បេសកកម្មអារតេមីសទី១ (Artemis-I) ទៅកាន់ព្រះចន្ទ

ប្រវត្តិសាស្រ្តពិភពលោក

Artemis-I គឺជាបេសកកម្មទី១ នៃគម្រោងអារតេមីសរបស់ណាសា ដើម្បីបញ្ជូនមនុស្សទៅកាន់ព្រះចន្ទ ក្នុងគោលដៅបោះទីតាំងអចិន្រ្តៃយ៍ និងដើម្បីធ្វើជាមូលដ្ឋាន សម្រាប់បេសកកម្មបញ្ជូនមនុស្សទៅកាន់ភពអង្គារ។ នៅក្នុងបេសកកម្ម​ទី១​នេះ នឹង​មិនមាន​ដឹកអវកាសយានិក​នោះទេ ដោយ​មានតែ​តួយាន​ទទេ​តែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បី​ជាការ​សាកល្បង​បច្ចេកវិទ្យា​រ៉ុកកែត និង​យានអវកាសថ្មី មុននឹង​ឈាន​ទៅ​ដឹកអវកាសយានិក។

បេសកកម្ម Artemis-1 ត្រូវ​បាញ់បង្ហោះ ដោយ​ប្រើ​​រ៉ុកកែត SLS ដោយ​​បាញ់បង្ហោះចេញ​ពី​​ Launch Pad 39B (Cape Canaveral, Florida) ដែល​ជា​ទីតាំង​ប្រវត្តិសាស្រ្តមួយ ​ដែលគេ​ធ្លាប់​ប្រើ ដើម្បី​បាញ់បង្ហោះ​យាន​ទៅកាន់​ព្រះចន្ទ កាល​ពី​ក្នុង​គម្រោង​អាប៉ូឡូ។

ជិតដល់ពេល​បាញ់បង្ហោះ អ៊ីដ្រូសែន និង​អុកស៊ីសែន ​ត្រូវ​គេ​បង្ហូរ​ចូល​ទៅបំពេញ​ធុងឥន្ធនៈ ហើយ​បន្ទាប់មកទៀត ការរាប់ថយក្រោយ (Countdown) ត្រូវ​ចាប់ផ្តើម​នៅ ១៥វិនាទី​មុន​ ឬ T-15seconds។

ការបញ្ឆេះម៉ូទ័រ​ត្រូវ​ចាប់ផ្តើម​ពី​ម៉ូទ័រទាំង ៤ របស់ Core Stage ហើយ​បន្ទាប់មកទៀត ទើប​ម៉ូទ័រ​របស់ប៊ូស្ទ័រ​ត្រូវ​ចាប់ផ្តើម ​​​បង្កើត​ជា​កម្លាំងដំណោលសរុប​រហូតដល់​ទៅ​ជិត ៤ម៉ឺន​គីឡូញូតុន រុញ​តួរ៉ុកកែត ដែល​មាន​ទម្ងន់សរុប​ជិត ៣ពាន់តោន ​ឲ្យ​ហោះចេញ​ពីទីតាំងបាញ់បង្ហោះ។

៩០វិនាទីក្រោយ​បាញ់បង្ហោះ រ៉ុកកែតបង្កើន​ល្បឿន​រហូត​ដល់​កម្រិតមួយ ដែល​សម្ពាធ ដោយ​កម្លាំងកកិត​ដោយ​ស្រទាប់​បរិយាកាស ទៅលើ​តួរ៉ុកកែត ត្រូវ​កើនឡើង​ដល់​កម្រិត​អតិបរមា ដែលគេ​ហៅ​ជាភាសា​អង់គ្លេសថា Maximum Dynamic Pressure (Max Q)។

ប្រមាណជា ២នាទី ក្រោយ​បាញ់បង្ហោះ រ៉ុកកែត​ធ្វើ​ដំណើរទៅដល់​រយៈកម្ពស់​ប្រមាណ​ជា ៤៥គីឡូម៉ែត្រ​ពីដី ប៊ូស្ទ័រទាំងពីរ​ប្រើអស់ឥន្ធនៈ ហើយ​ក៏​ត្រូវ​ផ្តាច់ខ្លួន​ចេញ ដោយ​ទុក​តែ Core Stage ជាមួយ​នឹង​​ម៉ូទ័រ RS-25 ទាំង ៤គ្រឿង ជា​អ្នក​បន្ត​ដំណើរទៅមុខ ឆ្ពោះ​ទៅកាន់​គន្លង​តារាវិថី​ជុំវិញផែនដី។

ក្រោយ​ពី​រ៉ុកកែត​ធ្វើ​ដំណើរ​ចេញ​ផុត​ពី​ស្រទាប់​បរិយាកាស សម្បកដែក​ដែល​ស្រោប​ពី​ខាង​ក្រៅ ដើម្បី​ការពារ​យាន Orion ពី​ភាពកកិត​នឹង​ស្រទាប់​បរិយាកាស ក៏​ត្រូវ​ផ្តាច់ចេញ ហើយ​ប្រមាណ​ជា ៤០វិនាទី​ក្រោយ​មកទៀត ប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាព (Launch Abort System) ដែល​លែង​ចាំបាច់​ទៀតហើយ​នោះ​ក៏​ត្រូវ​ផ្តាច់​ចេញ​ពីតួយានផងដែរ។

