Je kan natuurlijk tamelijk complexe verhalen vertellen over Fannie & Freddie en de biggest, baddest, beefiest, beautifulest, bestest, most breathtaking beursgang in history (ofzo) die er volgens Scott Bessent aan zit te komen en waar alle grote banken in New York een paar miljard dollar aan IPO-waarde van mogen verzorgen. Eind september, begin oktober zouden de finance bro's in de overhempjes en de bodywarmertjes te horen moeten krijgen welke banken de leiding gaan nemen. Volgens Bessent. Maar je kan ook gewoon lachen om bizarriteiten op de markt. Humor is namelijk een belangrijke slijpsteen voor de geest. In De Naam van de Roos worden er zelfs moorden om gepleegd. Het verloren tweede deel van Plato's Poetica zou namelijk over de deugd van het lachen gaan. Gevaarlijk natuurlijk. Maar ja, niemand zal ooit weten wat daar precies in stond, dus staat de beste Griek bij 't huidige klootjesvolk (ja, ook gij, rijkaard) vooral bekend als een tamelijk humorloze geest die droomde over filosofische dictatuur. En iets met een altijd verkeerd uitgelegd verhaaltje over schaduwen in een grot. En ach. We zijn er wel aan toe, na de altijd tegenvallende cijfers van Nvidia (kuch) en de diep-ironische beschuldigingen van El Donaldo Trumpa richting Fed-gouverneur Lisa Cook, die schuldig wordt bevonden tot haar onschuld bewezen is. Ja, het was weer wat deze beursweek. Daarom vandaag twee guitige verhaaltjes. Laten we maar beginnen bij Virgin Orbit, het bedrijf van Richard Branson dat met een Boeing 747 je satelliet in een baan om de aarde zou brengen. Dat ging twee jaar geleden bijna failliet, want een 747 bleek toch wat minder efficiënt dan zo'n raket van een niet nader te noemen professionele valsspeler in videogames. Vlak voordat het bedrijf opbrandde in de atmosfeer, verscheen er een screenshot van zelfbenoemd venture capitalist en space-fan Matthew Brown in de mailbox van het bestuur. Hij zou een kleine 200 miljoen dollar over hebben om een faillissement af te wenden. Wat doe je dan als bestuur? Aanpakken die handel! Je vraagt of het echt is, Brown zegt dan "ja" en vervolgens toeter je van alle daken dat je gered bent. Het kan namelijk snel gaan met zo'n faillissement. Je moet meteen alle gaten pluggen, voordat al je leveranciers rond beginnen te bellen en stoppen met het leveren van onderdelen aan je ruimtevaartbedrijf. Dat leert uw beursnerd bijvoorbeeld van zijn jarenlange werk aan de podcast Onder Curatoren. Maar dat terzijde. Het aandeel schoot meteen meer dan dertig procent omhoog. Brown verscheen op zakenzender CNBC in een tamelijk bizar interview. Hij leek weinig mediagetraind, maar erger nog: hij gaf helemaal geen antwoord op de vraag waarom hij eigenlijk 200 miljoen dollar zou willen storten als de beurswaarde veel lager was voordat hij met zijn screenshot kwam. En zo viel ook de reddingspoging uit de lucht. Sterker nog: zijn bankrekening bleek slechts één dollar en 39 cent te bevatten. De SEC dook er direct op. Beleggingsfraude natuurlijk. Stel aandelen kopen, beetje oppompen, verkopen en vertrekken naar Zwitserland. Zo oordeelde de rechter ook, een week geleden op moment van schrijven. Dit was fraude. Toch ontbrak het aan een straf. Want we kunnen spraken over een misdaad zonder slachtoffer. In een werkelijk prachtige post op Medium wist een Noorse auteur die graag anoniem wil blijven de zaak even uiteen te zetten. De crux: Brown is helemaal niet gevlucht naar Zwitserland, hijzelf en niemand die hij kent hebben ook maar een cent verdiend aan het aandeel, het frauduleuze screenshot maakte helemaal geen slachtoffers, Virgin Orbit is alsnog failliet gegaan en het uiteindelijke resultaat is dat meneer Brown op TV is verschenen. Vervolgens werd deze grapjas zo hard door de rechtbank getrokken door de SEC dat hij maar is verdwenen naar zijn yurt op Hawaii omdat mensen om hem heen zijn naam in de krant zagen verschijnen. Juist ja! Maar hoe zat het nou met dat screenshot van 200 miljoen dollar? En waarom heeft deze man een yurt van 9.4 miljoen dollar op Hawaii? (Beste lezer: dat is een tent. Vroeger was dat voor hippies in Oranje Vrijstaatjes zoals Ruigoord ofzo. Inmiddels is dat voor rijke stinkerds zoals Matthew Brown. Zoals alles onder de zon uiteindelijk voor rijke stinkerds wordt zodra die een object of activiteit interessant beschreven zien worden in een magazine met Bentley-advertenties.) Nou: hij verklaarde onder ede de begenadigde ontvanger te zijn van een trust fund van 250 miljoen dollar dat al generaties in zijn familie rondwaart. Iets met olie en gas uit Texas. Aha. Bovendien was het screenshot misschien een beetje gephotoshopt, maar ja, hallo, beweren dat je het geld nog bij elkaar gaat brengen is vrij normaal rond overnames! Elke overname bevindt zich ergens op de grens tussen echt en nep. Vraag maar aan de aandeelhouders van Just Eat Takeaway. De beste man had het geld dus eigenlijk wel. Hij investeert daadwerkelijk in bedrijven. Hij is bezig met Energent, een "multi-family office" dat investeert in alles van infrastructuur tot horeca. En hij is bezig met... jawel.... Matthew Brown Companies, waarin veel wordt belegd in zaken buiten de atmosfeer. Pfoe! En dus is er wel een veroordeling voor fraude, maar geen straf. En dus kom er hoger beroep. Van Brown! Laten we zijn reactie maar even optekenen, met dank aan de Noor van Medium: “I respect the Court and Judge O’Connor’s ruling,” Brown said, “but I firmly disagree with the outcome. No investor misled. No trading. No profit. I take full responsibility that our filings may not have met the Court’s standards, I will be appealing to the Fifth Circuit and remain confident the truth will prevail.” Wonderschoon. "Our filings may not have met the Court's standards"! Smullen. Nummer twee. Bloomberg schreef dat er nu meer ETFs dan aandelen in omloop zijn in de VS. 4300 ETFs, 4200 aandelen, om enigszins precies te zijn. Want beste lezer, het financiële systeem heeft twee functies. A) heel veel geld van heel veel mensen ophalen (maar liever meer geld dan mensen) en B) heel veel van dat geld opstrijken door dingen te doen met dat geld, zoals, eh, "de juiste bestemming met het juiste rendement opzoeken dat past bij de risicobereidheid van de eigenaar van het geld". En dus moet elk financieel product uiteindelijk meer functies krijgen voor meer mensen. Zoals elke vechtpartij op het internet uiteindelijk ontaardt in vergelijkingen met Hitler, ontaardt elk financieel product in een manier om te wedden op alles onder de zon. Want dat is waar de verkopers van de producten uiteindelijk het meest voor beloond worden. Want nogmaals: A) zoveel mogelijk vermogen onder beheer B) zoveel mogelijk wedjes leggen. Levert het meeste op. Zo simpel is het. Een voorbeeld. De credit default swap werd in 1994 uitgevonden bij JPMorgan om de bank te verzekeren tegen wanbetaling door Exxon, want JPMorgan had miljarden uitgeleend aan de oliereus, waarna er een olietanker op de klippen liep in Alaska. De Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling kocht de swap en nam daarmee het risico op wanbetaling over. Sure, sure, soortgelijke structuren werden wel vaker gebruikt, maar de standaardisering van de overeenkomst rond credit default swaps is toch echt daar in 1994 te plaatsen. Case closed! Nuttig product! Neenee. Want zo kan je dus ook wedden op de ondergang van bedrijven. Dat is de letterlijke functie van een credit default swap! Weet je wat je zelfs kan doen? Je kan er derivaten mee bouwen die uiteindelijk uitbetalen aan de koper of de verkoper naargelang het lijdend voorwerp van de credit default swap uitbetaalt of niet. En zo verander je zo, hop, even een nuttig idee, een verzekering op wanbetaling, een enigszins onbekend doch exotisch financieel product, in een mogelijk wedje op alles. Alles. En dan zit je dus alweer bij het slotstuk van de Big Short, veertien jaar later. U voelt hem wel aankomen: dat is ook wat er is gebeurd met ETFs. Want u weet wat het zijn: mandjes met aandelen of andere stukken. U kan die verhandelen op de beurs. Dat helpt u om makkelijk mee te doen met een indexfonds, of om belasting te ontwijken in landen met een capital gains tax op individuele aandelen. (Niks menselijks is beursnerds vreemd. Geen zorgen.) Maar ooit was een exchange traded fund iets waar index-uitvinder Jack Bogle voor waarschuwde. Het zou alleen maar meer mensen aanzetten tot bizarre wedjes. Hij heeft gelijk gekregen. Laten we eens onze favoriete bitcoinpot erbij pakken en de matroesjkapop afstropen. We nemen Strategy, beter bekend als het voormalige MicroStrategy, als voorbeeld. Dat is gewoon een aandeel. Een redelijk onbeduidende softwarezaak met een hele, hele, hele grote pot Bitcoins. Inmiddels zijn het er waarschijnlijk iets meer dan 630.000. Je kan Michael Saylor gerust en zeker van accountingfraude betichten, maar niet dat 'ie slecht is in aandeelhouders verwateren in ruil voor meer Bitcoins. En op zichzelf is Strategy dus een leveraged wedje, oftewel een wedje-met-een-hefboomwerking, op Bitcoins. Maar je kan ook een ETF halen die de resultaten van dat aandeel nog eens drie keer versterkt: de 3x leveraged Microstrategy ETF. Nu heeft u dus al drie manieren om te wedden op Bitcoin. Waarvan twee op de beurs! Ongelofelijk. Maar er zijn ook tientallen zo niet honderden Bitcoin ETFs. Er zijn Ethereum ETFs. Er zijn Solana ETFs, er zijn cryptomarkt-ETFs, er zijn ETFs die wedden op bedrijven die omhoog gaan door crypto-investeringen en er zijn leveraged versies van alle bovenstaanden die met enige financiële trucage (opties, futures, geleend geld) het resultaat van wedden op al het bovenstaande versterken! Het kan allemaal! Dus: is een ETF een derivaat? Nee. Het is een fonds dat een portefeuille samenstelt, waarna het eigendomscertificaat van dat fonds verhandeld wordt op de beurs. Een Exchange Traded Fund. Maar het verschil is in werkelijkheid natuurlijk aan het verwateren. Het wachten is op het moment dat er op aa
