voorlezen+lezen=taal Bibliotheek Meerssen

In het leescafé van Bibliotheek Meerssen is Gertie Rosier te gast. Zij woont sinds 1978 in Meerssen en heeft 33 jaar in het onderwijs gewerkt. Zij doet veel vrijwilligerswerk, waaronder dus het werk als Taalmaatje. Daarbij heeft zij een specifieke doelgroep, namelijk de mensen die Nederlands als tweede taal, NT2, hebben, ook wel anderstaligen genoemd. Gerties werkzaamheden als taalmaatje zijn heel gevarieerd. Zo heeft ze bijvoorbeeld een groep mensen geholpen met de leerstof van de inburgeringscursus. Maar ze heeft ook een groep tieners geholpen met het samenstellen van hun Havo-literatuurlijst. Daarbij was er bijvoorbeeld aandacht voor begrijpend lezen, hoe je een betoog moet voorbereiden en hoe je een discussie moet voeren.
Bij het werken met deze groep landgenoten loopt Gertie natuurlijk ook tegen bepaalde zaken aan, waar je bij een groep mensen van Nederlandse origine niet tegenaan zou lopen. Gertie noemt dan met name het verwachtingspatroon van deze groep mensen. Dat blijkt heel vaak te hoog te zijn en moet steeds worden bijgesteld. Maar ook een betoog vóór of tegen orgaandonatie levert interessante verschillen op.
Wat Gertie in ieder geval steeds weer opvalt is de gastvrijheid, de waardering en de dankbaarheid die ze krijgt voor haar inzet. Zij heeft diepe bewondering voor het doorzettingsvermogen, de geweldige motivatie en oprechte interesse die ze aantreft bij de mensen die ze begeleidt, waarbij er vaak sprake is van het moeten combineren van werk en studie. Dit alles schenkt Gertie veel voldoening. Ze heeft er zichtbaar veel plezier in om samen een goed eindresultaat te behalen!

Renée Gabriël is een van de vaste medewerkers van de openbare bibliotheek in Meerssen. Zij is coördinator basisvaardigheden en ze regelt alles rond het Taalhuis.
Renée is steeds op zoek naar mensen die niet graag lezen, omdat zij lezen lastig vinden. Er zijn mensen die het in het dagelijks leven moeilijk vinden om geschreven teksten als brieven, de krant of formulieren goed te begrijpen. Ook vinden zij het soms lastig om te schrijven. Vaak denken zij dat ze de enige zijn die lezen en schrijven ingewikkeld vinden, maar dat is zeker niet zo. En het betreft hier niet alleen mensen met een andere moedertaal dan het Nederlands! Maar gelukkig is er iets aan te doen en de bibliotheek kan daarbij helpen!

Lea is vorig jaar als vrijwilliger gestart bij de VoorleesExpress. Zij begeleidt een gezin met een niet- Nederlandse achtergrond(NT2) en ondersteunt en stimuleert daarbij vooral twee jonge zusjes bij het lezen. Dat doet ze door vooral voor te lezen, maar ook door de kinderen te stimuleren zelf een boek ter hand te nemen en te lezen, of elkaar voor te lezen. Daarnaast worden er ook allerlei soorten taalspelletjes gedaan. En als er veel tijd is kunnen ze ook nog naar de speeltuin of de ijssalon, waar ze dan fijn samen kunnen praten! Lea probeert de moeder steeds bij haar activiteiten te betrekken. Moeder functioneert als begeleider namens de ouders. De moeder staat zelf erg open om te leren en wil haar Nederlands graag verbeteren. Dit heeft erin geresulteerd dat zij zich via de bibliotheek aangemeld heeft om met een taalmaatje te werken!

Te gast aan tafel in het taalcafé is Daja Kasubova die geboren is in Tsjechië maar al weer de nodige jaren in Nederland woont. Daja werkt in de zorg en ze vindt het enorm belangrijk dat ze goed in het Nederlands kan communiceren met haar collega’s. En om dat Nederlands goed op niveau te krijgen en te houden komt Daja sinds 2018 naar het taalcafé, waar ze in een gezellige ambiance over van allerlei onderwerpen gesprekken kan voeren, met andere allochtone Nederlanders. Op die manier kan ze het Nederlands goed oefenen. Zo wordt er bijvoorbeeld ook gesproken over de geschiedenis van Nederland, over het weer, enz. Daja vindt de thema’s die aangedragen worden altijd erg interessant. Daja vindt het heel fijn om in het taalcafé andere mensen te ontmoeten. Mensen uit verschillende landen, die allemaal Nederlands willen oefenen. In deze groepjes leren de deelnemers van en met elkaar. En er hoeft niet alleen maar gesproken te worden aan de hand van de thema’s. Er kan over alles gesproken worden wat de mensen in het groepje bezighoudt.

Esther Hendriks is docent Nederlands aan het Vista College, locatie Heerlen. Het Vista College is een school voor Middelbaar Beroeps Onderwijs (MBO). Volgens internationaal onderzoek is het slecht gesteld met het leesniveau van de Nederlandse jongeren. Een behoorlijk deel van hen scoort op het laagste niveau, hetgeen consequenties heeft voor het functioneren in het dagelijks leven. Deze jongeren kunnen bijvoorbeeld informatie van de overheid niet voldoende lezen en hebben moeite met het invullen van formulieren. En daar wilde Esther dus iets aan trachten te doen.

Ilona van Reijen, de projectleider van de VoorleesExpress en Taalrijk, vertelt over de gezinsaanpak die hiervoor ontwikkeld is. Ze leidt het eerst in.
Taalontwikkeling is voor kinderen op jonge leeftijd al heel belangrijk. Kinderen die naar de opvang of naar school gaan leren daar al veel, maar de kinderen zijn het grootste deel van de tijd in hun thuissituatie. Dat kan bij hun ouders zijn, maar ook bij opa en oma of andere verzorgers. Belangrijk voor hun ontwikkeling is dat de thuisomgeving taalrijk is, dat de taalontwikkeling er een centrale plaats inneemt. Niet alle ouders vinden het echter even gemakkelijk om thuis voldoende met taal bezig te zijn of voor te lezen. Sommige ouders vinden lezen bijvoorbeeld zelf niet leuk of lastig, waardoor dit ook minder snel gedaan zal worden voor hun kinderen. Ook kan het zijn dat de thuistaal van een gezin een andere taal dan het Nederlands is.
Nu bestaat er een mooi landelijk project waarbij je als gezin kunt inschrijven om gebruik te maken van de VoorleesExpress. In Limburg zijn er drie gemeenten die hiermee aan de slag zijn gegaan en Meerssen is er daar een van. Momenteel zijn er in Meerssen 10 gezinnen die gebruikmaken van de voordelen van dit project.