ប្រមាណជា ៨នាទី​ក្រោយ​បាញ់បង្ហោះ នៅពេល​ដែល​រ៉ុកកែត​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅដល់​រយៈកម្ពស់​ប្រមាណ​ជា​ជាតិ ១៦០គីឡូម៉ែត្រ​ពីដី ហើយ​រ៉ុកកែត​ក៏​​បង្កើនល្បឿន​ដល់​កម្រិត​មួយ ដែលគេ​ចង់​បានហើយ​នោះ ម៉ូទ័រទាំង ៤គ្រឿង​ត្រូវ​គេ​ពន្លត់ (Main Engine Cut-off) ហើយ​ Core Stage ក៏​ត្រូវ​គេ​ផ្តាច់​ចេញ ដោយ​ទុក​តែ Upper Stage ឲ្យ​នៅ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​នឹង​យាន Orion។

ក្រោយ​ពី​ផ្តាច់​ចេញពី Core Stage ផ្ទាំងសូឡា ចំនួន ៤ ដែល​នៅ​ជាប់​នឹង​យាន Orion ក៏​ត្រូវ​គេ​ពន្លាត​ចេញ ដើម្បី​អាច​ចាប់ផ្តើម​ផលិត​ថាមពលអគ្គិសនី​ដោយខ្លួនឯង ហើយ​បន្ទាប់មកទៀត ម៉ូទ័រ​របស់​កំណាត់​ទី២ ក៏​ត្រូវ​គេ​ចាប់ផ្តើម​បញ្ឆេះ ក្នុងយន្តការមួយ ដែលគេ​ហៅ​ជាភាសា​អង់គ្លេស​ថា Perigee Raise Maneuver ដើម្បី​រុញ​យាន​ឲ្យ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​គន្លង​តារាវិថី​ ក្នុងរយៈកម្ពស់ ចន្លោះ​ពី​​ប្រមាណ​ជា ៥០០គីឡូម៉ែត្រ​ ទៅ ១៨០០គីឡូម៉ែត្រ​ពីដី (គន្លងតារាវិថីទាប ឬ Low Earth Orbit)។

ប្រមាណ​ជា​ជាង ១ម៉ោង ក្រោយ​បាញ់បង្ហោះ និង​ក្រោយ​ពីធ្វើ​ដំណើរ​បាន​មួយជុំផែនដី Upper Stage ត្រូវ​បញ្ឆេះម៉ូទ័រ​សាជាថ្មីម្តងទៀត នៅក្នុង​យន្តការ​ដែល​គេ​ឲ្យឈ្មោះ​ថា Trans-Lunar Injection Burn (TLI) ដើម្បី​រុញ​យាន​ Orion ឲ្យ​ចេញ​ពី​គន្លង​តារាវិថី​ជុំវិញ​ផែនដី ហើយ​ធ្វើ​ដំណើរ​សំដៅ​ទៅកាន់​គន្លង​របស់​ព្រះចន្ទ។

នៅពេល​ទៅដល់​ចម្ងាយ​ប្រមាណ​ជា ១០០គីឡូម៉ែត្រ​ពី​​ព្រះចន្ទ យាន Orion ត្រូវប្រើ​ម៉ូទ័រ ដែល​នៅ​ជាប់​នឹង Service Module ដើម្បី​បន្ថយល្បឿន ហើយ​ចូល​ទៅ​ក្នុ​ងគន្លង​​ជុំវិញ​ព្រះចន្ទ។

ក្រោយ​ពីធ្វើ​ដំណើរជុំវិញ​ព្រះចន្ទ​រួចហើយ Orion នឹង​បញ្ឆេះម៉ូទ័រ​សាជាថ្មី​ម្តងទៀត ដើម្បី​បង្កើន​ល្បឿន​ឲ្យ​ចេញផុត​ពី​គន្លង​​ជុំវិញ​​ព្រះចន្ទ ហើយ​ធ្វើ​ដំណើរ​សំដៅ​ត្រឡប់​មក​កាន់​ភពផែនដីវិញ ដោយ​ធ្វើ​ដំណើរទៅតាម​គន្លងមួយ ដែល​នឹង​ត្រូវ​នាំ Orion ឲ្យ​ហោះសំដៅ​ចូល​រហូត​ទៅដល់​ស្រទាប់​បរិយាកាស​ផែនដី។

​នៅ​ពេល​ដែល​យាន Orion ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ដល់​ក្នុង​ចម្ងាយ​ប្រមាណ​ជា ៥ពាន់​គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ដី Service Module ដែល​គេ​លែងត្រូវការ​ទៀតហើយ​នោះ នឹង​ត្រូវ​ផ្តាច់ខ្លួនចេញ ដោយ​ទុកតែ Crew Module ឲ្យ​ហោះ​សំដៅ​​មកកាន់​ស្រទាប់​បរិយាកាស​ផែនដី ហើយ​មុនពេល​មកដល់​ស្រទាប់​បរិយាកាស Crew Module (ដែល​មាន​រាង​ជា​សាជី) ត្រូវ​បង្វិ

To listen to explicit episodes, sign in.

Stay up to date with this show

Sign in or sign up to follow shows, save episodes and get the latest updates.

Select a country or region

Africa, Middle East, and India

Asia Pacific

Europe

Latin America and the Caribbean

The United States and Canada