Hahn in Europa | BNR BNR Nieuwsradio

Polen is een verdeeld land. Afgelopen jaren woedde een felle politieke strijd tussen oppositiepartijen en de rechts-nationalistische regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Tienduizenden en soms honderdduizenden Poolse burgers gingen de straat op om te demonstreren voor de rechtsstaat, voor persvrijheid, voor het recht op abortus – zaken die stuk voor stuk onder druk stonden toen PiS aan de macht was.

Nu is de wind gedraaid in Polen. Bij de verkiezingen in oktober verloor PiS de macht, nu staat de liberale en pro-Europese regering van premier Donald Tusk aan het roer. Maar wie dacht dat Polen na de laatste verkiezingen in rustiger vaarwater terecht zou komen, had het mis. De nieuwe regering wil de populistische erfenis van PiS ontmantelen: ze hoopt de rechtsstaat te herstellen en nam in december bijvoorbeeld de publieke omroep over, die de afgelopen jaren een spreekbuis voor PiS was.

De regering stuit op weerstand van PiS en haar aanhangers. Ze nemen de taal over die hun politieke tegenstanders gedurende de jaren hiervoor bezigden. Juist met Tusk als premier en zijn partij Burgerplatform in de regering staan de rechtsstaat en democratie onder druk, zeggen zij nu. En net als in afgelopen jaren lopen de emoties hoog op.

Correspondent zijn in Polen is soms net alsof je niet in één, maar twee landen tegelijk werkt. Twee kanten van Polen, beide met een verschillende kijk op de wereld, en diep overtuigd van het eigen gelijk. Die ‘twee Polens’ botsen met elkaar. Afgelopen jaren nam de polarisatie zozeer toe in het Centraal-Europese land dat sommige inwoners spreken van de ‘Pools-Poolse oorlog’. Het is nog maar de vraag of daar snel een einde aan komt.

Wat willen deze twee kanten van Polen precies? Waar komen die polarisatie en emoties vandaan? Hoe heeft het populisme in Polen voet aan de grond gekregen? En wat zijn daarvan de gevolgen?

In de eerste aflevering bespreken we deze vragen en thema’s met Andrzej Bobiński, directeur van denktank Polityka Insight in Warschau, die diepgravend onderzoek doet naar de Poolse politiek en samenleving. Hij vertelt wat er voor de strijdende partijen op het spel staat.

Ook horen we Jarosław Kuisz, politiek analist en medeoprichter van Kultura Liberalna, een denktank en tijdschrift in Warschau. Kuisz publiceerde vorig jaar het boek The new politics of Poland. A case of post-traumatic sovereignty. Hij legt aan de hand van geschiedenis uit waarom politiek in Polen een existentiële zaak is.

Over de maker

Arnout le Clercq (1991) is sinds 2021 correspondent voor de Volkskrant in Centraal- en Oost-Europa. Zijn standplaats is Warschau, Polen. Eerder werkte hij op verschillende redacties bij de Volkskrant in Nederland. Hij studeerde geschiedenis in Leiden en Berlijn.
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Elke vrijdag om 16:00 uur een update over het vallen en opstaan van Volt - exclusief in het podcast-kanaal 'Hahn in Europa'.

Op vrijdag 17 mei met Anna Strolenberg, de nummer 2 op de Nederlandse lijst van Volt bij de Europese verkiezingen in juni 2024.

En ja, dit keer al gepubliceerd op donderdag om 21:00 uur? Luister maar waarom.

Volt Volgen:

BNR's Europaverslaggever Geert Jan Hahn volgt de komende maanden de pan-Europese beweging Volt. Een journalistiek podcastproject over de enige supranationale partij binnen Europa, die toewerkt naar de Europese verkiezingen in juni 2024.

Lukt het de beweging om een rol van betekenis te spelen, in een tijd vol geopolitieke spanning en nationale angsten? Of is een echte doorbraak een onmogelijke opgave? 

Contact?

Hahn at BNR punt nl
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geert Jan neemt het hoofdlijnenakkoord van de formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB onder de loep. Wat betekenen de nieuwe plannen voor de positie van Nederland in Europa en op het wereldtoneel? Geert Jan bespreekt het met Iwan Verrips en Michiel Jurrjens.
See omnystudio.com/listener for privacy information.

24 februari 2022 staat tegenwoordig bekend als het Europese equivalent van 9/11. Die dag veranderde onze perceptie van Rusland in 1 klap door de invasie van Oekraïne. Als gevolg daarvan sprak de Duitse bondskanselier Scholz van een 'Zeitenwende' oftewel, een keerpunt. In heel Europa gingen we meer investeren in defensie.

Over Frankrijk hoorde je in de vorige 3 afleveringen van correspondent Eline Huisman. Maar hoe zit dat in de rest van Europa? Om die vraag te beantwoorden gaat Europaverslaggever Geert Jan Hahn in gesprek met Michelle Haas. Zij is een Nederlandse onderzoeker aan de Universiteit van Gent op het gebied van defensiebeleid in verschillende Europese landen.

Twee jaar na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zijn we nog lang niet op het punt waar we hadden willen zijn. Haas wijt dit onder meer aan problemen in de productiecapaciteit, maar wijst ook op het feit dat het opnieuw opbouwen van defensie wel tien jaar kan duren. Onze kwaliteit is hoog, maar de kwantiteit bij lange na nog niet.

Luister ook | 4. Natuurwetten in Europa onder druk

Over de maker 

Geert Jan Hahn is BNR's Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast. In Dossier Europa tilt hij de thematiek uit een EU-lidstaat naar Europees niveau met een deskundige of (Europese) politicus. Van elke serie over een land maakt hij een afsluitende en samenvattende aflevering in Dossier Europa.
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geert Jan praat je bij Thomas van Zijl bij over de allerlaatste ontwikkelingen in de wereld. Een nieuw boek over Mark Rutte geeft wat interessante informatie over een nooit genomen stap naar Brussel in 2014, we kunnen ons al inlezen op de Europese verkiezingen met allerlei boeken en een nieuwe podcast en BNR gebruikt AI om partijprogramma's door te lichten.
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het staat al een lange tijd politiek op de agenda maar binnen een maand gaat het ook echt gebeuren: F-16's in het Oekraïense luchtruim. De Deense premier, Mette Frederiksen, deed gisteren een toezegging en hoopt in de zomer de eerste toestellen in de lucht te hebben. Om hoeveel toestellen het gaat en wat het effect ervan zou zijn bespreken Iwan Verrips en Nina den Dungen met Geert Jan Hahn en Bernard Hammelburg.
See omnystudio.com/listener for privacy information.