Nederland is in veel domeinen een speler van mondiaal formaat. Van cacao tot koffie en van fruit tot palmolie (zie hier de beleidsnotitie van minister Liesje Schreinemacher).

Hij is net terug uit Nigeria, het grootste land in Afrika. Daar snapt men die rol van ons land maar al te goed. Op regeringsniveau, maar ook in productie- en kennisketens en in tienduizenden boerenbedrijfjes. Dit geldt voor reusachtige landen als Brazilië net zo goed als voor een stadsstaat als Singapore of het opkomende Rwanda met zijn avocadoteelt.

Wensing valt Thijssen met veel concrete voorbeelden bij als het gaat om een doordacht beleid dat wél op visie gebaseerd is. Voor de bedrijven en duurzame relaties - ook voor kennisdeling en lange termijn vertrouwensbanden - zijn een krachtige minister, hoogwaardige diplomatieke posten, investe

De Belgen hebben zondag 9 juni 2024 niet alleen Europese verkiezingen, maar ook nationale en nog veel meer. Maar wat weten wij Nederlanders daar eigenlijk van? Hun fascinerende politieke cultuur lijkt ons te ontgaan.

Hoe onterecht! Hier ontmoeten Noord en Zuid in Europa elkaar. Germaans en Latijns. Koning Boudewijns vrome soberheid en Berlusconi-achtige joyeuze handigheid. Jaap Jansen en PG Kroeger schetsen een tableau der Belgen en hun rijke politieke cultuur in zes portretten.

Zes premiers die dat land hun kleurrijk stempel opdrukten. Een loodgieter, een vader, een dandy, een staatsman, ‘da joenk’ en ‘Saucissen Pol’.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeter

En ook een advertentie van Lendahand. Ga naar Lendahand.com en gebruik de code betrouwbarebronnen500

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

1] Paul-Henri Spaak – de staatsman

Sociaaldemocraat Spaak stond politiek aan de top gedurende vele decennia. Nationaal was hij een belangrijk sociaal vernieuwer. Strateeg van de buitenlandse politiek. De Brusselse socialist speelde hoofdrollen bij alle grote doorbraken en vernieuwingen. Hij bedacht in Londen, in ballingschap de Benelux en realiseerde deze meteen; leidde (als eerste!) de VN; de Raad van Europa, de EGKS, de NAVO en bedacht Euratom en de EEG. Als strategisch denker en vurig spreker was Spaak een briljant voorzitter en onderhandelaar.

2] Gaston Eyskens - vader der crises

De Vlaamse christendemocraat Eyskens werd als premier van zes kabinetten gedurende vier decennia een soort vader des vaderlands. Hij wist schijnbaar onverstoorbaar de grootste crises te bedwingen en een duidelijke koers vast te houden.

Hij botste hevig met Koning Leopold III en diens zoon Boudewijn. Maar ze konden niet om 'vader Eyskens' heen. Koningskwestie, bloederige dekolonisatie van Kongo, financiële en sociale ellende en de taalstrijd tekenden zijn loopbaan. Hij begon met panache de Belgische staat te hervormen. "Les dernières cinq minutes!" De laatste vijf minuten van elke crisissessie waren de belangrijkste, vertelde hij en had daar een joyeus geheim bij!

3] VDB - ‘Saucissen Pol’

Flamboyanter premiers dan Paul Vanden Boeynants zijn nimmer geweest. Een Brussels Ketje dat als slagerszoon een vleesimperium bouwde en vastgoedmagnaat werd en niet vies was van zaken doen in wapentuig. Hij was een rechtse Waal, maar wars van volksnationalisme en bleef zo een 'chrétien social'. Politiek was hij de eerste moderne media ster. Van 'JFK' jatte hij het 'VDB' idee. Fameus werd hij als minister van Landsverdediging en als schepen van Brussel die daar een Manhattan aanlegde. Als premier wierp hij zijn charisma, onnavolgbaar proza en zakelijk vaak dubieuze streken in de strijd. Na zijn loopbaan werd hij wereldberoemd. Gangsters ontvoerden hem en wekenlang onderhandelde hij zélf over zijn losgeld. "Ze hebben geen traan van me gezien!"

4] Jean-Luc Dehaene – de loodgieter

"De afgelopen 50 jaar de grootste premier van allemaal." EU-president Van Herman Rompuy wond er geen doekjes om. Dehaene kon alles. Al jong was hij de onmisbare klusjesman van premier Wilfried Martens. Oplossingenmachine, saneerder, architect van doorbraken, formateur van coalities. Boudewijn en Albert zwoeren bij Dehaenes toverkunsten. "Sire, geef mij honderd dagen!"

De ongelikte volksjongen had daarbij geen vijanden, was bemind bij pers en opponenten door zijn gebrek aan kapsones en zijn schuddebuikende humor. En hij werd een groot Europeaan, ondanks dat-ie Jacques Delors niet mocht opvolgen. De EU van nu is in hoge mate