459 – Rolmodel George Washington

In onze serie '250 jaar Verenigde Staten van Amerika' is dit het moment om het leven en werk van die - letterlijk - grote man uit de achttiende eeuw te analyseren. Immers, George Washington (1732 - 1799) drukte een stempel op de Nieuwe Wereld als geen ander van die tijd. En zijn impact werkt door in onze tijd.

Met Amerika-kenner Pirmin Olde Weghuis nemen Jaap Jansen en PG Kroeger je mee naar de wouden langs de Ohio-rivier, de salons van aristocratisch Virginia, een fort bij Pittsburgh, de Grondwet-conventie in Philadelphia, een chique buitenhuis in Mount Vernon en het centrum van de macht in de nieuwe Republiek, de werkkamer van de eerste president.   

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Washington was een kind van de Britse elite van zijn tijd. Hij ging niet of nauwelijks naar school, was autodidact en selfmade man. Al als tiener werd hij een avontuurlijk landmeter en verkenner voor beleggers in land en vastgoed in de wildernis west van de Appalachen.  

Hij kende die streken als geen ander en werd een oorlogsheld als jong bevelhebber onder koning George II. Zijn dagboek van diens oorlog tegen Frankrijk en haar Indiaanse bondgenoten maakte de 22-jarige Washington een bestsellerauteur en internationale beroemdheid.

Die faam zorgde er ook voor dat hij trouwde met de rijkste vrouw van Virginia en dus van heel het Britse koloniale rijk in Amerika, Martha Dandridge Curtis. Een echtpaar van krachtige, gelijkwaardige partners - en ook dat zou een stempel drukken op de cultuur en politiek van Amerika.    

De nu rijke grootgrondbezitter was een slavenhouder, evenals zijn vrouw. Hij zou anders gaan denken over deze gruwel, maar dit nooit politiek uitspreken. In zijn testament liet hij al zijn slaven vrij, zij deed dat niet.   

Washington was geen actief deelnemer aan het intellectuele debat over ‘vrijheid’ en de eigen identiteit van de Britse onderdanen in Amerika. Maar zijn opvatting was helder en overtuigend voor zijn nieuwe opdrachtgever, het Congres van de 13 koloniën. Dat benoemde hem tot opperbevelhebber in het verzet tegen de repressie door het leger van Koning George III.    

Met zijn haveloze bende en vele tactisch omtrekkende bewegingen slaagde hij erin een veldslag tegen de professionals uit Europa te vermijden én de geestdrift te bewaren. De rol van Martha Washington en die van een kleurrijke, puissant rijke tiener uit de hoogste aristocratie in Frankrijk geven die jaren van nederlagen en strijd kleur. 

Uiteindelijk sneed de vloot van de Franse koning Lodewijk XVI de Britse troepen af van hun leveranciers en kneep Washingtons legertje hen fijn bij Yorktown in 1781. De jonge verkenner was Vader des Vaderlands geworden.

Pirmin Olde Weghuis onderstreept met tal van voorbeelden hoe Washingtons politieke keuzes een gamechanger en rolmodel waren. Hij greep niet de macht, maar keerde huiswaarts. Hij zat de vergadering voor die een stevige grondwet moest formuleren en bleef onkreukbaar boven de partijen. Maar er kwam wel precies uit wat híj wilde.  

Zo werd hij de enige optie om de nieuw bedachte leidingge