De Jodenverraadsters NPO Radio 1 / NTR

In 1943 duiken de Joodse Ans van Dijk en Sammie Polak onder bij Emile Ernst. Ans en Sammie zitten in het verzet. Er komt een inval en Sammie en Emile worden opgepakt. Sammie slaat door en Ans wordt gearresteerd. Politierechercheur Piet Schaap doet haar een voorstel: 'Geef mij de adressen van vijf ondergedoken Joden en ik laat je vrij, geef mij er tien en je hebt een baan'. Zonder blikken of blozen treedt Ans als V-vrouw (informante) in dienst van de politie…

De 17-jarige Rosa Roozendaal komt op een onderduikadres terecht in Amsterdam. Rosa neemt de regels voor Joden niet zo nauw. Haar vriendje brengt Rosa in contact met Ans van Dijk. Ans krijgt op slinkse wijze voor elkaar om Rosa, haar moeder en tweede vader in Amsterdam uit te leveren aan de politie. Rechercheur Gerrit Mozer wordt verliefd op het mooie, jonge meisje. In ruil voor haar vrijheid en die van haar moeder biedt hij Rosa aan voor hem als politiespion te komen werken. Als ze met tegenzin akkoord gaat, verkracht Mozer haar en begint een buitenechtelijke verhouding met haar.

In 1943 woont Ans van Dijk samen met Mies de Regt. Ze hebben een liefdesrelatie. Mies is gescheiden en heeft een veertienjarige dochter Truus. Mies is diep geschokt als Ans vertelt dat ze als informante werkt bij het Bureau Joodse Zaken. Mies eist dat ze buiten alle kwalijke activiteiten van Ans blijft. Ans wordt samen met Rosa Roozendaal door de politie op een lokadres gezet waar Joden kunnen onderduiken. Daar worden deze Joden uitgehoord over de verblijfplaats van andere Joden en vervolgens opgepakt. Mies zit volledig onder de plak bij Ans en raakt in een zwaar gewetensconflict. Ze mag zich nergens mee bemoeien en al zeker de Joden niet waarschuwen.

Gerrit Mozer en Piet Schaap werken als rechercheurs bij het Bureau Joodse Zaken, om ondergedoken Joden op te sporen. Dat is een lucratieve bezigheid; voor elke gearresteerde Jood krijgen ze 'kopgeld' en van geld en sieraden mogen ze een deel houden. Mozer en Schaap zijn de meest geduchte Jodenjagers. Mozer heeft een buitenechtelijke relatie met de Joodse Roza Roozendaal. Rosa moet hem helpen bij het opsporen van Joden, maar ze bakt er weinig van. Mozer moet haar steeds de hand boven het hoofd houden. Mozer regelt een huis voor Rosa en haar moeder in Baarn, maar ze vluchten en duiken weer onder.

Na de bevrijding maakt Ans van Dijk in de cel de balans van haar leven op. Ze is door iedereen verlaten, gehoond en verguisd. Ze heeft de koningin tevergeefs om gratie gevraagd. Een non in België heeft in de krant over haar gelezen en schrijft Ans dat ze haar niet als een monster beschouwt. Ondanks al haar wandaden heeft ze recht op goddelijke vergeving. Die brief raakt Ans zo diep, dat ze besluit om zich nog vlak voor haar dood door een priester te laten dopen. In de vroege ochtend wordt ze opgehaald en op een militair terrein bij Diemen geëxecuteerd.

De Joodse Ans van Dijk en Rosa Roozendaal worden beide als politiespionnen (V-vrouwen) geronseld door twee rechercheurs van het beruchte Bureau Joodse Zaken. Ans verraadt honderden Nederlandse Joden om zelf uit handen van de Duitsers te blijven. Rosa belandt, tegen haar zin, in een verhouding met een politierechercheur om zichzelf en haar moeder te redden.
Een vijfdelig podcast-drama van Palentino Media, de NTR en NPO Radio 1. Mede mogelijk gemaakt door het NPO-fonds. Beluister deze aangrijpende podcast vanaf 22 april 2020.